پنل بیماریهای عفونی منتقله (Sexually Transmitted Diseases) در مورد پاتوژنهایی بکار میرود که طی روابط جنسی منتقل میشوند. بیش از 30 باکتری،ویروس و انگل در این گروه قرار دارند. لازم به ذکر است که ابتلا به این عوامل عفونی خطر ابتلا به ویروس HIV را تا سه برابر افزایش میدهد. این عوامل قادرند از طریق جفت نیز منتقل شوند و ایجاد عفونت های مزمن کنند. روزانه بیش از یک میلیون نفر به STI مبتلا میشوند، این امار سالانه نزدیک به 500 میلیون نفر تخمین زده میشود که شامل عفونتهایی چون کلامیدیا، سوزاک ، سفلیس و تریکوموناسیس میشود.
1- کلامیدیا تراکوماتیس (Chlamydia trachomatis)
کلامیدیا تراکوماتیس شایعترین عامل باکتریایی عامل Sexually Transmitted Disease (STD) بوده یک باکتری گرم منفی و یک پاتوژن اجباری داخل سلولی است. شایعترین فرم بیماریهای STD بوده در افراد 24-15 سال که از نظر جنسی فعال هستند بیشترین موارد ابتلا را مشاهده میشود. در نوجوانان و نیز در خانمها شایعتر میباشد. علت کاهش شیوع در سنین بالاتر می تواند ناشی از کسب ایمنی نسبی به عفونت در اثر تکرار موارد تماس و یا تغییر در رفتارهای جنسی باشد. عفونت های لگن در ایجاد ناباروری، حاملگی خارج رحمی و درد های مزمن لگن دخیل هستند. همانند سایر عوامل بیماری زا، کلامیدیا باعث تسهیل انتقال ویروس HIV شده و همچنین قادر است از طریق مادر به نوزاد منتقل شوند.
2- نایسریا گونوره آ (Neisseria gonorrhoeae)
نایسریا گنوره آ، یک دیپلوکوک گرم منفی است . این باکتری در دستگاه تولیدمثل ازجمله رحم، دهانه رحم، لولههای فالوپ و آلت تناسلی رشد میکند و میتواند از طریق رابطه جنسی مقعد، واژن یا دهان گسترش یابد و مادر به جنین در هنگام تولد انتقال میدهد . افراد مبتلا به این بیماری در معرض خطر ابتلا به HIV هستند. از علائم گونوره آ میتوان به ترشح غیرطبیعی و درد هنگام ادرار کردن اشاره کرد. سوزاک میتواند با آنتیبیوتیک درمان شود. در صورت عدم درمان بهموقع و مناسب میتواند در زنان باعث ایجاد بیماری التهابی لگن، ناباروری یا حاملگی خارج رحمی، مننژیت و یا حتی عفونت گسترده و کشنده خون شود. نایسریا گنوره آ می تواند ملتحمه چشم را درگیر کند که شایعترین علت آن انتقال عمودی باکتری ها به چشم نوزادان در کانال زایمان است و متأسفانه یکی از علل اصلی نابینایی در کشورهای در حال توسعه محسوب میشود. علائم معمولا 2 تا 5 روز پس از زایمان ظاهر میشوند.
3- تریکوموناس واژینالیس (Trichomonas Vaginalis)
یک انگل پروتوزوآ تاژک دار است که در بافت پوششی یا اپی تلیوم واژن جایگزین شده و در شرایطی که PH اسیدی واژن به بیش از 5/5 افزایش یابد، بهصورت پاتوژن درمیآید. این انگل یکی از شایعترین عوامل ایجادکننده عفونتهای منتقلشونده غیر ویروسی جنسی میباشد که در زنان میتواند موجب التهاب واژن، سرویکس و مجاری ادراری گردد. این انگل میتواند از راه جنسی و غیرجنسی ازجمله سرویسهای بهداشتی آلوده و حمامهای عمومی، معاینات پزشکی غیربهداشتی، استخر و غیره منتقل شود و بهعنوان کوفاکتوری در انتقال ویروس HIV و سایر عفونت های جنسی قابلانتقال، عمل میکند. انگل در هنگام رابطه جنسی از فرد آلوده به یک فرد سالم منتقل میشود. در زنان، بخش اغلب آلوده از بدن دستگاه تناسلی زنان (شامل فرج، واژن، گردن رحم، یا پیشابراه) است. در مردان، بخشی از بدن که شایعترین محل برای آلوده شدن با تریکوموناس واژینالیس است، آلت تناسلی (مجرای ادرار) است. در هنگام رابطه جنسی، انگل معمولاً از آلت تناسلی مرد گسترش به مهبل، یا از یک مهبل (واژن) به آلت تناسلی مرد منتقل میشود. همچنین این تک یاخته میتواند از مهبل (واژن) به مهبل (واژن) دیگر منتقل شود. آلوده شدن سایر اعضای بدن، مانند دست، دهان یا مقعد به این انگل شایع نیست. تریکوموناس باعث ایجاد ترشحات واژینال در زنان و 10تا12 درصد از عفونت های غیر سوزاکی در مردان میشود. این درحالی است که حداقل در 50درصد زنان و 70تا80درصد مردان علائم بالینی دیده نمیشود.
4- ژنیتال مایکو پلاسماها(Genital MYCOPLASAS)
در انسان، چندین گونه از مایکوپلاسما ها اهمیت بسزایی دارند و برخی از آنها، ساکن مجرای ادراری – تناسلی بهویژه در زنان هستند. مایکوپلاسماهای تناسلی (مایکوپلاسما ژنیتالیوم و مایکوپلاسما هومینیس) شامل: مایکوپلاسما ژنیتالیوم (Mycoplasma Genitalium) و مایکوپلاسما هومینیس (Mycoplasma Hominis) میشوند.
مایکوپلاسما ژنیتالیوم و هومینیس از عوامل مهم واژینوز محسوب میشود و میتواند میکروفلور واژن را دچار اختلال کرده و به واسطهٔ ایجاد بیماریهای مختلف در دستگاه ادراری و تناسلی، موجب اختلال در تولیدمثل و مرگومیر نوزادان شود. مایکوپلاسما ژنیتالیوم موجب ایجاد عفونتهای منتقله از راه جنسی در قسمت اوروژنتیال در مردان وزنان شده و اغلب سبب اورتریت، سرویسیت، واژنیت و اندومتریت حاد میشود. مایکوپلاسما هومینیس در زنان باردار مبتلابه واژینوز باکتریایی، موجب افزایش پارگی زودرس غشاهای جنین، زایمان زودرس و اندومتریت پس از سزارین میشود.
5- اوره آپلاسما (Ureaplasma)
اوره آپلاسماهای تناسلی شامل : اوره آپلاسما اوره آلیتیکوم (Ureaplasma urealyticum) و یا اوره آپلاسما پارووم Ureaplasma parvum)) یکی دیگر از عفونت های جنسی که جزء طبیعی مجرای ادراری مردان و واژن زنان هستند و درصورتیکه فلور باکتریایی دستگاه تناسلی نامتعادل شود بیماریزا میشوند و عفونت اوره پلاسما (اوره پلاسموز) ایجاد میکنند.
اوره آپلاسما اوره آلیتیکوم باعث اورتریت غیرگونوکوکی در مردان، کاهش غیرطبیعی تعداد اسپرم در مایع منی، کـاهش تحرک و تغییرات مورفولوژیکی در اسپرم شده، و درنتیجه قدرت باروری را کاهش میدهد. همچنین ایـن آلودگی میتواند از طریق اسپرم به همسر منتقل شـود. میکروارگانیسم مذکور میتواند از مادر آلوده، به جنین در دوران داخل رحمی و یا در هنگام زایمان طبیعی منتقل گردد و از عوامل ایجاد اندومتریت، پارگی زودتر از موعد غشاهای جنین، زایمان زودرس، تولد نوزادان با وزن کم، تب پس از زایمان و همچنین از عوامل اصلی پنومونی و مننژیت در نوزادان متولدشده با وزن خیلی کم میباشد.
اوره آپلاسما پارووم نیز میتواند باعث ایجاد التهاب مثانه و بیضه، تغییرات التهابی در تخمدانها و غده پروستات و همچنین گلومرولونفریت (آسیب گلومرول های کلیوی و مویرگها) شود.
تشخیص دقیق تک تک این عوامل بصورت مجموعه تست بیماریهای عفونی منتقله جهت درمان مناسب بیمار بسایر ضروری بنظر میرسد.
(برای مطالعه بیشتر در مورد بیماریهای عفونی منتقله میتوانید به بخش دانستی ها در سایت آزمایشگاه نوبل مراجعه بفرمایید.)
آزمایشگاه پاتوبیولوژی نوبل