آکنه چیست؟ از علل تا درمان

انواع لک ها

6 نوع اصلی لک ناشی از آکنه وجود دارد (1):
1.    جوش های سرسیاه: برجستگی های کوچک سیاه یا زردی که روی پوست ایجاد می شوند. در آنها پوشش داخلی فولیکول مو باعث ایجاد رنگ (سیاه) می شود.
2.    جوش‌های سرسفید: ظاهری شبیه به جوش‌های سر سیاه دارند، اما ممکن است سفت‌تر باشند و هنگام فشرده شدن خالی نشوند.
3.    پاپول ها:  برجستگی های قرمز کوچکی که ممکن است حساس یا دردناک باشند
4.    پوسچول ها یا پیمپل ها: شبیه به پاپول ها، اما دارای نوک سفید در مرکز هستند که ناشی از تجمع چرک است.
5.    ندول ها: توده های سخت بزرگی که در زیر سطح پوست ایجاد می شوند و می توانند دردناک باشند
6.    کیست: آنها توده های بزرگ پر از چرک هستند که شبیه به جای جوش هستند و بیشترین خطر ایجاد زخم دائمی را دارند.

تفاوت جوش و آکنه:

نام علمی آکنه، آکنه ولگاریس است. آکنه زمانی رخ می‌دهد که جوش‌های متعددی روی پوست ایجاد می‌شوند. جوش معمولا یک برآمدگی عفونی منفرد است؛ در حالی‌که آکنه به وجود چندین جوش پر از چرک که در قسمتی از پوست پخش شده‌اند، اشاره دارد. اگر دچار جوش‌های مکرر می‌شوید، احتمالا از آکنه رنج می‌برید.

اگر آکنه داشته باشم چه کار می توانم بکنم؟

تکنیک های خودیاری زیر ممکن است مفید باشند (1):
-    بیش از دو بار در روز قسمت های آسیب دیده پوست را شستشو ندهید. شستشوی مکرر می تواند باعث تحریک پوست و بدتر شدن علائم شود.
-    ناحیه آسیب دیده را با صابون ملایم یا تمیزکننده و آب ولرم بشویید. آب خیلی گرم یا سرد می تواند آکنه را بدتر کند.
-    سعی نکنید لکه های سیاه را از بین ببرید. این کار باعث بدتر شدن آن ها و ایجاد زخم دائمی می شود.
-    از استفاده بیش از حد از لوازم آرایشی و آرایشی خودداری کنید. از محصولات ضد آب استفاده کنید که به عنوان محصولات غیرآلاینده توصیف می شوند (این بدان معنی است که این محصول با احتمال کمتری منافذ پوست شما را مسدود می کند).
-    حذف کامل آرایش قبل از رفتن به رختخواب
-    اگر خشکی پوست مشکل ساز است، از نرم کننده های بدون عطر و بر پایه آب استفاده کنید
-    ورزش منظم نمی تواند آکنه شما را بهبود بخشد، اما می تواند خلق و خوی شما را تقویت کند و عزت نفس شما را بهبود بخشد. پس از اتمام ورزش هر چه زودتر دوش بگیرید، زیرا عرق می تواند آکنه شما را تحریک کند
-    موهای خود را به طور منظم بشویید و سعی کنید از ریزش موها روی صورت خود جلوگیری کنید
اگرچه آکنه را نمی توان درمان کرد، اما با دارو می توان آن را کنترل کرد. چندین کرم، لوسیون و ژل برای درمان لکه ها در داروخانه ها موجود است. اگر آکنه دارید، ایده خوبی است که با داروساز خود برای مشاوره صحبت کنید. درمان می تواند تا 3ماه طول بکشد، بنابراین انتظار نتایج یک شبه را نداشته باشید. اگر آکنه شما شدید است یا روی سینه و پشت شما ظاهر می شود، ممکن است نیاز به درمان با آنتی بیوتیک ها یا کرم های قوی تر باشد که تنها با تجویز در دسترس هستند. داروساز شما می تواند توصیه کند که آیا برای درمان بیشتر نیاز به مراجعه به پزشک عمومی خود دارید یا خیر. اگر ندول یا کیست دارید، باید از طریق پزشک عمومی خود به درستی درمان شوند تا از ایجاد اسکار جلوگیری شود. سعی کنید در برابر وسوسه برداشتن یا فشار دادن لکه ها مقاومت کنید، زیرا این کار می تواند منجر به زخم دائمی شود (1).

چرا آکنه دارم؟

آکنه بیشتر با تغییرات سطوح هورمونی در دوران بلوغ مرتبط است، اما می تواند در هر سنی شروع شود. هورمون های خاصی باعث می شوند که غدد چربی ساز در کنار فولیکول های مو در پوست، مقادیر بیشتری روغن تولید کنند. این سبوم غیرطبیعی فعالیت یک باکتری پوستی معمولا بی ضرر به نام P. acnes (باکتری پروپیونی باکتریوم آکنس) را تغییر می دهد که تهاجمی تر می شود و باعث التهاب و چرک می شود. این باکتری، به طور معمول در اولین خط دفاعی بدن یعنی پوست حضور داشته و عملکردی کلیدی در مبارزه با میکروب‌های بیماری‌زا دارند. اما در ایجاد جوش های دردناک و خوشه ای اندام های تحتانی یا همان اصطلاح؛ آبسه پوست فولیکول مو آلوده نقش دارد. باکتری استافیلوکوک شایع‌ترین عامل این بیماری است. اما باکتری‌های دیگری مانند استرپتوکوک یا سودوموناس نیز می‌توانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند. (1).

آیا هرگز از آکنه خلاصی می یابیم؟

نوجوانان و جوانان بین سنین 12 تا 24 سال بیش ترین گروه مبتلا به آکنه هستند. این بیماری معمولا در طول شروع بلوغ آغاز می شود و بر دختران زودتر از پسران تاثیر می گذارد. اغلب، آکنه در پایان دوران بلوغ به خودی خود از بین می رود، اما برخی از افراد هنوز در بزرگسالی با آکنه دست و پنجه نرم می کنند. با این حال، تقریبا همه آکنه ها را می توان با موفقیت درمان کرد. اما حدود 12 درصد زنان و 3 درصد مردان ممکن است حتی در سنین 40 سالگی هنوز آکنه داشته باشند (3،4).

علل ایجاد آکنه

آکنه در خانواده ها شایع است. اگر هم مادر و هم پدرتان آکنه داشتند، احتمال دارد که شما هم آکنه داشته باشید. آکنه زمانی ایجاد می شود که سوراخ های ریزی در پوست که به فولیکول های مو معروف هستند، مسدود شوند. غدد چربی غدد کوچکی هستند که در نزدیکی سطح پوست شما یافت می شوند. این غدد به فولیکول های مو متصل هستند که حفره های کوچکی در پوست شما هستند که یک موی منفرد از آن ها رشد می کند. غدد چربی مو و پوست را چرب می کنند تا جلوی خشک شدن آن را بگیرند. این کار را با تولید یک ماده روغنی به نام سبوم انجام می دهند. در آکنه، غدد شروع به تولید چربی بیش از حد می کنند. چربی اضافی با سلول های مرده پوست مخلوط می شود و هر دو ماده یک پلاگ در فولیکول تشکیل می دهند. اگر فولیکول متصل شده به سطح پوست نزدیک باشد، به سمت بیرون برآمده می شود و یک سر سفید ایجاد می کند. همچنین، فولیکول متصل شده می تواند روی پوست باز باشد و یک سر سیاه ایجاد کند. به طور معمول باکتری های بی ضرری که روی پوست زندگی می کنند، می توانند فولیکول های متصل شده را آلوده کرده و باعث پاپول ها، پوستول ها، گره ها یا کیست ها شوند (1).

تستوسترون

این هورمون نقش مهمی در تحریک رشد و نمو آلت تناسلی و بیضه ها در پسران و حفظ قدرت عضلانی و استخوانی در دختران دارد. تصور بر این است که افزایش سطح تستوسترون باعث می شود غدد چربی بسیار بیشتری نسبت به نیاز پوست تولید کنند (1).

آکنه در زنان

زمان های خاص آکنه در زنان عبارتند از (5):

-    دوره هایی که برخی از زنان درست قبل از دوره خود دچار آکنه می شوند.
-    در دوران بارداری بسیاری از زنان علائم آکنه دارند که معمولا در 3 ماه اول بارداری رخ می دهد.
-    سندرم تخمدان پلی کیستیک یک بیماری شایع است که می تواند باعث آکنه، افزایش وزن و تشکیل کیست های کوچک در داخل تخمدان شود.

سایر محرک ها

سایر محرک های احتمالی بروز آکنه عبارتند از (1):

-    البته در برخی محصولات آرایشی این موضوع کم تر دیده می شود چرا که در حال حاضر بیشتر محصولات مورد آزمایش قرار می گیرند، بنابراین باعث ایجاد لکه نمی شوند.
-    برخی داروها مانند داروهای استروئیدی، لیتیوم (که برای درمان افسردگی و اختلال دوقطبی استفاده می شوند)و برخی داروهای ضد صرع (که برای درمان صرع استفاده می شوند)
-    استفاده از وسایلی که به طور مرتب به ناحیه آسیب دیده پوست فشار وارد می کنند، مانند سربند یا کوله پشتی
-    سیگار کشیدن که می تواند در بروز آکنه در سالمندان موثر باشد

اشتباهات رایج در ارتباط با آکنه

1.    " این بیماری ناشی از رژیم غذایی نامناسب است." تاکنون هیچ غذایی که باعث آکنه شود، پیدا نشده است. خوردن یک رژیم غذایی سالم و متعادل توصیه می شود زیرا برای قلب و به طور کلی سلامت شما خوب است.
2.    " آکنه ناشی از داشتن پوست کثیف و بهداشت ضعیف است." بیشتر واکنش های بیولوژیکی که باعث بروز آکنه می شوند در زیر پوست رخ می دهند، نه در سطح پوست، بنابراین تمیزی پوست شما هیچ تاثیری بر آکنه شما ندارد. شستن بیش از دو بار در روز می تواند پوست شما را بدتر کند.
3.    "آفتاب سوختگی به بهبود علائم آکنه کمک می کنند". هیچ مدرک قطعی وجود ندارد که نشان دهد قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید یا استفاده از کرم های ضدآفتاب می تواند آکنه را بهبود بخشد. بسیاری از داروهای مورد استفاده برای درمان آکنه می توانند پوست شما را نسبت به نور حساس تر کنند، بنابراین قرار گرفتن در معرض نور می تواند آسیب دردناکی به پوست شما وارد کند و همچنین خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد.
4.    " آکنه عفونی است." شما نمی توانید آکنه را به دیگران منتقل کنید.

برای اندازه گیری شدت آکنه می توان از 4 درجه استفاده کرد (1):

-    درجه 1 (خفیف) - آکنه عمدتاً به جوش‌های سر سفید و سر سیاه محدود می‌شود و فقط چند پاپول و پوسچول دارد.
-    درجه 2 (متوسط) - چندین پاپول و پوسچول وجود دارد که بیشتر به صورت محدود می شود.
-    درجه 3 (متوسط شدید) - تعداد زیادی پاپول و پوسچول و همچنین ندول ملتهب گاه به گاه وجود دارد و پشت و قفسه سینه نیز تحت تأثیر آکنه قرار می گیرند.
-    درجه 4 (شدید) - تعداد زیادی پوسچول و ندول بزرگ و دردناک وجود دارد

15 روش برای جلوگیری از جوش و آکنه (6):

1. صورت را دو بار در روز بشویید
بسیاری از افراد ترجیح می دهند از یک پاک کننده ملایم و آب گرم استفاده کنند. با استفاده از یک مرطوب کننده بدون چربی بعد از شستشو می توان از خشک شدن بیش از حد پوست جلوگیری کرد. شستشوی زیاد صورت ممکن است باعث خشک شدن پوست و تشدید جوش ها شود.
2. از شستشوی شدید خودداری کنید
برخی از افراد پوست را با لیف ها یا پدهای پارچه ای خشن پاک می کنند. این کار پوست را تحریک کرده و باعث التهاب و تشدید آکنه می شود.
3. از درمان های موضعی استفاده کنید
درمان‌های بدون نسخه، مانند کرم‌ها یا سرم‌ها، که اغلب حاوی اسید سالیسیلیک یا بنزوئیل پراکسید هستند در کاهش جوش‌ها موثرند، به‌ویژه زمانی که در نواحی خاصی باشند. ایجاد جوش در این نواحی رایج است: چانه، بینی، پیشانی گزینه های درمانی.
4. مصرف غذاهای موثر در بروز آکنه را کاهش دهید
پزشکان از ارتباط بین غذاها و آکنه مطمئن نیستند. طبق یافته های آکادمی پوست آمریکا، غذاهای با شاخص گلیسمی بالا خطر ابتلا به آکنه را افزایش یا آن را تشدید می کنند. این غذاهای خطرزا، شیرین و پر کربوهیدرات هستند. محصولات لبنی، به ویژه شیر بدون چربی، خطر ایجاد آکنه را در افراد افزایش می دهند.
5. از فشردن یا کندن جوش ها خودداری کنید
6. موها را تمیز نگه دارید
در صورت وارد شدن چربی اضافی مو به پوست، آکنه تشدید می شود. با شستن منظم موها می توان احتمال ایجاد آکنه به خصوص نزدیک به خط رویش مو را کمتر کرد.
7.    استفاده از رتینوئیدهای موضعی را در نظر بگیرید
رتینوئیدهای موضعی حاوی مشتقات ویتامین A هستند و متخصصان پوست آنها را برای کنترل و پیشگیری از بروز آکنه تجویز می کنند. این درمان‌ها با تسریع روند از بین رفتن سلول های قدیمی پوست و تولید سلول‌های جدید به کاهش انسداد منافذ کمک می‌کنند. بیشتر رتینوئیدهای موضعی فقط با نسخه در دسترس هستند، از جمله ترتینوئین (Retin-A، Renova) و تازاروتن (Tazorac). برخی از رتینوئیدهای موضعی، مانند آداپالن (Differin) را می توان بدون نسخه خریداری کرد.
8. در مورد آنتی بیوتیک ها با یک متخصص پوست صحبت کنید
آنتی بیوتیک های موضعی مانع از رشد بیش از حد باکتری P. acne در پوست می شوند. نمونه هایی از آنتی بیوتیک های موثر در درمان آکنه التهابی اریترومایسین و کلیندامایسین هستند که فقط با نسخه پزشک اجازه مصرف دارند.
9. هنگام بیرون رفتن از خانه از کرم ضد آفتاب استفاده کنید
آفتاب بیش از حد اثرات مخرب زیادی بر روی پوست دارد. آفتاب سوختگی همچنین باعث تولید بیش از حد چربی در پوست شده و آکنه را بدتر می کند.
10. در مورد قرص های هورمونی با پزشک صحبت کنید
در مورد آکنه های هورمونی زنانه، قرص های ضد بارداری با تنظیم هورمون های تشدید کننده آکنه در جلوگیری از بروز جوش موثر هستند. با این حال، این قرص ها خطراتی دارند، بنابراین بررسی فواید و عوارض جانبی قبل از تصمیم گیری برای مصرف ضروری است. اسپیرونولاکتون، داروی درمان فشار خون بالا، ممکن است برای آکنه هورمونی شدید زنانه نیز موثر باشد. اما اسپیرونولاکتون عوارض جانبی زیادی دارد، بنابراین بهتر است برای بررسی همه گزینه ها با یک پزشک صحبت کنید.
11. از استفاده بیش از حد از لایه بردارها خودداری کنید
لایه برداری فرآیند از بین بردن سلول های مرده از روی پوست است. اگرچه استفاده از لایه بردارها می تواند به بهبود آکنه کمک کند، اما لایه برداری بیش از حد باعث بدتر شدن جوش ها می شود. این تاثیر معکوس زمانی اتفاق می افتد که فرد چربی طبیعی پوست را بیش از حد از بین ببرد.
12. از محصولات مراقبت از پوست حاوی روغن استفاده نکنید
محصولات مراقبت از پوست حاوی روغن منافذ را مسدود می کنند. با انسداد منافذ علائم آکنه بدتر شده و احتمال ایجاد جوش افزایش می یابد.
13. نور یا لیزر درمانی را در نظر بگیرید
گاهی متخصص پوست درمان فتودینامیک را برای درمان آکنه و جوش توصیه می کند. در درمان فتودینامیک، یک محلول موضعی روی پوست میزنند که آن را در برابر نور حساس تر می کند. پس از آن، متخصص ناحیه آکنه را با یک منبع نور متمرکز هدف قرار می دهد. با این کار سلول های مرده و باکتری های پوست از بین می رود.
14. استرس را کاهش دهید
استرس به علت ایجاد التهاب، آکنه را تشدید می کند. چند روش برای کاهش استرس که ممکن است به جلوگیری از آکنه کمک کند: مدیتیشن، ورزش کردن، انجام یوگا، آرام سازی قبل از خواب با مطالعه یا حمام کردن، گذراندن وقت در طبیعت و...
15. محصولات مراقبت از صورت را تمیز نگه دارید
برای تمیز نگه داشتن پوست تا حد امکان اسفنج‌های صورت و برس‌ها آرایشی را مرتب با آب و صابون تمیز کنند تا از تجمع باکتری‌هایی که می‌تواند منجر به جوش‌ها شود، جلوگیری شود. قبل از استفاده مطمئن شوید که برس ها کاملا خشک هستند.

 ثریا ساوج_واحد تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی نوبل

References

1.    https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/skin-hair-and-nails/acne/#causes-of-acne
2.    https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/acne/symptoms-causes/syc-20368047#:~:text=Acne%20is%20a%20skin%20condition,but%20acne%20can%20be%20persistent.
3.    https://www.stratumclinics.com/im-a-teenager-why-is-my-acne-worse-than-my-friends/
4.    https://www.hopkinsallchildrens.org/ACH-News/General-News/Acne-in-Adolescents-and-Young-Adults
5.    https://www.health.harvard.edu/blog/adult-female-acne-why-it-happens-and-the-emotional-toll-202206272768
6.    https://www.medicalnewstoday.com/articles/321411