بیماری های روماتیسمی

انواع بیماری های روماتیسمی:
بیماری روماتیسم فقط یک نوع بیماری یا اختلال نیست بلکه شامل بیش از ۱۵۰نوع بیماری مختلف است که دارای اشکال مختلف آرتروز، پوکی استخوان و بیماری های بافت همبند می باشد. ویژگی مهم و قابل توجه در بیماری های روماتیسمی التهاب می باشد .این بیماری به صورت رایج مفاصل را درگیر می کند و به علاوه گاهی اوقات تاندون ها، رباط ها، استخوان ها و ماهیچه ها را نیز در گیر می سازد. در صورت عدم بهبود این بیماری، این عارضه منجر به از دست رفتن عملکرد بخش های مختلف بدن می شود.
انواع بیماری های روماتیسمی:
برخی از رایج ترین بیماری های روماتیسمی عبارتند از:
استئوآرتریت(Osteoarthritis): شایع ترین نوع آرتریت یا آرتروز است، که عمدتا به غضروف ها آسیب می رساند و حتی ممکن است آنها را از بین ببرد.
شیوع بیماری استئوآرتریت(Osteoarthritis):شیوع استئوآرتریت در افراد مسن بیشتر از جوانان است.

آرتریت روماتوئید(Rheumatoid arthritis): یک اختلال خود ایمن است که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به سینوویوم حمله می کند(سینوویوم یک بافت نرم است که مایع مفصلی یا سینوویال و همچنین خود مفاصل را می پوشاند.) در نهایت این درگیری منجر به التهاب می شود.
شیوع بیماری آرتریت روماتوئید:
زنان به میزان بیشتر در مقایسه با مردان به آرتریت روماتوئید دچار میشوند .

فیبرومیالژیا(Fibromyalgia): یک بیماری مزمن با علائم منحصر به فرد و درد موضعی در سیستم عضلانی اسکلتی است.
شیوع بیماری فیبرومیالژیا(Fibromyalgia):
زنان به میزان بیشتر در مقایسه با مردان به فیبرومیالژیا مبتلا میشوند .

لوپوس اریتماتوسیستمیک (Systemic lupus erythematosus): یک اختلال خودایمنی است که باعث التهاب در قسمت های مختلف بدن، از جمله مفاصل، پوست، کلیه ها، خون، ریه، قلب و مغز می شود.
شیوع بیماری لوپوس:
زنان به میزان بیشتر در مقایسه با مردان به لوپوس مبتلا می شوند.

سندرم شوگرن: از مشخصه های این بیماری خشکی دهان و زبان، بزرگی غده بناگوشی و حساسیت به نور می باشد

نقرس(Got): نوعی از آرتریت است که توسط کریستال های سوزنی مانند اسید اوریک در مفاصل ایجاد می شود وغالبا انگشت بزرگ پا را درگیر می سازد.

شیوع بیماری نقرس:
شیوع نقرس در مردان بیشتر است.

آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان(Juvenile idiopathic arthritis): شایعترین نوع آرتریت در نوجوانان است که ممکن است همراه با تب باشد.
آرتریت پسوریازیس(Psoriatic arthritis): انگشتان دست و پا را درگیر می سازد و همچنین باعث التهاب شدید پوست می شود.

پلی میوزیت(Polymyositis): بر عضلات تاثیر گذاشته و می تواند کل بدن را درگیر کند.
بیماری بهجت (Behcet Disease ): یک بیماری التهابی می باشد که می تواند هر قسمت از بدن را در گیرسازد اما بطور معمول باعث آفت های متعدد و پی در پی در داخل دهان و سیستم تناسلی می شود.

اسپوندیلیت انکیلوزان (Ankylosing spondylitis): شایعترین اسپوندیلوآرتروپاتی (یا درگیری کل ستون فقرات) است که ممکن است علاوه بر ستون فقرات بر روی لگن، شانه ها و زانو تاثیر بگذارد.

واسکولیت(Vasculitis): واسکولیت به معنی التهاب رگ ها می باشد. این بیماری باعث تغییر در وضعیت طبیعی دیواره ی رگ های خونی می شود، از جمله: ضخیم شدن، نازک و باریک شدن و زخمی شدن. این تغییرات می تواند جریان خون را محدود کند و باعث آسیب به اندام ها و بافت های مختلف شود.

آرتریت واکنش پذیر یا سندرم رایتر(Reiter's syndrome): نوعی از اسپوندیلوآرتروپاتی (یا درگیری کل ستون فقرات) است که پس از عفونت دستگاه ادراری، روده یا سایر اعضای بدن ایجاد می شود.

اسکلرودرم یا اسکلروز سیستمیک(Scleroderma): یک بیماری روماتیسمی خود ایمن است که منجر به ضخیم شدن و سفت شدن پوست و التهاب و زخم در قسمت های مختلف بدن از جمله رگ های خونی، مفاصل و اندام های خاص می شود. زنان به میزان بیشتر در مقایسه با مردان به اسکلرودرمی مبتلا میشوند .
پلی میالژی روماتیسمی(Polymyalgia rheumatica): باعث درد و سفتی در عضلات، تاندون ها، رباط ها و بافت های اطراف مفاصل می شود.
علل بیماری روماتیسمی و عوامل خطر:
بیماری های روماتیسمی توسط (دوعامل مهم) ژن ها و عوامل محیطی ایجاد می شود. به طور کلی، داشتن برخی از انواع ژن ها می تواند حساسیت فرد را به بیماری های روماتیسمی افزایش دهد همچنین عوامل محیطی ممکن است باعث شروع بیماری شود.به عنوان مثال، مطالعات نشان می دهد افرادی که دارای انواع مختلفی از ژن های خاص به نام ژن های آنتی ژن لوکوسیتی انسان HLA)) هستند ، خطر ابتلا به بیماری های روماتوئید در آن ها افزایش می یابد. در این افراد، بیماری ممکن است به دلیل برخی از رویدادها مانند عفونت های باکتریایی، ویروسی یا چاقی رخ دهد.ژن های اخیر گفته شده که استعداد ابتلا به بیماری های روماتیسمی را افزایش می دهد توسط آزمایش تحت عنوان B disease) HLA Typing) مورد آنالیز قرار میگیرد .
عوامل محیطی تاثیر گذار بر بیماری های روماتیسمی:
• چاقی و سیگار کشیدن باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری های روماتیسمی می شود.
شیوع بیماری های روماتیسمی در ایران :
سندرم تونل کارپال% 1.3. آرتریت روماتوئید در 0.37%، ، اسپوندیلوآرتروپاتی سرونگاتیو در 0.24% ، اسپوندیلیت آنکیلوزان در %0.12، ، لوپوس اریتماتوز سیستمیک در %0.06، ، بیماری بهجت در% 0.08، ، فیبرومیالژیا در %0.79 و نقرس در %0.13 تشخیص داده شده است .
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26620687/
برخی از علائم و نشانه های بیماری:
التهاب معمولا باعث یک یا چند علامت در مفاصل می شود، از جمله:
درد
سختی و سفت شدگی بدن
ورم –حرارت -قرمزی
کم شدن آستانه درد
درد مفاصل در هنگام استفاده از اندام ها
بیماری های روماتیسمی می تواند انواع مختلفی از علائم دیگر را ایجاد کند، از جمله:
خستگی
التهاب یا عفونت چشم
التهاب یا زخم لثه
درد در گردن، ستون فقرات، یا پشت
دشواری در تنفس عمیق
درد عضلانی
تشخیص بیماری های روماتیسمی:
به دلیل وسیع بودن و نسبتا پیچیده بودن تشخیص بیماری های روماتیسمی یک آزمایش یا روش نمی تواند به تنهایی بیماری را تشخیص دهد و به کمک سایر تکنیک ها نیز نیاز می باشد.
تست های مهم و تشخیصی:
CRP – ESR- RF- Anti ccp: این تست ها تست های اولیه برای تشخیص عفونت میباشند از این تست ها جهت تشخیص آرتروز روماتیسمی استفاده میشود.
FANA- Anti-ds DNA- Anti SS-A /SS-B- C3-C4-CH50- Lupus Anti-Coagulant- Lupus Anti-Coagulant- LE cell- Anti Cardiolipin- Anti sm: این تست ها در رده تست های تخصصی بوده که جهت تشخیص بیماری لوپوس استفاده میشود .
B27 HLA: این تست به روش تخصصی ملکولار انجام شده و جهت تشخیص اسپوندیلیت انکیلوزان کاربرد دارد .
Anti SS-A/SS-B:از این تست جهت تشخیص سندرم شوگرن استفاده میشود.
Anti centromere Antibody- Anti SCL 70:از این دو تست جهت تشخیص عارضه اسکلرودرمی استفاده میشود .

Anti jo -1:از این تست جهت تشخیص بیماری پلی میوزیت استفاده میشود .
P ANCA(Anti MPO)- C ANCA(Anti PR3):از این تست جهت تشخیص بیماری واسکولیت استفاده میشود .
HLA B51-52: این تست یک تست ملکولار(PCR )میباشد و جهت تشخیص بیماری بهجت استفاده میشود .
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26620687/
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/osteoarthritis/symptoms-causes/syc-20351925
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/rheumatoid-arthritis/symptoms-causes/syc-20353648
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/fibromyalgia/symptoms-causes/syc-20354780