عوامل مداخله گر در آزمایشات (8)

.

 


نام آزمایش: آزمایش ذخیره تخمدان

Ovarian reserve testing (Inhibin b, Anti-müllerian hormone [AMH], Antral follicular count [AFC], clomiphene citrate challenge test [CCCT])

 

عوامل مداخله گر:

  • Inhibin B به تدریج پس از 40 سالگی کاهش می یابد.

 


نام آزمایش: الاستاز پانکراس

Pancreatic elastase (PE, EL1, Elastase-1, Fecal Elastase)

 

عوامل مداخله گر:

 


مکمل آنزیم پانکراس می تواند منجر به افزایش نتیجه آزمایش شود.

 


نام آزمایش: ارزیابی لوزالمعده-صفراوی با تکنیک FISH

Pancreatobiliary FISH testing

 

عوامل مداخله گر:

  • خطا در جمع آوری نمونه مناسب، می تواند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد.
  • آزمایش های سیتولوژیک همیشه تحت تأثیر تفسیر پزشک قرار می گیرند.

 

 


نام آزمایش: اسمیر پاپانیکولا

Papanicolaou smear (Pap smear, Pap test, Cytologic test for cancer, Liquid-based cervical cytology [LBCC], ThinPrep)

 

عوامل مداخله گر:

  • تأخیر در فیکس کردن نمونه موجب خشک شدن سلول ها شده، کیفیت رنگ آمیزی را کاهش داده و تفسیر لام را دشوار می کند.
  • استفاده از ژل لوبریکانت روی اسپکولوم می تواند منجر به بروز تغییراتی در نمونه شود.
  • دوش واژینال و حمام کردن در وان ممکن است رسوبات سلولی را از بین ببرد.
  • عفونت ها ممکن است با سیتولوژی هورمونی تداخل داشته باشند.

 


داروهایی مانند دیژیتالیس و تتراسایکلین ممکن است از طریق تأثیر بر اپیتلیوم سنگفرشی، نتایج آزمایش را تغییر دهند.

 


نام آزمایش: هورمون پاراتیروئید

Parathyroid hormone (PTH, Parathormone)

 

عوامل مداخله گر:

 


داروهایی که باعث افزایش PTH می شوند شامل داروهای ضد تشنج، ایزونیازید، لیتیوم، ریفامپین و استروئیدها هستند.

 


داروهایی که باعث کاهش PTH می شوند عبارتند از بیوتین، سایمتیدین و پروپرانولول.

 


نام آزمایش: زمان ترومبوپلاستین نسبی فعال شده

Partial thromboplastin time, activated (aPTT, Partial thromboplastin time [PTT])

 

عوامل مداخله گر:

  • همولیز، ایکتریک شدید و لیپمیک بودن پلاسما می تواند بر روی نتایج aPTT اثر بگذارد.
  • مخلوط کردن ناکافی خون با مواد ضد انعقاد هنگام نمونه گیری می تواند بر روی نتایج aPTT تاثیر بگذارد.

 


داروهایی که ممکن است مقادیر آزمایش aPTT را طولانی کنند عبارتند از آنتی‌هیستامین‌ها، اسید اسکوربیک، کلرپرومازین، مواد کنتراست رادیوگرافی، دی متیل هیدانتوئین، نالوکسان، هپارین و سالیسیلات‌ها.


داروهایی که ممکن است مقادیر آزمایش aPTT را کاهش دهند عبارتند از استروژن تراپی یا مصرف OCP خوراکی.

 


نام آزمایش: تست سرکوب و تحریک فئوکروموسیتوما

Pheochromocytoma suppression and provocative testing (Clonidine suppression test [CST], Glucagon stimulation test)

 

عوامل مداخله گر:

  • سرکوب کاذب در تست سرکوب با کلونیدین (CST) ممکن است در بیماران دارای سطوح کاتکول‌آمین پایه پایین دیده شود.

 


نام آزمایش: فسفر

Phosphate (PO4, Phosphorus [P])

 

عوامل مداخله گر:

  • فسفر به علت داشتن ریتم سیرکادین دو مرحله ای بسیار قوی، بهتر است در حالت ناشتا مورد اندازه گیری قرار گیرد.
  • سطح فسفر خون به رژیم غذایی و ورزش بستگی دارد.
  • در الکلیسم حاد و دیابت ملیتوس، فسفر خون کاهش می یابد.
  • ملین ها یا تنقیه های حاوی فسفات سدیم می توانند سطح فسفر را افزایش دهند.
  • مصرف اخیر کربوهیدرات (از جمله تجویز وریدی گلوکز)، باعث کاهش سطح فسفر می شود زیرا فسفر همراه با گلوکز وارد سلول می شود.
  • در بیماران با هایپرفسفاتمی تایید شده، نمونه بیمار بهتر است از نظر هیپرویتامینوز D مورد بررسی قرار گیرد.

 


داروهایی که ممکن است باعث افزایش سطوح فسفر شوند عبارتند از متی‌سیلین و ویتامین D (مصرف بیش از حد).

 


داروهایی که ممکن است باعث کاهش سطوح فسفر شوند عبارتند از: آلبوترول، داروهای بیهوشی، آنتی اسیدها از جمله آلومینیوم هیدروکسید و منیزیم هیدروکسید، استروژن ها، انسولین، مانیتول، توپیرامات و داروهای ضد بارداری خوراکی.

 


نام آزمایش: آنتی بادی های ضد فسفولیپید

Phospholipid antibodies (aPL antibodies, aPLA, Anticardiolipin antibodies [aCL Antibodies], ACA, Cardiolipin antibodies, Antiphospholipid antibodies, Beta-2 glycoprotein 1 antibody, Lupus anticoagulant [LA])

 

عوامل مداخله گر:

  • نتیجه مثبت کاذب آزمایش آنتی بادی های ضد فسفولیپید ممکن است در بیمارانی که عفونت سیفلیس یا سابقه ابتلای به سیفلیس دارند، ، دیده شود.
  • آنتی بادی های گذرا می توانند در بیماران مبتلا به عفونت، ایدز، التهاب، بیماری های خودایمنی یا سرطان ایجاد شوند.


نتایج مثبت کاذب ممکن است در بیمارانی که یکی از داروهای کلرپرومازین، هیدرالازین، پنی سیلین، فنی توئین، پروکائین‌آمید و کینیدین را مصرف می کنند، دیده شود.

 


نام آزمایش: پلاسمینوژن

Plasminogen (Fibrinolysin)

 

عوامل مداخله گر:

  • بارداری و اکلامپسی با افزایش سطح پلاسمینوژن همراه است.

 

 


نام آزمایش: آنتی ژن/فعالیت بازدارنده فعال کننده پلاسمینوژن 1

Plasminogen activator inhibitor 1 antigen/activity (PAI-1)

 

عوامل مداخله گر:

  • از آنجایی که PAI-1 یک واکنش دهنده فاز حاد است، می تواند به طور موقت در اثر عفونت، التهاب یا تروما افزایش یابد.
  • سطوح PAI-1 در دوران بارداری افزایش می یابد.
  • PAI-1 دارای ریتم سیرکادین است که بیشترین غلظت آن در صبح و کمترین غلظت در بعد از ظهر و عصر می باشد.

 


نام آزمایش: تجمع پلاکتی

Platelet aggregation test (Ristocetin test)

 

عوامل مداخله گر:

  • خون های همولیز و لیپمیک می توانند بر روی پاسخ پلاکتی در سنجش تجمع پلاکتی تاثیر بگذارند.
  • بخاطر کوتاه بودن مدت زمان عملکرد پلاکتی، پس از جمع آوری نمونه باید سنجش در عرض 2 ساعت آغاز و حداکثر تا 4 ساعت خاتمه یابد و در تمام مدت نمونه در دمای اتاق قرار داشته باشد.
  • سنجش تجمع پلاکتی در بیماران شدیدا ترومبوسیتوپنیک نباید انجام شود.
  • عواملی که ممکن است باعث افزایش تجمع پلاکتی شوند عبارتند از: blood storage temperature، هیپربیلی‌روبینمی، هموگلوبینمی، هیپرلیپیدمی و تعداد پلاکت ها.

 


داروهایی که ممکن است باعث کاهش تجمع پلاکتی شوند عبارتند از آنتی بیوتیک ها، آسپرین، عوامل ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و داروهای ضد پلاکت تینوپیریدین.

 


نام آزمایش: آنتی بادی ضد پلاکت

Platelet antibody (Antiplatelet antibody detection)

 

عوامل مداخله گر:

  • انتقال خون ممکن است باعث تولید ایزو آنتی بادی ضد آنتی ژنهای HLA قرار گرفته بر سطح گلبول های قرمز، شود.

 

 


نام آزمایش: شمارش پلاکت

Platelet count (Thrombocyte count)

 

عوامل مداخله گر:

  • پس از خونریزی حاد، اسپلنکتومی، ترومای شدید و بیماری های التهابی مزمن، شمارش پلاکت ها افزایش می یابد.
  • زندگی در ارتفاعات بالا ممکن است باعث افزایش شمارش پلاکت ها شود.
  • منابع خطا در شمارش پلاکت ها بویژه در شمارشگرهای اتوماتیک عبارتند از: پلاکت های غول آسا، قطعات WBC، RBC های میکروسیت یا قطعات RBC که می توانند به جای پلاکت ها شمارش شوند.
  • از آنجایی که پلاکت‌ها می‌توانند تجمع پیدا کنند، شمارشگرهای خودکار سلولی حداقل 10 تا 15 درصد خطا دارند.
  • ورزش شدید ممکن است باعث افزایش شمارش پلاکت ها شود.
  • کاهش شمارش پلاکت ها ممکن است قبل از قاعدگی دیده شود.

 


داروهایی که ممکن است باعث افزایش تعداد پلاکت شوند عبارتند از داروهای ضد بارداری خوراکی.

 


داروهایی که ممکن است باعث کاهش تعداد پلاکت شوند عبارتند از تیوریدازین، کلرپرومازین، کاربامازپین، کلومیپرامین، اسید والپروئیک، سولفادیازین نقره، عوامل شیمی درمانی، کلشی سین، فنی توئین، عوامل مهارکننده H2 (سایمتیدین، فاموتیدین)، هیدرالازین، ایندومتاسین، ایبوپروفن، ایزونیازید، لووفلوکساسین، هپارین، کینیدین، آنتی بیوتیک ها (از جمله استرپتومایسین، کلرامفنیکل، سولفونامیدها)، دیورتیک های تیازیدی، تولبوتامید، مبندازول، پریمتامین و آلوپورینول.

 


نام آزمایش: بررسی فعالیت پلاکت

Platelet function assay (Platelet closure time, PCT, Aspirin resistance tests, Bleeding time [BT], 11-Dehydro-thromboxane B2)

 

عوامل مداخله گر:

  • هماتوکریت پایین یا تعداد کم پلاکت ها می تواند موجب طولانی شدن PCT و BT شود.

 


آسپرین و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) می توانند موجب طولانی شدن نتایج آزمایش های PCT و BT شوند یا مقادیر 11-dTXB2 را در ادرار کاهش دهند.

 

تینوپیریدین ها می توانند نتیجه آزمایش PCT را طولانی کنند.

 


نام آزمایش: پورفیرین ها و پورفوبیلینوژن ها

Porphyrins and porphobilinogens

 

عوامل مداخله گر:


داروهایی که ممکن است نتیجه آزمایش را تغییر دهند عبارتند از آمینوسالیسیلیک اسید، باربیتورات ها، کلرال هیدرات، کلرپروپامید، اتیل الکل، گریزئوفولوین، مورفین، داروهای ضد بارداری خوراکی، فنازوپیریدین، پروکائین و سولفونامیدها.




 

طراحی و تدوین:

دکتر علیرضا لطفی کیان، دکترای علوم آزمایشگاهی  E.C.L.S Clinical

دکتر احسان کاکاوند، دکترای تخصصی ویروس شناسی

تاریخ انتشار : 1403/06/03
تعداد بازدید: 133