عوامل مداخله گر در آزمایشات (10)

نام آزمایش: رشد بیش از حد باکتری های روده کوچک

Small intestinal bacterial overgrowth test (SIBO test, Lactulose breath test)

عوامل مداخله گر:

• مقادیر آزمایش ممکن است در بیماران مبتلا به عدم تحمل لاکتوز یا سوء هاضمه افزایش یابد.

استفاده از آنتی بیوتیک ها، ملین ها، آنتی اسیدها یا پروبیوتیک ها ممکن است باعث کاهش سطوح گردد.

نام آزمایش: سدیم خون

Sodium (Na), blood

عوامل مداخله گر:

• تروما، جراحی یا شوک اخیر ممکن است باعث افزایش سطح سدیم خون شود.
• هیپرلیپیدمی و هیپرپروتئینمی در روش های اندازه گیری با فلیم فتومتر سبب نتایج کاذب و غیر قابل قبول سدیم می شود.
• هیپرگلیسمی به ازای هر 100 میلی گرم در دسی لیتر افزایش گلوکز منجر به کاهش سدیم سرم به میزان 8/1 میلی اکی والان گرم در لیتر می شود.

داروهایی که ممکن است باعث افزایش سطوح سدیم خون شوند عبارتند از: لیتیوم، پردنیزولون، استروئیدهای آنابولیک، آنتی بیوتیک ها، کاربنی سیلین، کلونیدین، کورتیکواستروئیدها، داروهای ضد سرفه، استروژن ها، ملین ها، متیل دوپا و داروهای ضد بارداری خوراکی.

داروهایی که ممکن است باعث کاهش سطوح سدیم خون شوند عبارتند از: اکس‌کاربازپین، کاربامازپین، فلوکستین، مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین، فوروزماید، اسپیرونولاکتون، هیدروکلروتیازید، کاپتوپریل، هالوپریدول، هپارین، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، مایعات داخل وریدی، سولفونیل اوره‌ها، تریامترن، داروهای ضد افسردگی‌ سه حلقه‌ای و وازوپرسین.

نام آزمایش: سدیم ادرار

Sodium (Na), urine

عوامل مداخله گر:

• تغییر عملکرد کلیه ممکن است بر سطوح سدیم تأثیر بگذارد.
• تغییرات روزانه وسیعی در مقادیر سدیم ادرار وجود دارد. میزان ترشح سدیم در ادرار طی شب، یک پنجم آن در طی روز است.
• رژیم غذایی روزانه و وضعیت هیدراسیون بدن بر روی سدیم ادرار بسیار تاثیر گذار است.
• تعریق شدید باعث کاهش سطح سدیم ادرار می شود.
• هر شکلی از آلکالوز و ادرار قلیایی می تواند باعث افزایش دفع سدیم ادرار گردد.

داروهایی که ممکن است باعث افزایش سطوح سدیم شوند عبارتند از آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد سرفه، آمونیوم کلراید، ملین ها و استروئیدها.

داروهایی که ممکن است باعث کاهش سطوح سدیم شوند عبارتند از دیورتیک ها (مانند فوروزماید) و استروئیدها.

نام آزمایش: غربالگری سرطان از طریق بررسی مدفوع

Stool cancer screening (Stool for occult blood, Stool for OB, Fecal occult blood test [FOBT], Fecal immunotest [FIT], DNA stool sample, Colon cancer screening)

عوامل مداخله گر:

• ورزش شدید، خونریزی لثه بعد از اقدامات دندانپزشکی، مصرف گوشت قرمز طی 3 روز قبل از انجام آزمایش می توانند بر روی نتیجه آزمایش تاثیر بگذارند.
• مصرف میوه ها و سبزیجات غنی از پراکسیداز (شلغم، کنگر فرنگی، قارچ، تربچه، ترب کوهی، کلم بروکلی، جوانه لوبیا، گل کلم، پرتقال، موز، طالبی و انگور) ممکن است بر نتایج تاثیر آزمایش بگذارد.
• اسهال، خون در ادرار یا خون در مدفوع (مانند مانند آمیبیاز، شیگلوز، هموروئید خونریزی دهنده، خونریزی مقعدی یا قاعدگی).

داروهایی که می توانند ایجاد کولیت کنند (مانند متیل دوپا و برخی از آنتی بیوتیک ها)، تولید کننده نتایج مثبت کاذب هستند.

سایر داروهایی که ممکن است باعث نتایج مثبت کاذب شوند عبارتند از کلشی سین، داروهای ضد انعقاد، آسپرین، فرآورده های حاوی آهن (دوزهای بالا)، داروهای ضد آرتریت غیراستروئیدی و استروئیدها، داروهای اکسید کننده و مشتقات راولفیا.

ویتامین C از جمله داروهایی است که می تواند در روش های FOB بر پایه گایاک (gFOBT) باعث نتایج منفی کاذب شود.

به دلیل سیاه شدن رنگ مدفوع به دنبال مصرف فروس سولفات، تغییر رنگ در روش گایاک ممکن است به خوبی قابل رویت نباشد و منجر به گزارش منفی کاذب شود.

نام آزمایش: کشت مدفوع

Stool culture (Stool for culture and sensitivity [C&S], Stool for ova and parasites [O&P])

عوامل مداخله گر:

• ادرار ممکن است از رشد باکتری ها جلوگیری کند، بنابراین در هنگام جمع آوری نمونه، نباید ادرار با مدفوع مخلوط شود.
• اقدامات تشخیصی با استفاده از باریم که اخیرا انجام شده باشد، ممکن است تشخیص انگل ها را دچار مشکل کند.

داروهایی که ممکن است بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارند عبارتند از آنتی بیوتیک ها، بیسموت و روغن معدنی.

نام آزمایش: تشخیص سرولوژیک استرپتوکوک

Streptococcus serologic testing (Antistreptolysin O titer [ASO], Antideoxyribonuclease-B titer, [Anti-DNase-B, ADNase-B, ADB], Streptococcus group B antigen detection, Streptozyme)

عوامل مداخله گر:

• افزایش سطح بتا لیپوپروتئین موجب مهار استرپتولیزین O شده و سبب افزایش کاذب تیتر ASO می گردد.

داروهایی که ممکن است باعث کاهش سطح ASO شوند عبارتند از آدرنوکورتیکواستروئیدها و آنتی بیوتیک ها.

نام آزمایش: تشخیص سوء مصرف مواد

Substance abuse testing (Urine drug testing, Drug testing, Drug screening, Toxicology screening, Drug abuse testing, Screening for drug abuse)

عوامل مداخله گر:

• مصرف ریفامپین و دانه های خشخاش می تواند موجب مثبت شدن اُوپیات ها شود.
• دود ماری جوانا و نه لزوما مصرف آن می تواند نتایج THC را مثبت کند.
• مواد شوینده، قرص های نمک، بی کربنات ها و خون می توانند موجب خطا در نتیجه آزمایش شوند.

ایبوپروفن و امپرازول می توانند موجب نتیجه مثبت کاذب THC شود.

لابتالول، آمفتامین، بوپروپیون و داروهای سرماخوردگی می توانند موجب نتیجه مثبت کاذب آمفتامین شوند.

آنتی بیوتیک ها (مثلا آموکسی سیلین) می توانند نتایج مثبت کاذب برای هروئین و/یا کوکائین ایجاد کنند.

مکمل پیریدوکسین (B6) می تواند نتیجه مثبت کاذب برای متادون و اُپیات ها ایجاد کند.

مصرف زیاد دیورتیک ها می تواند سطح دارو را در ادرار کاهش دهد.

نام آزمایش: شناسایی سیفلیس

Syphilis detection test (Serologic test for syphilis [STS], Venereal Disease Research Laboratory [VDRL], Rapid plasma reagin [RPR], Fluorescent treponemal antibody test [FTA])

عوامل مداخله گر:

• همولیز بیش از حد و لیپمی شدید ممکن است بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد.
• شیلومیکرون زیاد در خون ممکن است با نتایج آزمایش تداخل داشته باشد.
• شرایط متعددی باعث نتایج مثبت کاذب در آزمایش های VDRL و RPR می شوند. برخی از این شرایط عبارتند از مایکوپلاسما پنومونیه، مالاریا، عفونت‌های حاد باکتریایی و ویروسی، بیماری‌های خودایمنی، بارداری، SLE، جذام، منونوکلئوز عفونی، واکسینیا و اعتیاد به مواد مخدر.
• مصرف اخیر الکل ممکن است نتایج آزمایش را تغییر دهد.
• تست های سرولوژی سیفلیس می توانند در بیماران مبتلا به Yaws یا Pinta نتایج مثبت بدهند.
• علی رغم وجود بیماری سیفلیس فعال، تست های سرولوژیک ممکن است در بیماران با ایمنی سرکوب شده منفی باشد.

نام آزمایش: تستوسترون

Testosterone (Dihydrotestosterone [DHT])

عوامل مداخله گر:

• تستوسترون در مردان جوان دارای تغییرات ریتم سیرکادین است و به همین علت نمونه گیری در اوایل صبح پیشنهاد می شود.
• در اختلالاتی مانند سیروز و نارسایی مزمن کلیوی به علت کاهش SHBG ، سطح توتال تستوسترون بر خلاف تستوسترون آزاد، کاهش می یابد.

استفاده از داروهایی که بر روی گلوبولین های متصل شونده به تیروکسین اثر می گذارند همچنین می توانند بر روی گلوبولین های متصل شونده به تستوسترون تاثیر بگذارند در حالیکه بر روی سطح تستوسترون آزاد بی اثر اند.

داروهایی که ممکن است باعث افزایش سطوح تستوسترون شوند عبارتند از بیوتین، داروهای ضد تشنج، باربیتورات ها، استروژن ها و داروهای ضد بارداری خوراکی.

داروهایی که ممکن است باعث کاهش سطوح تستوسترون شوند عبارتند از الکل، آندروژن، دگزامتازون، دی اتیل استیل بسترول، دیگوکسین، کتوکونازول، فنوتیازین، اسپیرونولاکتون، استروئیدها و استروژن تراپی.

نام آزمایش: کشت گلو و بینی و تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی

Throat and nose cultures and sensitivity

عوامل مداخله گر:

داروهایی که ممکن است بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارند عبارتند از آنتی بیوتیک ها و دهانشویه های ضد عفونی کننده.

نام آزمایش: ترومبوالاستوگرافی

Thromboelastography (Thromboelastometry)

عوامل مداخله گر:

داروهایی که ممکن است باعث کاهش ترومبوالاستوگرافی شوند عبارتند از داروهای ضد پلاکت، برخی آنتی بیوتیک ها، آسپرین، بتا بلوکرها، کلوفیبرات، دکستران، اتانول، هپارین، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، فنوتیازین ها، تئوفیلین، داروهای سه حلقه ای و سدیم وارفارین.

نام آزمایش: محصولات تجزیه فیبرین

Thrombosis indicators fibrin monomers (Fibrin degradation products [FDPs], Fibrin split products [FSPs]) fibrinopeptide A (FPA) prothrombin fragment (F1 + 2)

عوامل مداخله گر:

• خون گیری همراه با تروما ممکن است سطح FPA را افزایش دهد.
• جراحی یا ترومای شدید با افزایش سطوح FPA همراه است.
• قاعدگی ممکن است با افزایش سطح FDP همراه باشد.

داروهایی که ممکن است باعث افزایش سطوح FPA شوند عبارتند از باربیتورات ها، استرپتوکیناز و اوروکیناز.

داروهایی که ممکن است باعث کاهش سطوح FPA شوند عبارتند از وارفارین و سایر داروهای ضد انعقاد خوراکی.

نام آزمایش: تیروگلوبولین

Thyroglobulin (Tg, Thyrogen-stimulated thyroglobulin)

عوامل مداخله گر:

• سطوح تیروگلوبولین در سرطان‌های تیروئید کمتر تمایز یافته، کاهش می‌یابد.
• تحریک سطح تیروگلوبولین توسط تیروژن در بیمارانی که تومورهای آنها گیرنده TSH ندارند یا تومورها نمی توانند تیروگلوبولین تولید کنند، کمتر است.

بیوتین بسته به متد ممکن است سبب کاهش تیروگلوبولین شود.

نام آزمایش: هورمون محرک تیروئید

Thyroid-stimulating hormone (TSH, Thyrotropin, TRH stimulation test)

عوامل مداخله گر:

• در بیماری شدید و سه ماهه اول بارداری ممکن است سطح کاهش TSH پیدا کند.
• فاکتور روماتوئید، HAMA، آنتی بادی های هتروفیل و اتوآنتی بادی های هورمون تیروئید می توانند منجر به نتایج غیر واقعی TSH شوند بویژه در بیماران با اختلالات اتوایمیون (10 درصد).
• تداخل در اندازه گیری (مانند آنتی بادی های IgG موشی) ممکن است باعث کاهش کاذب نتایج TSH شود.
• TSH تحت تاثیر تغییرات پروتئین های متصل شونده به TSH قرار نمی گیرد.
• دوپامین یا گلوکوکورتیکوئیدهای با دوز بالا در بیماران هیپوتیروئیدی اولیه ممکن است باعث تولید نتایج نرمال کاذب شوند.
• TSH دارای ریتم روزانه است به طوریکه در ساعت 2 تا 4 بامداد به اوج خود می رسد و در ساعت 5 تا 6 بعد از ظهر به حداقل غلظت خود باز می گردد.
• غلظت TSH روزانه تا 50 درصد ممکن است و تا 40 درصد تغییرات بین نمونه ها در ساعات یکسان روزهای مختلف دیده می شود.
• کاهش مقادیر سرمی TSH به زیر 0.1 mIU/L مربوط به اثرات تحریکی تیروئید توسط hCG است که معمولا در سه ماهه اول بارداری رخ می دهد. TSH در سه ماهه دوم بارداری به سطح نرمال خود باز می گردد.

آمیودارون در سنجش TSH می تواند تداخل کند.

داروهایی که ممکن است باعث افزایش سطح TSH شوند عبارتند از داروهای ضد تیروئید، لیتیوم، آنتاگونیست های دوپامین (دومپریدون، هالوپریدول، کلرپرومازین، متوکلوپرامید)، آنتی بادی های تیروئید، یدید پتاسیم و تزریق TSH.

داروهایی که ممکن است باعث کاهش سطح TSH شوند عبارتند از گلوکوکورتیکوئیدها (دوزهای بالا)، اوکتروتید، بیوتین، آسپرین، دوپامین، هپارین، آگونیست های دوپامین (بروموکریپتین)، لوودوپا، آپومرفین، پیریدوکسین، استروئیدها و T3.

نام آزمایش: تحریک هورمون آزاد کننده تیروتروپین

Thyrotropin-releasing hormone stimulation test (TRH stimulation test, Thyrotropin-releasing factor stimulation test [TRF stimulation test])

عوامل مداخله گر:

• بارداری ممکن است پاسخ TSH به TRH را افزایش دهد.

داروهایی که ممکن است پاسخ TSH را تغییر دهند عبارتند از داروهای ضد تیروئید، آسپرین، کورتیکواستروئیدها، استروژن ها، لوودوپا و T4.

نام آزمایش: تیروکسین تام و آزاد

Thyroxine, total and free (T4, Thyroxine screen, FT4)

عوامل مداخله گر:

• افزایش در TBG یا پره آلبومین متصل شونده به تیروکسین غیرنرمال (TBPA) می تواند باعث افزایش T4 تام شود.
• در بیماران یوتیروییدی، با افزایش TBG می تواند سطح T4 تام نیز افزایش یابد.
• هر عاملی که باعث کاهش TBG شود می تواند به کاهش T4 تام بیانجامد.
• سنجش FT4 (T4 آزاد) در دوران بارداری قابل اعتماد و دقیق نیست و توصیه می شود که در زنان باردار FTI یا شاخص تیروکسین آزاد مورد اندازه گیری قرار گیرد.

داروهایی که سطح T4 آزاد را افزایش می دهند شامل بیوتین، آسپرین، دانازول، هپارین و پروپرانولول هستند.

داروهایی که سطح T4 آزاد را کاهش می دهند شامل فوروزماید، متادون، فنی توئین و ریفامپیسین هستند.

داروهایی که ممکن است باعث افزایش سطح T4 تام شوند عبارتند از کلوفیبرات، استروژن ها، مدروکسی پروژسترون، هروئین، برخی از مواد رادیواپک برای مطالعات X-ray، آمیودارون، آمفتامین ها، متادون و داروهای ضد بارداری خوراکی.

داروهایی که ممکن است باعث کاهش سطح T4 تام شوند عبارتند از استروئیدهای آنابولیک مانند تستوسترون، آندروژن ها، ACTH، تری یدوتیرونین، داروهای ضد تیروئید (مانند پروپیل تیوراسیل)، لیتیوم، فنی توئین، آمیودارون و پروپرانولول.

نام آزمایش: گلوبولین متصل شونده به تیروکسین

Thyroxine-binding globulin (TBG, Thyroid binding globulin)

عوامل مداخله گر:

• هر اختلال فیزیولوژیک یا پاتولوژیک که منجر به هیپوپروتئینمی و یا هیپرپروتئینمی شود می تواند به ترتیب منجر به کاهش یا افزایش TBG در خون شود.

داروهایی که TBG را کاهش می دهند شامل استروئیدهای آنابولیک، آندروژن ها، دانازول، فنی توئین، پروپرانولول و استروئیدها هستند.

نام آزمایش: سنجش گیرنده ترانسفرین

Transferrin receptor (TfR) assay

عوامل مداخله گر:

• محدوده مرجع TfR در افرادی که در ارتفاعات زندگی می کنند، بالاتر از حد معمول است.
• نتایج آزمایش TfR با نژاد مرتبط است. می توان انتظار داشت که افراد آفریقایی تبار سطوح بالاتری داشته باشند.

اریتروپویتین های انسانی نوترکیب از جمله داروهایی هستند که می توانند باعث افزایش سطح TfR شوند.

نام آزمایش: تری گلیسیرید

Triglycerides (TGs)

عوامل مداخله گر:

• مصرف وعده های غذایی پر چرب ممکن است باعث افزایش سطح TGs شود.
• مصرف الکل ممکن است باعث افزایش سطح TGs شود.
• بارداری ممکن است باعث افزایش سطح TGs شود.
• ورزش و کاهش وزن منجر به کاهش TGs می شود.
• سطح TGs خون در صبح ها حداکثر و ظهرها حداقل می باشد.

داروهایی که ممکن است باعث افزایش سطح TGs شوند عبارتند از کاربامازپین، کارودیلول، کلستیرامین، هیدروکلروتیازید، استروژن ها، آتنولول، پروپرانولول، داروهای ضد بارداری خوراکی و پردنیزولون.

داروهایی که ممکن است باعث کاهش سطوح TGs شوند عبارتند از اسید اسکوربیک، آسپاراژیناز، کلوفیبرات، کلستیپول، فیبرات ها و استاتین ها.