کلسیم

https://www.mayocliniclabs.com/test-catalog/Clinical+and+Interpretive/601514

 

 :منابع غذایی کلسیم
شیر ، ماست و پنیر منابع طبیعی غنی از کلسیم هستند و مهمترین عامل تأمین کننده این ماده مغذی برای مردم ایالات متحده میباشند. منابع غیر شیر شامل سبزیجاتی مانند کلم چینی ، کلم پیچ و کلم بروکلی است. بسیاری از آب میوه ها و نوشیدنی  ها و غلات ها نیز غنی شده با ماده مغذی کلسیم هستند .
:مکمل های غذایی
دو شکل اصلی کلسیم در مکمل ها کربنات و سیترات است. کربنات کلسیم معمولاً در دسترس است .کربنات کلسیم به دلیل وابستگی به اسید معده برای جذب ، هنگام مصرف غذا با بیشترین کارآیی جذب می شود ، در حالی که سیترات کلسیم هنگام مصرف غذا یا عدم مصرف غذا به همان اندازه جذب می شود. سیترات کلسیم همچنین برای افراد مبتلا به آکلرو هیدریا ، بیماری التهابی روده یا اختلالات جذب مفید میباشد .مکمل های کلسیم حاوی مقادیر مختلف کلسیم پایه هستند. به طوریکه ، کربنات کلسیم از نظر وزن 40٪ کلسیم دارد ، در حالی که سیترات کلسیم حاوی 21٪ کلسیم میباشد
:محتوای کلسیم در مواد غذایی انتخاب شده

هیپرکلسمی(افزایش میزان کلسیم) چیست؟
سطح کلسیم خون عمدتا از طریق غدد پاراتیروئید کنترل می شود. این چهار غده کوچک که در پشت غده تیروئید واقع شده اند در تنظیم میزان کلسیم خون موثرند. زمانی که بدن به کلسیم نیاز داشته باشدغدد پارتیروئید با ترشح هورمون و فرستادن سیگنال موجب افزایش سطح سرمی کلسیم می شوندازجمله :
1. ارسال سیگنال به بافت استخوان جهت آزاد کردن کلسیم به خون
2. ارسال سیگنال به کلیه به منظور کاهش دفع کلسیم از ادرار
3. ارسال سیگنال به کلیه به منظور فعال سازی ویتامین D و جذب بهتر کلسیم در مسیر گوارش
فعالیت بیش از حد غدد پاراتیروئید و یا بیماری های مرتبط با آن می تواند در تعادل کلسیم بدن اختلال ایجاد نماید.
چنانچه سطح کلسیم بیش از حد مورد نیاز بدن باشد فرد دچار هیپر کلسمی شده است که این شرایط  ممکن است با برخی اختلالات عملکردی نظیر موارد ذیل همراه است:
• کاهش سلامت استخوان
• سنگ کلیه
• عملکرد غیر طبیعی قلب و مغز
علائم
هیپر کلسمی خفیف احتمالا با علامت خاصی همراه نیست اما موارد شدیدتراغلب با علائم زیر بروز می یابد:
1. تشنگی بیش از حد و تکرر ادرار: افزایش میزان کلسیم به معنی نیاز به سخت تر کار کردن کلیه هاست در نتیجه ادرار بیشتری تولید و دفع شده و فرد با کم آبی و افزایش تشنگی مواجه می شود.
2. معده درد و مشکلات هاضمه: افزایش بیش از حد میزان کلسیم می تواند به دردهای شکمی، تهوع، استفراغ و یبوست منجر میشود.
3. دردهای استخوانی و ضعف عضلات: هیپرکلسمی می تواند منجر به آزاد شدن بیش از حد کلسیم از استخوان شود. این فعالیت غیر طبیعی استخوان می تواند منجر به ضعف و دردهای عضلانی شود.
4. سردرگمی، بی حالی و خستگی: هایپر کلسمی با تاثیر بر مغز می تواند منجر به ایجاد این علائم شود.
5. اضطراب و افسردگی: هایپر کلسمی می تواند بر سلامت روان نیز تاثیرگذار باشد.
6. افزایش فشار خون و ضربان قلب نامنظم: افزایش سطح کلسیم می تواند فشار خون را افزایش داده، در پالس های الکتریکی قلب اختلال ایجاد کرده و در نهایت به تغییر ضربان قلب بیانجامد.
علل
برخی عوامل و شرایط می تواند منجر به ایجاد هیپر کلسمی شوند. این عوامل عبارتند از:
1. فعالیت بیش از حد غده پاراتیروئید: غده پاراتیروئید سطح کلسیم را کنترل می کنند. چنانچه این غدد بیش از حد کار کنند هیپرکلسمی ایجاد می شود. داشتن غدد پاراتیروئیدی با فعالیت بیش از حد هیپرپاراتیروئیدیسم نامیده می شود که این وضعیت می تواند یکی از دلایل متداول هیپرکلسمی باشد. هیپرپاراتیروئیدیسم معمولا در افرادی با سنین 50 تا 70 سال تشخیص داده می شود که این میزان در زنان 3 برابر بیش از مردان است.
2. مصرف بیش از حد ویتامین D: ویتامین D موجب جذب کلسیم در روده می شود. پس از جذب، کلسیم به جریان خون وارد می شود. معمولا تنها 20-10% از کلسیم از طریق رژیم غذایی جذب شده و مابقی از طریق مدفوع دفع می شود با این حال مقادیر بالای ویتامین D با افزایش جذب کلسیم منجر به ایجاد هیپرکلسمی می شود.
3. بیماری: برخی بیماری ها می توانند باعث افزایش سطح کلسیم شوند این بیماری ها عبارتند از:
• توبرکلوزیس
• سارکوئیدوز
• بیماری های تیروئید
• بیماری های مزمن کلیوی
• بیماری های غده آدرنال
• عفونت قارچی شدید
• بعضی سرطان ها
1. کم تحرکی: افرادی که برای طولانی مدت قادر به حرکت نیستند ممکن است در معرض ریسک هیپرکلسمی قرار گیرند. هرچه فعالیت استخوان ها کمتر باشد کلسیم بیشتری از این بافت به خون آزاد شده و استحکام استخوان کاهش می یابد.
2. کم آبی شدید: افرادی که با کم آبی شدید مواجهند غلظت بالای کلسیم در خون را تجربه می کنند که می تواند به هیپرکلسمی بیانجامد. با این حال این عدم تعادل در صورت هیدراته شدن مناسب بدن فرد قابل اصلاح است.
3. داروها: برخی داروها باعث تحریک غدد پاراتیروئید می شوند که نهایتا منجر به هیپرکلسمی می شوند. برای مثال داروی لیتیم که در درمان اختلال دو قطبی استفاده می شود می تواند باعث افزایش کلسیم خون شود.
عوارض
عدم درمان مناسب هیپرکلسمی می تواند با ایجاد برخی بیماری ها مرتبط باشند این موارد عبارتند از:
1. پوکی استخوان: با گذشت زمان ممکن است استخوان ها مقادیر بیشتری کلسیم به خون آزاد کنند این شرایط می تواند به مروز از تراکم استخوان کاسته و منجر به پوکی استخوان شود.
مبتلایان به پوکی استخوانبیشتر در معرض موارد ذیل می باشند:
• شکستگی استخوان
• ناتوانی قابل توجه
• بی تحرکی طولانی مدت
• انحنای ستون فقرات
• کوتاهتر شدن قد به مرور زمان
1. سنگ کلیه: مبتلایان به هیپرکلسمی بیشتر در معرض ایجاد کریستال های کلسیمی در کلیه هستند. این کریستال هادر نهایت منجر به سنگ کلیه می شوند که اغلب بسیار دردناک بوده و موجب آسیب به کلیه می شوند.
2. نارسایی کلیوی: با گذشت زمان هیپرکلسمی شدید می تواند باعث ایجاد اختلال در عملکرد صحیح کلیه ها شود. کلیه ها ممکن است در پاکسازی خون، تولید ادرار و دفع موثر مایعات از بدن با مشکل مواجه شوند که این موارد به عنوان نارسایی کلیوی شناخته می شود.
3. مشکل در سیستم عصبی: هیپرکلسمی شدید در صورت عدم درمان می تواند به اختلالات سیستم اعصاب منجر شود از جمله این اثرات احتمالی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• گیجی
• خستگی
• ضعف
• فراموشی
     5. ضربان قلب نامنظم: ضربان قلب از طریق سیگنال های الکتریکی ایجاد می شود که کلسیم نقش مهمی در تنظیم این فرایند دارد. ازدیاد بیش از حد کلسیم میتواند در ایجاد ضربان قلب نامنظم موثر باشد.
دلایل "اهمیت نقش کلسیم در دوران بارداری"  
1. انتقال کلسیم از مادر به جنین :
در زمان زایمان، جنین 98% از اسکلت خود را تشکیل داده و تقریبأ 30 گرم کلسیم جمع می‌کند. کلسیم به طور فعال در سراسر جفت منتقل می‌شود (انتقال کلسیم به جفت به پروتئین های حمل و نقل بستگی دارد، که حاملی بین مادر و جنین ایجاد می کند )، با شروع انتقال از مادر به جنین در هفته12 بارداری معمولا در هفته 36 به پیک می‌رسد. 99% جریان کلسیم از مادر به جنین است، و این روند فعال و یک طرفه تا سه ماهه سوم در حال انجام است، روزانه250-350میلی گرم کلسیم جمع می‌شود.
2. پره اکلامپسی (Preeclampsia) :
پره اکلامپسی، که سابقا به آن توکسمی گفته می‌شد، زمانی است که یک خانم باردار دارای علائم فشار خون بالا، دفع پروتئین در ادرار و تورم در پاها و دستها باشد. علائم میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. معمولاً در اواخر بارداری (مثلا هفته 34 حاملگی) اتفاق می‌افتد، اگرچه می‌تواند در ابتدای بارداری (هفته 20 حاملگی) یا درست بعد از زایمان رخ دهد. پره اکلامپسی ممکن است منجر به اکلامپسی شود، یک وضعیت جدی که می‌تواند خطرات سلامتی برای مادر و نوزاد داشته باشد و در موارد نادر باعث مرگ می‌شود. زنان مبتلا به پره‌اکلامپسی که تشنج دارند، دچار اکلامپسی شده‌اند. تنها درمان پره اکلامپسی زایمان است. حتی پس از زایمان، علائم پره اکلامپسی ممکن است 1 تا 6 هفته یا بیشتر طول بکشد.طبق مقالات علمی انجام شده، میانگین خطر ابتلا به پره‌اکلامپسی در افرادی که مکمل‌های کلسیم دریافت می‌کنند (روزانه 1000 میلی گرم) در مقایسه با زنانی که مکمل کلسیم دریافت نکردند، کاهش یافته است.این مطالعات مصرف مکمل کلسیم با دوزهای بالا(1 گرم روزانه) در دوران بارداری روشی ایمن و نسبتأ ارزان برای کاهش خطر ابتلا به پره‌اکلامپسی می دانند.بطور کلی، تجویز مکمل کلسیم میزان فشار خون ناشی از حاملگی را کاهش می‌دهد بنابراین با مصرف کلسیم شاید بتوان میزان بروز این عارضه مرگ بار حاملگی را کاهش داد.
3.تاثیر بر ترشح هورمون پاراتورمون (PTH) :
دریافت مقدار کم کلسیم در دوران بارداری ممکن است ترشح هورمون پاراتورمون (PTH)،  افزایش کلسیم داخل سلولی و انقباض عضلات صاف را تحریک کند و یا رینین را از کلیه‌ها آزاد کند و منجر به انقباض عروق و احتباس سدیم و مایعات شود. این تغییرات فیزیولوژیکی می‌تواند منجر به بروز پره‌اکلامپسی شود.
4. زایمان زودرس (Preterm Birth) :
زایمان زودرس به تولد نوزاد قبل از هفته 37 بارداری گفته می‌شود. علل شایع زایمان زودرس شامل حاملگی‌های متعدد، عفونت‌ها و شرایط مزمن مانند بروز دیابت حاملگی(دیابت بارداری) و فشار خون بالا است. با این حال، اغلب هیچ علتی مشخص نشده است.اما مطالعات مختلف نشان داده‌اند که مکمل کلسیم در کاهش خطر زایمان زودرس در خانم‌هایی که مصرف کلسیم کم داشتند، موثر بوده است. یک روش احتمالی برای عملکرد کلسیم این میتواند باشد که باعث کاهش رها شدن پاراتیروئید و کاهش کلسیم داخل سلول می‌شود و بنابراین انقباض عضلات صاف را کاهش می‌دهد. با استفاده از این مکانیسم، مکمل کلسیم باعث کاهش انقباض عضلات صاف رحم شده و از زایمان زودرس جلوگیری می‌کند.
5. پوکی استخوان (استئوپروزیس) :
با شواهدی مبنی بر اینکه دریافت کلسیم مادر می‌تواند بر رشد استخوان جنین تأثیر بگذارد و به طور بالقوه برنامه رشد اسکلتی جنین را در آینده برنامه‌ریزی کند، ضروری است که زنان در سنین باروری در مورد اهمیت تأمین نیازهای کلسیم خود آموزش ببینند. .زنانی که به مقدار کمی کلسیم مصرف می‌کنند (کمتر از500 میلی گرم در روز) ممکن است در معرض خطر بیشتری برای تخریب استخوان در دوران بارداری قرار گیرند.در طول بارداری، به ویژه در سه ماهه آخر، برای پاسخگویی به نیازهای اسکلتی جنین برای معدنی شدن، میزان بسیار زیادی کلسیم از مادر به جنین منتقل می‌شود. به همین ترتیب، در دوران شیردهی از بین رفتن میزان زیادی از کلسیم از طریق شیر مادر وجود دارد. هر دو این اتفاقات منجر به استرس قابل توجهی در هومئوستاز معدنی استخوان (ضعیف شدن ساختار استخوان) در مادر می‌شوند.
• روش صحیح مصرف کلسیم در شیردهی 
بطورکلی "کمبود کلسیم در بارداری"  می تواند عوارض زیر را به دنبال داشته باشد:
تاثیر کمبود کلسیم بر جنین
• عدم شکل گیری درست استخوانها و دندانهای جنین
• خطر ابتلا به بیماری های قلبی
• عدم تشکیل درست سیستم عصبی و هورمونهای بدن
• ضعف عضلانی
• مشکلات پوستی
هیپوکلسمی(کاهش میزان کلسیم ) چیست؟
هیپوکلسمی(Hypocalcaemia) در پزشکی به کمبود و پایین بودن غلظت سرمی کلسیم در خون اشاره دارد که به ‌طور معمول کمتر از ۲/۱ میلی‌مول بر لیتر یا ۹ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (رنج کمتر از ۱/۱ میلی‌مول بر لیتر یا 5/4 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر برای کلسیم یونی) تعریف می‌گردد. حدود نیمی از کلسیم موجود در خون به پروتئین مانند آلبومین متصل می‌شود ولی کلسیم غیر باند شده به پروتئین (سدیم یونی) همانی است که بدن آن‌را باید درحد تعادل نگاه دارد. این درحالیست که کمبود پروتئین در بدن موجب عدم صحت در میزان اندازه‌گیری شده کلسیم خواهد شد و بنابراین در بیمار دارای کمبود پروتئین، میزان دقیق کلسیم را باید در اندازه‌گیری کلسیم یونی (کلسیم یونیزه) جستجو نمود. کمبود کلسیم در طولانی مدت منجر به تغییراتی در دندان‌ها، مغز، بروز آب مروارید و پوکی استخوان و شکنندگی استخوان‌ها می‌شود. کمبود کلسیم علائم اولیه ندارد و برای جلوگیری از پیامدهای بیشترِ آن فرد باید با مشاهده برخی از علائم به دنبال تشخیص و درمان بیماری باشد.
 افراد بسیاری ممکن است با بالا رفتن سن دچار هیپوکلسمی‌شوند. برخی از دلایل بروز بیماری کمبود کلسیم در بدن عبارتند از  :
عدم مصرف کلسیم کافی در طی مدت زمان طولانی، به ویژه در دوران کودکی
عدم مصرف غذاهای غنی از کلسیم
برخی از عوامل ژنتیکی
مصرف داروهایی که ممکن است جذب کلسیم را کاهش دهند.
 سطوح پایین ویتامین D، که جذب کلسیم را سخت تر می‌کند.
نارسایی کلیه
 هیپر فسفاتمی (مقدار زیاد فسفات در خون)
تغییرات هورمونی، به ویژه در زنان
علائم هیپوکلسمی
کمبود کلسیم در مراحل اولیه ممکن است هیچ نشانه ای ایجاد نکند. با این حال، علائم با کاهش کلسیم بیشتر افزایش می یابند. علائم شدید هیپوکلسمی عبارتند از:
ناخن‌های ضعیف و شکننده
اسپاسم عضلانی
شکستگی آسان استخوان ها
بی حسی و گزگز در دست‌ها، پاها و صورت
افسردگی
گیجی یا از دست دادن حافظه
گرفتگی عضلات
عوارض احتمالی هیپوکلسمی
شکستگی استخوان‌های بدن
شکستگی ستون فقرات
مشکل در راه رفتن
بروز بیماری استئوپروز

https://www.starship.org.nz/guidelines/hypocalcaemia/
https://patient.info/doctor/hypocalcaemia

تست های تشخیصی جهت سنجش میزان کلسیم در بدن و تست های موثر بر میزان جذب کلسیم در بدن :
Ca
Vitamin D
*سنجش میزان ویتامین D برای کلسیم بسیار مهم میباشد زیرا کاهش میزان ویتامین D در بدن از جذب کلسیم در بدن جلوگیری میکند .
بررسی تست های تیروئیدی
https://ods.od.nih.gov/factsheets/Calcium-HealthProfessional/