عوامل مداخله گر در آزمایشات (2)

نام آزمایش: آنتی بادی ضد گیرنده استیل کولین

Acetylcholine receptor antibody (AChR Ab, Anti–AChR antibody)

عوامل مداخله گر:

• نتایج مثبت کاذب ممکن است در بیماران مبتلا به اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) که با زهر مار کبری درمان شده اند رخ دهد.
• نتایج مثبت کاذب ممکن است در بیماران مبتلا به سندروم میاستنیک ناشی از پنی‌سیلامین یا لامبرت - ایتون دیده شود.
• افزایش کاذب مقادیر آنتی بادی ضد گیرنده استیل کولین ممکن است در بیماران مبتلا به بیماری خودایمنی کبد دیده شود.

سم مار و همچنین داروهای شل کننده عضلات مانند سوکسینیل کولین ممکن است باعث افزایش مقادیر گیرنده استیل کولین شوند.

داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی ممکن است از تولید آنتی بادی ضد گیرنده استیل کولین در بیماران مبتلا به بیماری میاستنی گراویس تحت بالینی جلوگیری کنند.

نام آزمایش: زمان لخته شدن فعال

Activated clotting time (ACT, Activated coagulation time)

عوامل مداخله گر:

• ACT تحت تأثیر متغیرهای بیولوژیکی از جمله هیپوترمی، همودایلوشن، و تعداد و عملکرد پلاکت قرار دارد.
• عوامل موثر بر فارماکوکینتیک هپارین (مثلا بیماری کلیوی یا کبدی) و مقاومت به هپارین می توانند بر نتیجه آزمایش ACT تأثیر بگذارد.
• اگر نمونه لخته باشد می تواند ACT را افزایش دهد.
• آلودگی نمونه با هپارین از خطاهای پره آنالیتیک است که باید از آن پرهیز کرد.

هر دارویی که عملکرد پلاکتی را مهار کند، می تواند بر نتیجه ACT اثر بگذارد مانند NASAIDs و آسپیرین.

نام آزمایش: آدیپونکتین

Adiponectin

عوامل مداخله گر:

• آدیپونکتین قبل از یک وعده غذایی دو برابر افزایش دارد و یک ساعت پس از صرف غذا به سطح قبلی باز می گردد.
• در بیماران همودیالیزی بیش از دو برابر حد طبیعی افزایش نشان می دهد.
• در بیماران دیابت نوع 2 کاهش دیده می شود (احتمالا تا 9 برابر).
• در افراد چاق و سندروم متابولیک تا سه برابر ممکن است کاهش یابد.
• در بیماران با بیماری کرونر قلب تا دو برابر کاهش نشان می دهد.

تیازولیدین‌دیون ها مانند پیوگلیتازون می توانند مقادیر آدیپونکتین خون را افزایش دهند.

نام آزمایش: پیش سازهای استروئیدی آدرنال

Adrenal steroid precursors (Androstenediones [AD], Dehydroepiandrosterone [DHEA], Dehydroepiandrosterone sulfate [DHEAS], 11-Deoxycortisol, 17-Hydroxyprogesterone, 17 Hydroxypregnenolone, Pregnenolone)

عوامل مداخله گر:

داروهایی که ممکن است مقادیر آندروستندیون را افزایش دهند عبارتند از کلومیفن، کورتیکوتروپین و متیراپون.

داروهایی که ممکن است مقادیر آندروستندیون را کاهش دهند شامل استروئیدها هستند.

بیوتین بسته به متد می تواند با سنجش DHEAS تداخل کرده و سبب کاهش کاذب نتایج آزمایش شود.

نام آزمایش: هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک

Adrenocorticotropic hormone (ACTH, Corticotropin)

عوامل مداخله گر:

• استرس (تروما، پیروژن، یا هیپوگلایسمی)، بارداری و یائسگی می‌تواند موجب افزایش شوند.
• تزریقاخیر رادیوایزوتوپ ها، می تواند مقادیر ACTH را تحت تاثیر قرار دهد.

داروهایی که ممکن است مقادیر ACTH را افزایش دهند عبارتند از انسولین، اتانول، آمفتامین ها، استروژن ها، متیراپون، اسپیرونولاکتون، وازوپرسین و آمینوگلوتتیماید.

کورتیکواستروئیدها با مکانیسم افزایش کورتیزول سرم می توانند باعث کاهش ترشح ACTH گردند.

نام آزمایش: تست تحریک هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک با کوسینتروپین

Adrenocorticotropic hormone stimulation test with cosyntropin (ACTH stimulation test, Cortisol stimulation test)

عوامل مداخله گر:

داروهایی که ممکن است باعث افزایش کاذب کورتیزول شوند شامل کورتیکواستروئیدها، استروژن ها و اسپیرونولاکتون هستند.

نام آزمایش: تست تحریک هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک با متیراپون

Adrenocorticotropic hormone stimulation test with metyrapone (ACTH stimulation test with metyrapone, Metyrapone test)

عوامل مداخله گر:

• تزریق اخیر رادیوایزوتوپ ها، می تواند بر نتیجه آزمایش تأثیر بگذارد.

کلرپرومازین در پاسخ به متیراپون تداخل می کند و نباید در طول این آزمایش مصرف شود.

نام آزمایش: آلانین آمینوترانسفراز

Alanine aminotransferase (ALT, formerly Serum glutamic pyruvic transaminase [SGPT])

عوامل مداخله گر:

• تزریق عضلانی قبلی ممکن است باعث افزایش سطح ALT شود.
• در ازوتمی، دیالیز کلیوی مزمن، و وضعیت های کمبود پیریدوکسال (مانند بارداری، سوء تغذیه، و بیماری های الکلی کبد)، آمینوترانسفرازهای کبدی هر دو کاهش می یابند.

داروهایی که ممکن است باعث افزایش سطح ALT شوند عبارتند از: فلوکستین، کلونازپام، کلومیپرامین، اسید والپروئیک، توپیرامات، کاربامازپین، استامینوفن، باکلوفن، آلوپورینول، آسپیرین، آمپی‌سیلین، آزاتیوپرین، سفالوسپورین ها، کلردیازپوکساید، کلرپروپامید، فلوکونازول، کتوکونازول، کلوفیبرات، کلوگزاسیلین، کلوپیدوگرل، کدئین، دیکومارول، ایندومتاسین، ایزونیازید، متوترکسات، متیل‌دوپا، لوزارتان، آلبندازول، مبندازول، ایورمکتین، نافسیلین، نالیدیکسیک اسید، نیتروفورانتوئین، سیمواستاتین، داروهای ضدبارداری خوراکی، انوکساپارین، هپارین، اگزاسیلین، فنوتیازین ها مانند کلرپرومازین و تیوریدازین، فنیل بوتازون، فنی توئین، کاپتوپریل، پروکائین آمید، پروپوکسیفن، پروپرانولول، کینیدین، سالیسیلات ها، امپرازول، تتراسایکلین ها، وراپامیل، دیکلوفناک و ایبوپروفن.

نام آزمایش: آلدولاز

Aldolase

عوامل مداخله گر:

• تزریق عضلانی قبلی ممکن است باعث افزایش آلدولاز شود.
• ورزش شدید می تواند باعث افزایش موقت در مقادیر آلدولاز شود.
• با کاهش توده عضلانی، آلدولاز کاهش می یابد.
• افزایش آلدولاز سرم مرتبط با بیماری عضلانی خاصی نیست، زیرا آلدولاز در بسیاری از بافت ها وجود دارد.

داروهایی که ممکن است باعث افزایش سطح آلدولاز شوند شامل داروهای هپاتو‌توکسیک هستند.

فنوتیازین ها می توانند باعث کاهش سطح آلدولاز شوند.

نام آزمایش: آلدوسترون

Aldosterone

عوامل مداخله گر:

• ورزش شدید و استرس می تواند ترشحات بخش قشری غده آدرنال را تحریک کرده و سطح آلدوسترون را افزایش دهد.
• مصرف بیش از حد شیرین بیان می تواند باعث کاهش سطح آلدوسترون شود زیرا اثری شبیه آلدوسترون ایجاد می کند (دو هفته قبل از آزمایش باید از مصرف شیرین بیان خودداری کرد).
• نتیجه آزمایش تحت تأثیر وضعیت و حالت قرارگیری بدن، رژیم غذایی، مصرف OCP، مصرف نمک، تغییرات شبانه روزی، وضعیت قاعدگی و بارداری قرار می گیرد.
• اگر آزمایش با روش رادیوایمونواسی (RIA) انجام شود، تزریق اخیر داروهای رادیواکتیو می تواند بر نتیجه آزمایش تاثیر بگذارد.
• نیکوتین می تواند بطور کاذب سبب افزایش خفیف سطوح آلدوسترون شود.

داروهایی که ممکن است باعث افزایش آلدوسترون شوند عبارتند از دیازوکساید، دیورتیک ها، هیدرالازین، ملین ها، نیتروپروساید، پتاسیم و اسپیرونولاکتون.

داروهایی که ممکن است باعث کاهش آلدوسترون شوند عبارتند از مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (مانند کاپتوپریل)، فلودروکورتیزون و پروپرانولول و همچنین شیرین بیان.

نام آزمایش: آلکالن فسفاتاز

Alkaline phosphatase (ALP)

عوامل مداخله گر:

• عوامل کاهنده سطح ALP عبارتند از کمبود B12، کمبود تغذیه ای روی یا منیزیم، افزایش مصرف ویتامین D، اسکوروی و هیپوتیروئیدیسم.
• مصرف اخیر یک وعده غذایی می تواند سطح ALP را افزایش دهد.

داروهایی که ممکن است باعث افزایش سطح ALP شوند عبارتند از توپیرامات، تیوریدازین، فلوکستین، فنی توئین، کاربامازپین، نورتریپتیلین، آمی تریپتیلین، امپرازول، آلبومین، آلوپورینول، باکلوفن، آنتی بیوتیک ها، مبندازول، فلوکونازول، کتوکونازول، آزاتیوپرین، کلشی سین، فلورایدها، ایندومتاسین، ایبوپروفن، ایزونیازید، مدروکسی پروژسترون، متوترکسات، کاپتوپریل، متیل دوپا، نیکوتینیک اسید، فنوتیازین ها از جمله کلرپرومازین، سیمواستاتین، پروبنسید، تتراسایکلین ها، آسپیرین و وراپامیل.

داروهایی که ممکن است باعث کاهش ALP شوند عبارتند از کورتیکواستروئیدها، تری فلوپرازین، عوامل آنتی لیپمیک، برخی مکمل های تقویتی، آرسنیک‌ها، سیانید‌ها، فلوراید‌ها، نیتروفورانتوئین، اگزالات‌ها، نمک‌های روی و دیکلوفناک.

نام آزمایش: ارزیابی آلرژی در خون

Allergy blood testing (IgE antibody test, Radioallergosorbent test [RAST])

عوامل مداخله گر:

• بیماری های همزمان مرتبط با افزایش مقادیر IgG، باعث نتایج منفی کاذب IgE خواهد شد.

بیوتین می تواند موجب افزایش کاذب IgE شود .

نام آزمایش: ارزیابی آلرژی پوستی

Allergy skin testing

عوامل مداخله گر:

• نتایج مثبت کاذب ممکن است در درموگرافیسم (نوعی واکنش شدید پوستی) ایجاد شود.
• نتایج مثبت کاذب ممکن است در مواردی که فرد به رقیق کننده (نگهدارنده عصاره) واکنش نشان دهد، ایجاد شود.
• نتایج منفی کاذب ممکن است در اثر استفاده از عصاره آلرژن بی کیفیت، تکنیک نامناسب و یا وجود بیماری های تضعیف کننده پاسخ ایمنی ایجاد شود.
• واکنش پذیری پوست در نوزادان و افراد مسن ممکن است کم باشد.

داروهایی که ممکن است پاسخ ایمنی در آزمایش پوستی را کاهش دهند عبارتند از مهارکننده های ACE، بتابلوکرها، کورتیکواستروئیدها، نیفدیپین و تئوفیلین.

نام آزمایش: آلفا-1 آنتی تریپسین

Alpha1-antitrypsin (A1AT, AAT, Alpha1-antitrypsin phenotyping)

عوامل مداخله گر:

• سطح آلفا یک آنتی تریپسین در دوران بارداری (بویژه سه ماهه سوم)، عفونت ها، آرتریت روماتوئید، آسیب های بافتی مانند نکروز، بیماری های التهابی، و برخی بدخیمی ها افزایش می یابد.

داروهای ضدبارداری و تجویز هر گونه استروژن باعث افزایش سطح آلفا یک آنتی تریپسین می شود.

نام آزمایش: آلفا دیفنسین

Alpha defensin test (Synovasure)

عوامل مداخله گر:

• وجود خون تازه در مایع سینوویال می تواند نتایج آزمایش را تغییر دهد.

نام آزمایش: آلفا فتوپروتئین

Alpha-fetoprotein (AFP, a1-Fetoprotein)

عوامل مداخله گر:

• افزایش کاذب AFP در آسیب های کبدی (سوء مصرف الکل، داروهای هپاتوتوکسیک، سیروز و هپاتیت ها)، تومورهای دستگاه گوارش، مصرف افراطی تنباکو و همچنین در دوران بارداری مشاهده می شود.
• در آغاز کموتراپی ها نیز به دلیل لیز وسیع سلولها ممکن است افزایش کاذب و گذرای AFP پلاسما مشاهده شود.
• تزریق اخیر رادیوایزوتوپ ها می تواند بر نتیجه آزمایش تأثیر بگذارد.

نام آزمایش: آلومینیوم

Aluminum (Chromium and other Heavy Metals)

عوامل مداخله گر:

• لوله های وکیوم مخصوص برای نمونه گیری مورد نیاز است.
• درپوش‌ لاستیکی اکثر لوله های نمونه گیری وکیوم معمولی از سیلیکات آلومینیوم ساخته شده‌اند.
• مواد حاجب حاوی ید یا گادولینیوم که طی 96 ساعت قبل از آزمایش تزریق شده باشند، می توانند نتایج آزمایش را تغییر دهند.

نام آزمایش: غربالگری اسید‌های آمینه

Amino acid profiles (Amino acid screen)

عوامل مداخله گر:

• ریتم سیرکادین مقادیر اسید آمینه را تحت تأثیر قرار می دهد. مقدار آن معمولاً در صبح به پایین‌ترین و در ظهر به بالاترین سطح خود می رسد.
• سطح برخی از اسیدهای آمینه در بارداری کاهش می یابد.

داروهایی که ممکن است اسیدهای آمینه را افزایش دهند عبارتند از بیسموت، هپارین، استروئیدها و سولفونامیدها.

داروهایی که ممکن است سطح برخی از اسیدهای آمینه را کاهش دهند شامل استروژن ها و داروهای ضدبارداری خوراکی هستند.

نام آزمایش: آمونیاک

Ammonia level

عوامل مداخله گر:

• همولیز باعث افزایش سطح آمونیاک می شود زیرا گلبول های قرمز حاوی حدود سه برابر میزان آمونیاک پلاسما هستند.
• فعالیت عضلانی می تواند آمونیاک را افزایش دهد.
• سیگار کشیدن می تواند باعث افزایش قابل توجه شود.
• اگر تورنیکت یا گارو برای مدت طولانی خیلی محکم بسته شود، ممکن است سطح آمونیاک به طور کاذب افزایش پیدا کند.
• وجود یون های آمونیوم در مواد ضد انعقاد می تواند به افزایش کاذب سطح آمونیاک بیانجامد.

داروهایی که ممکن است باعث افزایش شوند عبارتند از اسید والپروئیک، استازولامید، الکل، آمونیوم کلرید، باربیتورات ها، دیورتیک ها (مانند لوپ، تیازید)، مسکن های نارکوتیک و تغذیه وریدی.

داروهایی که ممکن است باعث کاهش شوند عبارتند از آنتی بیوتیک های وسیع الطیف، لاکتوباسیلوس، لاکتولوز، لوودوپا و پتاسیم.

نام آزمایش: آمنیوسنتز (آنالیز مایع آمنیوتیک)

Amniocentesis (Amniotic fluid analysis)

عوامل مداخله گر:

• آلودگی نمونه با خون جنین می تواند باعث افزایش کاذب AFP شود.
• همولیز نمونه می تواند نتایج آزمایش را تغییر دهد.
• آلودگی نمونه با مکونیوم یا خون ممکن است نسبت لسیتین به اسفنگومیلین را تغییر دهد.

نام آزمایش: آمیلاز

Amylase

عوامل مداخله گر:

• لیپمیک بودن سرم ممکن است سطح آمیلاز را به طور کاذب کاهش دهد.

تزریق وریدی محلول های دکستروز می تواند موجب بروز نتیجه منفی کاذب شود.

داروهایی که ممکن است باعث افزایش سطح آمیلاز سرم شوند عبارتند از آمینوسالیسیلیک اسید، آسپرین، آزاتیوپرین، کورتیکواستروئیدها، دگزامتازون، اتیل الکل، گلوکوکورتیکوئیدها، مواد حاجب حاوی ید، دیورتیک‌های لوپ، متیل دوپا، مسکن های نارکوتیک، داروهای ضدبارداری خوراکی، پردنیزون، املاح فلوراید و کلراید، و داروهای القا کننده اسپاسم اسفنکتر Oddi (مانند: اُوپیات ها، کدئین، متیل کولین، کلرتیازیدها، کلینرژیک ها).

داروهایی که ممکن است باعث کاهش شوند عبارتند از سیترات‌ها، گلوکز و اگزالات‌ها (با اتصال به یونهای کلسیم).

نام آزمایش: آنژیوتانسین

Angiotensin

عوامل مداخله گر:

• نیمه عمر آنژیوتانسین II در پلاسما کوتاه است (حدود 5 دقیقه) و به سرعت به پپتیدهای غیر فعال تجزیه می گردد، بنابراین پس از نمونه گیری باید سریعا پلاسما جدا شده و فریز شود.
• بارداری، مصرف نمک و همچنین مصرف شیرین بیان سطح آنژیوتانسین را تحت تاثیر قرار می دهد.
• مقادیر آنژیوتانسین در بیمارانی که رژیم های غذایی کم نمک دارند و زمانی که بیمار در وضعیت ایستاده قرار دارد، بالاتر است.
• میزان آنژیوتانسین در وضعیت ایستاده افزایش می یابد و در وضعیت خوابیده کاهش پیدا می کند.
• میزان آنژیوتانسین در اوایل روز بالاتر است (تغییرات شبانه روزی).

اسپیرونولاکتون با این آزمایش تداخل دارد و باید 4 تا 6 هفته قبل از آزمایش قطع شود

سم مار و همچنین داروهای شل کننده عضلات مانند سوکسینیل کولین ممکن است باعث افزایش مقادیر گیرنده استیل کولین شوند.

داروهایی که سبب افزایش می شوند شامل مهارکننده های ACE، داروهای کاهنده فشار خون، دیورتیک ها، استروژن ها، داروهای ضدبارداری خوراکی و وازودیلاتورها یا گشاد کننده های عروقی هستند.

داروهایی که موجب کاهش می شوند عبارتند از بتا بلوکرها، کلونیدین، شیرین بیان، عوامل ضدالتهابی غیراستروئیدی، پتاسیم و رزرپین.

نام آزمایش: آنزیم مبدل آنژیوتانسین

Angiotensin-converting enzyme (ACE, Serum angiotensin- converting enzyme [SACE])

عوامل مداخله گر:

• معمولا بیماران با سن کمتر از 20 سال، مقدار ACE بسیار بالایی دارند.
• همولیز یا هایپرلیپیدمی ممکن است به طور کاذب سطوح ACE را کاهش دهد.
• نیکوتین می تواند بطور کاذب سبب افزایش خفیف سطوح ACE شود.

داروهایی که ممکن است باعث کاهش سطح ACE شوند شامل داروهای کاهنده فشار خون، مهارکننده ACE (مانند اِنالاپریل و کاپتوپریل) و استروئیدها هستند.

تزریق مواد حاجب قبل از جمع آوری نمونه خون، ممکن است نتایج آزمایش را تغییر دهد.

نام آزمایش: شکاف آنیونی

Anion gap (AG, R factor)

عوامل مداخله گر:

• هر گونه افزایش کاذب سدیم سرم و یا کاهش کاذب کلراید یا بی کربنات می تواند به افزایش شکاف آنیونی منجر شود.
• افزایش پروتئین (مانند هیپرآلبومینمی) و تجویز فسفات و سولفات می تواند باعث افزایش شکاف آنیونی شود.
• هایپرلیپیدمی ممکن است باعث کاهش اندازه گیری سدیم و کاهش کاذب شکاف آنیونی شود.
• مقادیر طبیعی شکاف آنیونی با توجه به مقادیر طبیعی مختلف الکترولیت ها بسته به متدهای آزمایشگاهی متفاوت است.

داروهایی که شکاف آنیونی را افزایش می دهند بسیار زیاد هستند. به عنوان مثال می توان به لینزولید، متفورمین، پروپوفول، والپروئیک اسید، اتانول، متانول، سالیسیلات، فرمات، پارالدهید، نیترات، پنی سیلین و کاربنی سیلین اشاره کرد.

داروهایی که شکاف آنیونی را کاهش می دهند نیز بسیار هستند. به عنوان مثال می توان به استازولامید، لیتیوم، اسپیرونولاکتون و سولینداک اشاره کرد.

نام آزمایش: هورمون آنتی دیورتیک

Antidiuretic hormone (ADH, Vasopressin)

عوامل مداخله گر:

• در حالات ایستاده، شب ها، درد داشتن و افزایش اسمولالیته پلاسما، ترشح ADH افزایش می یابد.
• در حالات خوابیده و درازکش، هیپواسمولالیتی، هیپروولمی و افزایش فشار خون، ترشح ADH کاهش می یابد.
• سطح ADH ممکن است در دهیدراتاسیون، هیپوولمی و استرس افزایش یابد.
• هیدراتاسیون بیش از حد، اسمولالیته سرم پایین و هایپرولمی ممکن است سبب کاهش سطح ADH شوند.
• استفاده از لوله شیشه ای برای جمع آوری نمونه باعث تجزیه ADH می شود.
• نمونه پلاسمای جداشده برای سنجش ADH نباید در دمای اتاق رها شود و باید بلافاصله فریز گردد.

داروهایی که سطح ADH را افزایش می دهند و ممکن است باعث سندرم ترشح نابجای هورمون آنتی دیورتیک شوند عبارتند از: استامینوفن، باربیتورات ها، کاربامازپین، عوامل کولینرژیک، سیکلوفسفامید، برخی از دیورتیک ها (مانند تیازیدها)، استروژن، مسکن های نارکوتیک، نیکوتین، داروهای خوراکی کاهنده قند خون (به خصوص سولفونیل اوره ها)، کلرپروپامید، فنوتیازین، تگرتول و داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای.

داروهایی که سطح ADH را کاهش می دهند عبارتند از الکل، عوامل بتا آدرنرژیک، فنی توئین و آنتاگونیست های مورفین.