پرکاری تیروئید

پرکاری تیروئید ( Hyperthyroidism):
پرکاری تیروئید که تیروتوکسیکوز یا هیپرتیروئیدی هم نامیده میشود، نوعی بیماری غده ی تیروئید است که در آن تیروئید بیش از مقدار طبیعی، هورمون ترشّح می‌کند.هورمون‌های مترشحه از غده ی تیروئید( T4) تیروکسین و (T3 )تری‌یدوتیرونین هستند که توسط TSH هورمون محرکه تیروئید تنظیم می شوند.غده‌ی تیروئید با ترشح این هورمون‌ها، متابولیسم (سوخت‌وساز بدن) را تنظیم می‌کند. پرکاری تیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که غده‌ی تیروئید، بیش‌ازحد تترا یدوتیرونین (T4) یا تری یدوتیرونین (T3) یا هردوی این هورمون‌ها را ترشح کند.
علت پرکاری تیروئید چیست؟
پرکاری تیروئید می‌تواند علت‌های زیادی داشته باشد. بیماری گریوز، یکی از شایع‌ترین علل پرکاری تیروئید است. گریوز نوعی بیماری خودایمنی است، این بیماری باعث می‌شود آنتی‌بادی‌های تحریک‌کننده‌ی تیروئید، بیش‌ازحد هورمون ترشح کنند. زنان، بیش از مردان به بیماری گریوز مبتلا می‌شوند. این بیماری در بین افرادی که سابقه‌ی خانوادگی دارند، بیشتر اتفاق می‌افتد.
موارد زیر نیز می‌توانند از علل پرکاری تیروئید باشند:
• زیاده‌روی در مصرف یُد (یُد یک عنصر مهم در هورمون‌های تترا یدوتیرونین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) است)
• تیروئیدیت یا التهاب تیروئید، منجر به افزایش ترشح تترا یدوتیرونین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) می‌شود
• تومورهای بیضه‌ها و تخمدان
• تومورهای‌ غده‌ی هیپوفیز یا تومورهای خوش‌خیم تیروئید
• مصرف زیاد تری یدوتیرونین (T3) از طریق مکمل های غذایی یا داروها.
علائم بالینی پرکاری تیروئید :
ترشح زیاد هورمون‌های تترا یدوتیرونین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) می‌تواند باعث افزایش متابولیسم بدن شود. به این حالت پرکاری متابولیسم گفته می‌شود و علائمی همچون افزایش ضربان قلب، فشار خون بالا و لرزش دست دارد. همچنین ممکن است فرد زیاد عرق کند و نتواند گرمای زیاد را تحمل کند. پرکاری تیروئید، تغییرات حرکات روده، کاهش وزن و نامنظم شدن چرخه‌ی عادت ماهانه در زنان را به دنبال دارد.
سایر علائم پرکاری تیروئید:
افزایش اشتها؛عصبی شدن؛بی‌قراری؛نداشتن تمرکز؛ضعف عضلانی؛ضربان نامنظم قلب؛بی خوابی؛شکنندگی و نازکی مو؛خارش پوست؛ریزش مو؛تهوع و استفراغ؛بزرگ شدن سینه در مردان میباشد.
تشخیص بیماری پرکاری تیروئید :
آزمایش خون که تیروکسین و هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) را اندازه گیری می کند ، می تواند تشخیص را تأیید کند. مقادیر بالای تیروکسین و مقادیر کم یا وجود TSH نشان دهنده پرکاری تیروئید است. مقدار TSH مهم است زیرا این هورمونی است که به غده تیروئید برای تولید تیروکسین بیشتر علامت می دهد.این آزمایشات به ویژه برای افراد مسن که ممکن است علائم کلاسیک پرکاری تیروئید را نداشته باشند ضروری است.
توصیه لازم قبل از انجام تست تیرووئید:
در صورت استفاده از بیوتین (یک مکمل ویتامین B )که ممکن است در مولتی ویتامین ها نیز وجود داشته باشد ، آزمایش خون تیروئید ممکن است نتایج نادرستی به همراه داشته باشد. اگر از بیوتین استفاده می کنید یا از مولتی ویتامین همراه با بیوتین به پزشک خود اطلاع دهید. برای اطمینان از آزمایش دقیق ، حداقل 12 ساعت قبل از آزمایش از خوردن این مکمل خودداری کنید .
در صورت High risk بودن جواب آزمایش پزشک ممکن است تست های تکمیلی را تجویز کند :
• تست جذب رادیو ید:
برای این آزمایش ، بیمار یک دوز کوچک خوراکی ید رادیواکتیو (رادیو ید) را مصرف میکند تا مشخص شود چه مقدار از آن در غده تیروئید جمع می شود. بیمار بعد از چهار ، شش یا 24 ساعت - و گاهی اوقات بعد از هر سه بازه زمانی - بررسی میشود که میزان ید تیروئید بیمار جذب شده است.جذب زیاد رادیو ید نشان می دهد که غده تیروئید بیش از حد تیروکسین تولید می کند. محتمل ترین علت بیماری گریوز یا عملکرد بیش از حد گره های تیروئید است.
• اسکن تیروئید:
در طی این آزمایش ،بیمار یک ایزوتوپ رادیواکتیو به داخل رگ داخل آرنج یا گاهی به رگ دست تزریق میکند. سپس روی میز خوابیده و سر خود را به عقب میکشد در حالی که یک دوربین ویژه تصویری از غده تیروئید را روی صفحه کامپیوتر تولید می کند. این آزمایش نحوه جمع آوری ید در تیروئید بیمار را نشان می دهد.
• سونوگرافی تیروئید.
در این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید تصاویر تیروئید استفاده می شود. سونوگرافی ممکن است در تشخیص ندولهای تیروئید بهتر از سایر آزمایشات باشد و در معرض تابش قرار نمی گیرد.
درمان:
چندین روش درمانی برای پرکاری تیروئید وجود دارد. بهترین روش برای بیمار به سن ، شرایط جسمی ، اولویت شخصی و شدت اختلال بیمار بستگی دارد. درمان های احتمالی عبارتند از:
• ید رادیواکتیو.
مصرف ید رادیواکتیو توسط دهان توسط غده تیروئید جذب می شود ، جایی که باعث کوچک شدن غده می شود. علائم معمولاً طی چند ماه فروکش می کند. ید رادیواکتیو اضافی طی هفته ها تا ماهها از بدن خارج می شود.این روش درمانی ممکن است باعث کند شدن فعالیت تیروئید شود و در نتیجه کم کار تلقی شود (کم کاری تیروئید) ، و در نهایت ممکن است لازم باشد هر روز برای جایگزینی تیروکسین دارو مصرف کند.
• داروهای ضد تیروئید.
این داروها با جلوگیری از تولید مقادیر اضافی هورمون در غده تیروئید ، به تدریج علائم پرکاری تیروئید را کاهش می دهند. آنها شامل متی مازول (تاپازول) و پروپیل تیوراسیل هستند. علائم معمولاً طی چند هفته تا چند ماه بهبود می یابد ، اما درمان با داروهای ضد تیروئید به طور معمول حداقل یک سال و اغلب بیشتر ادامه می یابد. هر دو دارو می توانند آسیب جدی به کبد وارد کنند و گاهی منجر به مرگ شود. از آنجا که پروپیل تیوراسیل موارد بسیار بیشتری از آسیب کبدی را ایجاد کرده است ، معمولاً فقط در مواردی که بیمار تحمل متی مازول را ندارد باید از آن استفاده شود.تعداد کمی از افرادی که به این داروها حساسیت دارند ممکن است دچار جوش های پوستی ، کهیر ، تب یا درد مفاصل شوند. همچنین می توانند مستعد ابتلا به عفونت شوند.
• مسدود کننده های بتا.
اگرچه این داروها معمولاً برای درمان فشار خون بالا استفاده می شوند و بر میزان تیروئید تأثیر نمی گذارند ، اما می توانند علائم پرکاری تیروئید مانند لرزش ، ضربان قلب سریع و تپش قلب را کاهش دهند. به همین دلیل ، پزشک ممکن است آنها را برای کمک به بیمار در احساس بهتر تا زمانی که سطح تیروئید به حد طبیعی نزدیک شود ، تجویز کند. این داروها به طور کلی برای افرادی که آسم دارند توصیه نمی شود و عوارض جانبی آن ممکن است شامل خستگی و اختلال عملکرد جنسی باشد.
• جراحی (تیروئیدکتومی).
اگر بیمار باردار است یا در غیر اینصورت نمی تواندداروهای ضد تیروئید را تحمل کند و نمی خواهد ید درمانی رادیواکتیو انجام دهد، ممکن است کاندید جراحی تیروئید باشد ، اگرچه این تنها در چند مورد یک گزینه است .در یک تیروئیدکتومی ، پزشک بیشتر غده تیروئید بیمار را از بین می برد. خطرات این جراحی شامل آسیب به تارهای صوتی و غدد پاراتیروئید است - چهار غده کوچک واقع در پشت غده تیروئید که به کنترل سطح کلسیم در خون کمک می کند.علاوه بر این ، برای تأمین مقادیر طبیعی هورمون تیروئید در بدن به درمان مادام العمر با لووتیروکسین (لووکسیل ، سینتروئید و دیگران) نیاز خواهید داشت. اگر غده های پاراتیروئید نیز برداشته شوند ، برای طبیعی نگه داشتن سطح کلسیم خون به دارو نیاز خواهید داشت.
• بیماری چشمی گریوز
اگر بیماری گریوز چشم بیمار را تحت تأثیر قرار دهد (بیماری چشمی گریوز) ، می تواند با استفاده از اشک مصنوعی و ژل های روان کننده و جلوگیری از باد و نورهای شدید ، علائم و نشانه های خفیف را کنترل کند. اگر علائم بیمار شدیدتر باشد ، ممکن است پزشک برای کاهش تورم پشت کره چشم ، درمان با کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون را توصیه کند.از دو دارو - ریتوکسیماب (Rituxan) و تپروتوموماب - برای معالجه چشم گریوز استفاده می شود ، حتی اگر هنوز شواهد قطعی زیادی برای اثبات موثر بودن آنها وجود ندارد. تپروتوموماب بر اساس یک مطالعه کوچک تأیید سریع از سازمان غذا و دارو را دریافت کرد. مطالعه بیشتر در مورد هر دو دارو به عنوان درمانی برای بیماری چشمی گریوز مورد نیاز است.
تست های آزمایشگاهی جهت تشخیص پرکاری تیروئید:

TSH
T4
T3
Free T3
Free T4
T3 uptake
T4 uptake
T3RU (T3 resin uptake)
Thyroglobulin
Thyroglobulin-Ab (Tg-AB)
Thyroid-stimulating immunoglobulins (TSI)
Anti TPO antibody (Thyroperoxidase

ساغر ذاکری-واحدتحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی نوبل