رهنمودهای انجمن سرطان آمریکا برای تشخیص زودهنگام سرطان:
غربالگری سرطان به معنای بررسی وجود سرطان در بدن قبل از بروز علائم بالینی در فرد میباشد . برخی از آزمایشات غربالگری می تواندروند رشد سلول را تشخیص داده و آن سلول ها را از بین ببرند قبل از اینکه فرصتی برای تبدیل شدن به سرطان پیدا کنند. نماد Screeningextern به معنای بررسی وجود سرطان در بدن قبل از بروز علائم است. انجام آزمایشات غربالگری به طور منظم ممکن است سرطان های پستان ، دهانه رحم و روده بزرگ (روده بزرگ) رامشخص کند ، در این صورت درمان بهترین نتیجه را دارد. سایر آزمایش های غربالگری می توانند سرطان را زود تشخیص دهند ، اگر سرطان گسترش نیافته باشد درمان آن آسان تر است. بر این اساس غربالگری سرطان ها شامل سرطان های پستان. ، دهانه رحم و روده بزرگ را مشخص کند ، غربالگری سرطان ریه نیز برای برخی از افراد که در معرض خطر بالایی هستند توسط انجمن سرطان آمریکا توصیه می شود. این دستورالعمل ها به افراد در مورد اینکه چه آزمایشات غربالگری را چه موقع باید انجام دهند و تعداد دفعات انجام آزمایش ها را توصیه می کند. هر چقدر خطر ابتلا به سرطان در فرد بیشتر باشد - به دلیل سن ، سابقه خانوادگی یا سایر عوامل - لزوم انجام غربالگری بیشتر است.
سرطان پستان:
شناخته شده ترین علائم سرطان سینه ، تشکیل غده و توده در سطح سینه میباشد. با این حال برحسب نوع سرطان سینه علائم مختلفی ایجاد میشود . برای مثالInvasive ductal carcinoma باعث تشکیل توده و Invasive lobular carcinoma باعث ضخیم شدن بافت سینه میشود .علائم بالینی آن میتواند : تغییر در اندازه ، شکل و رنگ ظاهری سینه -درد موضعی در سینه -تشکیل توده بر رو یا درون بافت سینه -خارش و تحریک سینه -تشکیل غده و ضخیم شدن پوست سینه -پوسته پوسته شدن و در نهایت زخمی شدن سینه باشد. علائم فوق، ممکن است در افراد مبتلا به بیماری های پوستی مانند اگزما و یا بیماری لنفوما ظاهر شود. بنابراین تشخیص قطعی با تستهای تکمیلی صورت میگیرد.اگر نوع بدخیم باشد میتواند با علائم زیر همراه شود:تشکیل توده و غده به صورت کاملا مشهود -تورم قسمت یا همه ی بافت سینه -درد شدید در سینه و نوک سینه -فرو رفتگی نوک سینه و تخلیه کامل آن- تشکیل توده ضخیم در غدد لنفاوی زیر بغل .
راه های تشخیصی:
ماموگرافی بهترین راه برای یافتن زودهنگام سرطان پستان است ، که تشخیص زود هنگام آن میتواند به درمان کمک کند . غربالگری سرطان پستان به منظور بررسی سرطان قبل از وجود علائم یا نشانه های بیماری است.تصمیم گیری آگاهانه و اجتماعی زمانی است که همه زنان توسط ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی از مزایا وخطرات غربالگری مطلع شوند و در مورد بهترین زمان برای غربالگری تصمیم گیری کنند. اگرچه غربالگری سرطان پستان نمی تواند از سرطان پستان جلوگیری کند ، اما می تواند در تشخیص زود هنگام سرطان پستان کمک کند. توصیه های غربالگری سرطان پستان:خدمات پیشگیری ایالات متحده (USPSTF) سازمانی متشکل از پزشکان و متخصصان بیماریها است که به تحقیق در مورد بهترین روش پیشگیری از بیماری ها می پردازند و در مورد چگونگی کمک پزشکان به بیماران در جلوگیری از بیماری ها یا تشخیص آنها در مراحل اولیه توصیه هایی می کنند. به خانم هایی که 50 تا 74 سال دارند و به طور متوسط در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان هستند ، توصیه می کند هر دو سال یک بار ماموگرافی انجام دهند. زنانی که 40 تا 49 سال دارند باید با پزشک یا سایر متخصصان بهداشت در مورد زمان شروع و چند بار انجام دادن ماموگرافی صحبت کنند. زنان هنگام تصمیم گیری در مورد شروع ماموگرافی قبل از 50 سالگی ، باید فواید و خطرات آزمایش غربالگری را بدانند.
آزمایشات غربالگری سرطان پستان:
ماموگرافی غربالگری نوع خاصی از تصویربرداری از پستان است که با استفاده از اشعه ایکس با دوز کم سرطان را زود تشخیص می دهد. انجام ماموگرافی منظم می تواند خطر مرگ ناشی از سرطان پستان را کاهش دهد. ماموگرافی بهترین روش برای یافتن سرطان پستان برای بیشتر خانم ها است.همچنین از تصویربرداری MRIهمراه با ماموگرافی برای غربالگری زنانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان هستند استفاده می شود. از آنجا که ممکن است MRI پستان حتی در صورت عدم وجود سرطان غیرطبیعی به نظر برسد، برای اغلب خانم ها استفاده نمی شود.
نتایج مثبت کاذب:
نتیجه آزمایشات غربالگری ممکن است با وجودی که سرطان پستان وجود ندارد، غیرطبیعی باشد. زنی که نتیجه آزمایش غربالگری او مثبت کاذب است )جواب آزمایش نشانگر وجود سرطان است، درحالی ً که سرطان واقعا وجود ندارد(، ممکن است آزمایش دیگری)مانند نمونه برداری از پستان( انجام دهد که خطراتی دربردارند.در اغلب مواردیکه نتیجه آزمایش غیرطبیعی است، سرطان تشخیص داده نمیشود. احتمال نتایج مثبت کاذب در موارد زیر بیشتراست:
◄ زنان جوان(زنان تا زیر 40 سال آناتومی بافت سینه شان متراکم و غیر شفاف میباشد و این امرمیتواند منجربه پاسخ مثبت کاذب شود.)
◄ سابقه انجام نمونه برداری از پستان(زنانی که بافت سینه آنها متراکم است یعنی میزان بافت پیوندی و فیبر بیشتر از بافت چربی باشد و یا در گذشته سابقه کنسر داشته و بیوپسی متعدد انجام داده باشد این دوعامل منجر به تغییر شکل سلول ها و نتایج مثبت کاذب میشود. )
◄ زنانی که سابقه خانوادگی سرطان پستان دارند.
◄ زنانی که هورمونهایی مانند استروژن و پروژسترون، مصرف میکنند.(مصرف داروی استروژن منجر به ایجاد سایز غیر طبیعی توده شده و از طرفی منجر به نشان دادن التهاب و رگ زایی در تصویر و درنیجه نتایج مثبت کاذب میشود. )
مهارت متخصص رادیولوژی هم بر احتمال ایجاد نتایج مثبت کاذب تاثیر میگذارد.نتایج مثبت کاذب ممکن است باعث ایجاد اضطراب ناشی از انجام آزمایشات بعدی شود.نتایج مثبت کاذب ماموگرافی با هدف غربالگری، معمولا باعث انجام آزمایشات بعدی میشوند که میتواند در بیمار اضطراب ایجاد کند. یک مطالعه نشان داده است که زنانی که نتیجه ماموگرافی با هدف غربالگری در آنها مثبت کاذب بوده و به دنبال آن آزمایشات بیشتری انجام داده اند، با وجود آنکه سرطان در آنها تشخیص داده نشده است، تا سه ماه بعد احساس اضطراب داشته اند. با این حال چند مطالعه نشان داده اند که زنانی که پس از نتایج مثبت کاذب احساس اضطراب میکنند، با احتمال بیشتری در آینده آزمایشات غربالگری سرطان پستان را به صورت منظم انجام میدهند.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16978965/
معاینه بالینی پستان:
معاینه بالینی پستان معاینه پزشک یا پرستار است که با لمس دستان خود برای احساس توده یا سایر تغییرات استفاده می کند. علائمی مانند برجستگی ، درد یا تغییر اندازه که ممکن است نگران کننده باشد ، بررسی می شود ، اینها می تواند شامل تغییراتی باشد که در طی خودآزمایی سینه مشاهده می شود. خانمها باید هر تغییری را که مشاهده می کنند به پزشک یا ارائه دهنده خدمات بهداشتی گزارش دهند. مشخص نشده است که انجام معاینه بالینی پستان یا انجام خودآزمایی پستان به چه میزان خطر مرگ ناشی از سرطان پستان را کاهش می دهد.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459179/
تست های بالینی جهت تشخیص سرطان سینه:
● Carbohydrate Antigen 15-3(CA 15-3):
آنتی ژن سرطانی (CA 15-3) پروتئینی است که توسط سلولهای طبیعی پستان تولید می شود. در بسیاری از افراد مبتلا به تومورهای سرطانی پستان ، تولید CA 15-3 و آنتی ژن سرطانی مرتبط با آن افزایش می یابد. CA 15-3 باعث سرطان نمی شود. بلکه توسط سلولهای تومور درخون ریخته می شود. آنتی ژن سرطانی (CA 15-3) برای نظارت بر پاسخ به درمان سرطان پستان و عود بیماری استفاده می شود.که به دوروش کمی لومینسانس و فلوسایتومتری در حال حاضر در دسترس میباشد.
● :Carcinoembryonic Antigen (CEA)
آنتی ژن کارسینوآمبریونیک (CEA) پروتئینی است که در بافتهای خاصی از نوزاد در حال رشد (جنین) وجود دارد. تا زمان تولد نوزاد ، این میزان بسیار پایین می آید. در بزرگسالان ، CEA به طور معمول در سطح خون بسیار پایین است اما ممکن است با انواع خاصی از سرطان افزایش یابد. این آزمایش میزان CEA را در خون اندازه گیری می کند تا به ارزیابی افراد مبتلا به سرطان کمک کند. بارداری تاثیر دوگانه ای بر روی ایجاد وگسترش تومور پستان دارد. این اثر به صورت گذرا پس از زایمان با تحریک رشد سلول هایی که در مراحل اولیه ترانسفورماسیون و بدخیمی می باشند، شانس ابتلا به سرطان را بالا برده که حاصل اثر کوتاه مدت بارداری است. هم چنین تمایز سلول های بنیادی مستعد ایجاد تومور در پستان، به دلیل تغییرات هورمونی ناشی از حاملگی، شدت یافته و در نتیجه امکان بروز بدخیمی کاهش می یابد که این پدیده با اثر بلند مدت حاملگی ارتباط دارد. سیستم ایمنی مادران چندزا به دلیل کایمریسم های متعددی که در اثر تماس سیستم ایمنی مادر با آنتی ژن های مشترک توموری و سلول های جنینی رخ می دهد، قدرت مقابله با تومور پستان را در طی سال های متمادی کسب نموده و مقاومت این مادران به دلیل فعالیت ضد توموری سیستم ایمنی است. در سرطان پستان ، افزایش CEA با بیماری متاستاتیک(متاستاز) مرتبط است. اندازه گیری های CEA قبل از عمل نشان داده شده است که با مرحله پاتولوژیک و میزان تومور ارتباط دارد و به مرحله وابسته است. سطح گردش خون CEA در بیماران مبتلا به سرطان پستان به طور مستقیم به اندازه تومور اولیه و متاستاتیک وابسته است.
● Estrogen Receptor(ER), Progesterone Receptor(PR) Breast Cancer Testing
گیرنده های استروژن (ER) و گیرنده های پروژسترون (PR ؛ PgR نیز نامیده می شوند) ممکن است در سلول های سرطانی پستان دیده شوند. سلولهای سرطانی دارای این گیرنده ها برای رشد به استروژن و هورمونهای مرتبط مانند پروژسترون نیازدارند. استروژن و پروژسترون بر بسیاری از عملکردهای هورمونی در زنان مانند رشد جنسی ، بارداری ، زایمان و یائسگی تأثیر می گذارد.اگر سلول های سرطانی پستان گیرنده های استروژن داشته باشند ، به سرطان سرطان پستان ER مثبت گفته می شود. اگر سلول های سرطان پستان گیرنده های پروژسترون داشته باشند ، به سرطان سرطان پستان PR مثبت گفته می شود. اگر سلول ها هیچ کدام از این 2 گیرنده را نداشته باشند ، سرطان ER / PR منفی نامیده می شود. حدود دو سوم سرطان های پستان ER و یا PR مثبت دارند.
سرطان پستان تریپل نگاتیو(TNBC):
سرطان پستان تریپل نگاتیو/ basal-like حدود 20-15 درصد کل موارد سرطان پستان را دربرمیگیرد. این زیرشاخه مولکولی از آن جهت سه گانه منفی یا تریپل نگاتیو خوانده میشود که سلولهای توموری در آن فاقد گیرندههای استروژن یا پروژسترون هستند و نیز پروتئین HER2 را در مقادیر بالا نمیسازند. به عبارت دیگر، در بررسی از لحاظ سه پروتئین نامبرده، این سلولها منفی خواهند بود.
● Human Epidermal Receptor 2(HER2)
گیرنده فاکتور رشد اپیدرمال انسانی 2 (HER2) عضوی از خانواده گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی است که دارای فعالیت تیروزین کیناز است. دیمر شدن گیرنده ها منجر به اتوفسفوریلاسیون بقایای تیروزین در حوزه سیتوپلاسمی گیرنده ها می شود و انواع مسیرهای سیگنالینگ منجر به تکثیر سلول و تومورزایی را آغاز می کند. تقویت یا بیان بیش از حد HER2 تقریباً در 15-30٪ سرطان های پستان و 10-30٪ سرطان های معده / معده و مری اتفاق می افتد و به عنوان یک نشانگر زیست پیش آگهی و پیش بینی کننده عمل می کند. بیان بیش از حد HER2 در سایر سرطان ها مانند تخمدان ، آندومتر ، مثانه ، ریه ، روده بزرگ و سر و گردن نیز دیده شده است.
مزایا و خطرات غربالگری:
هر آزمایش غربالگری دارای مزایا و خطراتی است ، به همین دلیل مهم است که قبل از انجام هر آزمایش غربالگری ، مانند ماموگرافی ، با پزشک مشورت شود.
مزیت غربالگری:
با تشخیص سرطان در مراحل اولیه باعث میشود که درمان آسانتر شود.
خطرات غربالگری:
زمانی که عارضه ای از نظر پزشک علائم بالینی مشابه سرطان داشته باشد و از لحاظ درمان مورد بررسی قرار گیرد ، غربالگری می تواند مضر و خطرناک باشد زیرا این امر می تواند نیازمند انجام آزمایش های تخصصی بیشتری شود ، که این آزمایشات می تواند پرهزینه ، تهاجمی ، وقت گیر باشد و باعث اضطراب در بیمار شود. نتایج این آزمایشات میتواند منجر به تجویز درمان های بیش از حد شود. درمان بیش از حد می تواند شامل درمان هایی باشد که برای سرطان پستان توصیه می شود ، مانند جراحی ، شیمی درمانی یا پرتودرمانی. اینها می توانند عوارض جانبی ناخواسته ایجاد کنند. سایر آسیب های احتمالی غربالگری سرطان پستان شامل :درد در حین عمل و قرار گرفتن در معرض اشعه از طریق آزمایش ماموگرافی است. در حالی که میزان تابش در ماموگرافی کم است ، ممکن است با اشعه X مکرر خطراتی یه وجودآورد. ماموگرافی .برخی از سرطان ها را نیز ممکن است تشخیص ندهد، و باعث ایجاد نتایج مثبت و منفی کاذب میشود. نتایج مثبت و یا منفی کاذب بدهد. نتیجه مثبت کاذب زمانی اتفاق می افتد که آزمایش ماموگرافی به اشتباه وجود توده سرطانی را تأیید کند. این اشتباه در زنان جوان و بخصوص در دوران شیردهی و بارداری بیشتر رخ می دهد چون در سنین پایین تر،بافت پستان ها متراکم تر است. حدود نیمی از زنانی که در طول یک دوره ده ساله به طور منظم آزمایش ماموگرافی را انجام می دهند ، ممکن است حداقل یک بار با آزمایش مثبت کاذب مواجه شوند. نتایج منفی کاذب: این نتیجه وجود توده سرطانی را به اشتباه تکذیب می کند. معمولاً آزمایشات ماموگرافی ، از هر پنج مورد قطعی سرطان ممکن است یک مورد را به اشتباه منفی تشخیص دهد، که ممکن است تشخیص سرطان و درمان آن را به تأخیر بیندازد.
https://www.cdc.gov/cancer/breast/basic_info/screening.htm
سرطان روده بزرگ و راست روده و پولیپ:
سرطان روده بزرگ از کولون ها یا راست روده شروع می شود و روده بزرگ را درگیر می کند. روده بزرگ در قسمت پایانی دستگاه گوارش قرار دارد. سرطان روده بزرگ و سرطان راست روده اغلب در یک گروه قرار می گیرند زیرا دارای ویژگی های مشترک زیادی هستند. سرطان از زمانی شروع می شود که رشد سلولهای بدن از کنترل خارج می شود. برای افرادی که به طور متوسط در معرض خطر سرطان روده بزرگ هستند ، انجمن سرطان آمریکا توصیه می کند که غربالگری منظم ، در سن 45 سالگی انجام شود. این کار را میتوان با یک آزمایش حساس انجام داد که علائم سرطان را در مدفوع فرد (( باآزمایش مبتنی بر مدفوع)(توسط تست FIT/OB جستجو میکند (FIT حضور خون مخفی در نمونه مدفوع را تایید میکند. این خون با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیست. حضور خون در مدفوع نشانهی یک خونریزی در دستگاه گوارش است. این خونریزی میتواند به علت سرطان کولورکتال (CRC)، پولیپ، هموروئید، Diverticulosis (تشکیل کیسههای کوچک روی لایه پوششی روده) و همچنین کولیت باشد.تست FOB به منظور غربالگری سرطان کولورکتال استفاده میشود. تست دوم تست آزمایش (M2-PK) جهت تشخیص سرطان کولورکتال :(ارزیابی M2-PK موجود در مدفوع، شاخصی حساس برای تشخیص زودرس بدخیمی های کولورکتال و روشی سریع و مطمئن برای غربالگری بیماران در معرض ابتلا به بدخیمی های کولورکتال، افراد بالای پنجاه سال و یا افراد با سابقه فامیلی سرطانهای کولورکتال میباشد. بدخیمی های کولورکتال یکی از شایع ترین بدخیمی ها در ایران و جهان است. با یک معاینه که روده بزرگ و راست روده را بررسی می کند (یک معاینه بصری- کولونوسکوپی)) پولیپ نوعی توده سلولی غیر عادی در روده است. پولیپ سرطان نیست، اما میتواند با گذشت زمان به سرطان تبدیل شود. پولیپ روده را میتوان به سادگی رفع کرد، و به این ترتیب، خطر ابتلا به سرطان را کاهش داد. آزمونهای غربالگری منظم سرطان روده خطر مرگ بر اثر سرطان روده را کاهش میدهد. ) ارائه دهنده خدمات بهداشتی مشخص می کند که کدام آزمایشها گزینه های خوبی برای شما هستند مهم نیست که کدام آزمون را انتخاب کنید ، مهمترین چیز غربالگری است که اگر بیمار از سلامتی خوبی برخوردار است ، باید از 75 سالگی به طور منظم غربالگری کند. برای افراد 76 تا 85 ساله ، با مراکز مراقبت های بهداشتی در مورد اینکه آیا ادامه غربالگری مناسب است یا نه باید مشورت کنید . هنگام تصمیم گیری ، بیمار باید سلامت کلی و سابقه غربالگری گذشته خود را در نظر بگیرد. افراد بالای 85 سال دیگر نباید غربالگری سرطان روده بزرگ انجام دهند. اگربیمار تصمیم دارد با آزمایشی غیر از کولونوسکوپی غربالگری شود ، نتیجه آزمایش غیرطبیعی که حاصل گردد باید باکولونوسکوپی پیگیری شود.
سایر تست های بالینی جهت تشخیص سرطان روده بزرگ:
● (CBC Complete Blood Count):
تعداد سلولهای خون CBC: در این آزمایش انواع مختلف سلولهای خون شمارش میشوند. این کار کمک میکند مشخص شود ایا شخص کم خونی دارد یا ندارد ؟. برخی افرادی که سرطان روده دارند دچار کم خونی میشوند چون تومور به مدت طولانی خونریزی داشته است.
● AST و ALT:
( Aspartate aminotransferase- Alanine Aminotransferease):
در سرطان روده بزرگ میزان آنزیم های کبدی افزایش می یابد..
● CEA (Carcinoembryonic antigen):
تعیین عملکرد تشخیصی سطوح مختلف CEA خون در شناسایی افرادی که سرطان روده بزرگ در آنها عود کرده، به منظور آگاهی یافتن از عملکرد بالینی آن توسط این تست مشخص میشود.
• Cancer Antigen 19-9
آنتی ژن گلیکوپروتئینی CA19-9بر روی سطح بعضی از سلولهای سرطانی تولید میشود. تومورمارکر CA19-9در 70 تا 95 درصد سرطانهای پانکراس ، 50 تا 60 درصد سرطانهای معده، 60 درصد سرطانهای کبدی-صفراوی، 30 درصد سرطانهای کولورکتال و به مقدار کم در سرطانهای ریه، تخمدان، کلیه یا پروستات افزایش مییابدهدف انجام تست، اندازهگیری این آنتی ژن در خون و سایر مایعات بدن است. اندازهگیری CA19-9 به عنوان یک تومورمارکر در ارزیابی روند درمان برخی سرطانها مفید است.تست CA19-9برای غربالگری سرطانهای مختلف از جمله سرطان پانکراس مفید نیست؛ زیرا این آنتی ژن در مراحل اولیه سرطان افزایش نمییابد. ،
آزمایشات پاتولوژی:
● نمونه های بیوپسی بافت های سرطانی و آنالیز آنها
آزمایشات مولکولی:
بررسی ژن های
● KRAS: -NRAS -BRAF
حدود %۵۶ سرطانهای کولورکتال متاستاتیک دارای جهش در اگزونهای ۲، ۳ و ۴ ژنهای KRAS و NRAS هستند. جهشهای KRAS در مراحل اولیه ایجاد سرطان کولورکتال رخ میدهند و بنابراین همراهی زیادی بین وضعیت جهش در تومور اولیه و متاستاتیک وجود دارد.مطابق دستورالعملهای NCCN (National Comprehensive Cancer Network) ، ASCO (American Society of Clinical Oncology) و ESMO (European Society of Medical Oncology) ، تعیین ژنوتیپ جهشهای قابل اقدام در اگزون ۲ (کدونهای ۱۲ و ۱۳)، اگزون ۳ (کدونهای ۵۹ و ۶۱) و اگزون ۴ (کدونهای ۱۱۷ و ۱۴۶) ژنهای KRAS و NRAS بر روی بافت تومور (تومور اولیه یا متاستاتیک) در همه موارد سرطان کولورکتال متاستاتیک ضروری است، چون موارد دارای این جهشها با عدم پاسخ به درمان با مهارکنندههای EGFR (مانند cetuximab و panitumumab) همراهی دارند
NCCN انجام آزمایش KRAS را در سرطان ریه Non-small cell هم توصیه کرده است. وجود جهشهای فوق در ژن KRAS ارزش پیش آگهی منفی دارد(پیش آگهی منفی به این معنی است که شانس بهبودی کم است. فردی با پیش آگهی خوب یامثبت احتمالاً بهتر خواهد شد). و پیشبینی کننده مقاومت به درمان با مهارکنندههای EGFR (مانند gefitinib و erlotinib) است.جهشهای ژن BRAF نیزدر حدود 9 درصد موارد سرطان کولورکتال متاستاتیک دیده میشود. بیش از 90 درصد موارد جهش ژن BRAF در سرطان کولورکتال، جهش V600E است.. وجود جهش V600E پاسخ به درمان با cetuximab یا panitumumab را بسیار نامحتمل میکند، مگر اینکه به همراه یک مهار کننده BRAF (مانند vemurafenib) تجویز شود. NCCN تعیین ژنوتیپ BRAF در بافت تومور (تومور اولیه یا متاستاتیک) در سرطان کولورکتال متاستاتیک را توصیه میکند .تشخیص و شناسایی جهش در این ژنها از طریق تکنیک تخصصی NGS قابل انجام مباشد.
Detection of KRAS exon 2 mutations in case 24 (A–C) and case 37 (D–F) by Ion Torrent PGM, Sanger sequencing (reverse sequencing) and the Therascreen assay, respectively.
● MMR-MSI:
این سندروم در اثر نقص ژنتیکی پروتئین های مسیر ترمیمی (MMR)DNA mismatchrepair ایجاد میشود .به طور کلی در 70تا 80 درصد از موارد در اثر نقص در مسیر MMR و افزایش ناپایداری (MSI-H) همراه است. ازاین رو بررسی MSI یک تست آزمایشگاهی باحساسیت واختصاصیت بالاجهت تشخیص سرطان های ارثی کلون (فرم HNPCC) در نظر گرفته میشود . افراد مستعد ژنتیکی یک کپی معیوب از ژن MMR در هر سلول دارند. غیرفعال سازی ژن اصلی باقی مانده در یک بافت هدف ، به طور معمول روده بزرگ ، منجر به نقص همانندسازی ، تجمع پیش رونده جهش ها و سرطان می شود.
https://academic.oup.com/hmg/article/10/7/735/558536
سرطان دهانه رحم:
بعد از ابتلا به HPV (ویروس پاپیلومای هرپس سیمپلکس زگیل تناسلی) ، سرطان دهانه رحم معمولاً سالها ، حتی دهه ها ممکن است طول بکشد. CDC برای جلوگیری از عفونت HPV که ممکن است منجر به این سرطان شود ، واکسیناسیون HPV را در سنین 11-12 سال توصیه می کند. . به هیچ وجه نمی توان فهمید که بعداً افرادی که به HPV مبتلا می شوند به سرطان یا سایر مشکلات سلامتی دچار می شوند یا نه. افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند (از جمله افراد مبتلا به HIV / AIDS) ممکن است کمتر بتوانند با HPV مقابله کنند و احتمالاً از این طریق دچار مشکل می شوند. غربالگری سرطان دهانه رحم باید از 25 سالگی آغاز شود. افراد زیر 25 سال نباید آزمایش شوند زیرا سرطان دهانه رحم در این گروه سنی نادر است.افراد بین 25 تا 65 سال باید آزمایش اولیه HPV) (ویروس پاپیلومای انسانی)( را هر 5 سال یک بار انجام دهند.. آزمایش اولیه HPV ، آزمایش HPV است که به خودی خود برای غربالگری انجام می شود. سازمان غذا و داروی ایالات متحده آزمایش های خاصی را به عنوان آزمایش های اولیه HPV تأیید کرده است برای مثال (تست پاپ اسمیر). برای انجام آزمایش پاپ اسمیر سلول های دهانه رحم برداشته شده و تغییرات آن از نظر سرطانی بودن مورد بررسی قرار می گیرد. این آزمایش نوعی غربالگری است که می تواند سلولهای پیش سرطانی و سرطانی را تشخیص دهد. انجام تست پاپ اسمیر در جهت تشخیص ویروس اچ پی وی hpv پاپیلومای انسانی کاربرد دارد اما سایر بیماری های مقاربتی STI را مشخص نمی کند. این ویروس دارای بیشتر از 100 سوش مختلف است، که برخی از انواع آن عامل زگیل تناسلی، و برخی دیگر عامل سرطان دهانه رحم است. مهمترین نکته ای که باید بخاطر بسپارید این است که مرتباً غربالگری شوید ، فارغ از اینکه در چه آزمایشی شرکت می کنید.افراد بالای 65 سال که در 10 سال گذشته به طور منظم آزمایش سرطان دهانه رحم داشته اند و نتایج طبیعی دارند ، نباید از نظر سرطان دهانه رحم آزمایش شوند. هنگامی که آزمایش متوقف شد ، نباید دوباره شروع شود. کسانی که سابقه پیش سرطان دهانه رحم جدی دارند باید حداقل 25 سال پس از تشخیص ، آزمایش خود را ادامه دهند ، حتی اگر آزمایش از سن 65 سالگی گذشته باشدافرادی که دهانه رحم آنها به دلیل عدم ارتباط با سرطان دهانه رحم یا پیش سرطان جدی توسط جراحی برداشته شده است ، نباید آزمایش شوند. افرادی که علیه HPV واکسینه شده اندIهمچنان باید از توصیه های غربالگری برای گروه های سنی خود پیروی کنند. بعضی از افراد به دلیل سابقه بیماری (عفونت HIV ، پیوند اعضا ، و غیره)ممکن است به یک برنامه غربالگری متفاوت برای سرطان دهانه رحم نیاز داشته باشند.
تست های بالینی جهت تشخیص سرطان دهانه رحم :
● PAP –smear
آزمایش پاپ یا تست پاپ اسمیر از جمله آزمایشاتی است که برای تشخیص تغییرات سلولی دهانه رحم کاربرد دارد. در واقع این آزمایش به تشخیص سرطان شایع دهانه رحم و ویروس اچ پی وی کمک ویژه ای می کند. از آنجایی که سرطان دهانه رحم هر ساله نزدیک به سیصد هزار زن را به کام مرگ میکشاند، و چهارمین سرطان شایع در بین زنان است، انجام تست پاپ اسمیر امری ضروری محسوب می شود. این آزمایش نوعی غربالگری است که می تواند سلولهای پیش سرطانی و سرطانی را تشخیص دهد.عواملی که ممکن است پزشک تست پاپ اسمیر را بیشتر درخواست دهد:
1 )تشخیص سرطان دهانه رحم یا آزمایش پاپ اسمیر که سلولهای پیش سرطانی را نشان می دهد
2)قرار گرفتن در معرض دی اتیل استیل بسترول (DES) قبل از تولد
3)عفونت HIV
4)ضعف سیستم ایمنی بدن به دلیل پیوند اعضا ، شیمی درمانی یا استفاده مزمن از کورتیکواستروئید
5)سابقه سیگار کشیدن
6)تشخیص سایر بیماری های عفونی و مقاربتی SID
● (PCR) DNA HPV
این تست به منظور تشخیص سرطان دهانه رحم انجام میشود .تشخیص تمامی سرو تایپ های HPV معمولاً توسط روشهای مبتنی بر PCR انجام می شود ، یک نتیجه مثبت ، وجود DNA ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) به دلیل 1 یا چند ژنوتیپ زیر را نشان می دهد: 16 ، 18 ، 31 ، 33 ، 35 ، 39 ، 45 ، 51 ، 52 ، 56 ، 58 ، 59 ، 66 و 68. یک نتیجه منفی نشان دهنده عدم وجود HPV DNA ژنوتیپ های هدف قرار دارد.
سرطان آندومتری:
انجمن سرطان آمریکا توصیه می کند که در زمان یائسگی ، باید به همه زنان در مورد خطرات و علائم سرطان آندومتر اطلاع داده شود. زنان باید هرگونه خونریزی یا لکه بینی غیر منتظره از واژن را به پزشکان خود گزارش دهند.برخی از خانمها به دلیل سابقه خود ممکن است نیاز به انجام بیوپسی آندومتر سالانه داشته باشند.
سرطان ریه:
و انجمن سرطان آمریکا توصیه می کند سالانه سرطان ریه را با CT اسکن با دوز کم (LDCT) برای افراد خاص در معرض خطر بالاتر سرطان ریه که شرایط زیر را دارند ، انجام دهند.55 تا 74 سال سن دارند و از نظر سلامتی کاملاً سالم هستند، در 15 سال گذشته سیگار بکشند یا سیگار را ترک کرده باشند،حداقل 30 سال سابقه سیگار کشیدن داشته باشند. یک بسته در روز در 30 سال یا 2 بسته در روز در 15 سال )قبل از غربالگری ، باید با ارائه دهنده خدمات بهداشتی مشورت شود.
• تست های غربالگری مولکولی جهت تشخیص سرطان ریه "
• موتاسیون ژن EGFR: در 10 تا 15 درصد سرطانهای آدنوکارسینومای ریه سلول بزرگ وجود دارد. در صورت وجود این جهش، بیمار به احتمال زیاد به مهار کننده تیروزین کیناز که شامل داروهایی از قبیلgefitinib و erlotinib است، پاسخ میدهد.
• موتاسیون ژن KRAS: شامل 20 تا 30 درصد سرطانهای آدنوکارسینومای ریه سلول بزرگ است. در صورت وجود این جهش، بیمار با احتمال کمتری به مهار کنندههای تیروزین کیناز پاسخ میدهد.
• موتاسیون ژن ALK یا بازآرایی ژن: (EML4-ALK )در حدود 5 درصد سرطانهای ریه سلول بزرگ)، اغلب در افراد سیگاری غیر حرفهای یا افراد غیر سیگاری مبتلا به آدنوکارسینوما دیده میشود. در صورت وجود این جهش، سرطان به احتمال قوی به مهار کنندههای ALK کیناز مانندcrizotinib و به احتمال ضعیف به مهار کنندههای تیروزین کیناز پاسخ میدهند.
• موتاسیون ژن ROS1 -تا 2 درصد سرطانهای آدنوکارسینومای ریه سلول بزرگ)، این موارد همراه با بازآرایی ژنی، با احتمال بیشتری به crizotinib و احتمال کمتری به مهار کنندههای تیروزین کیناز پاسخ میدهند.
تستهای عمومی اغلب برای کمک به ارزیابی میزان سلامتی فرد مبتلا و یا پایش آنها طی دوره درمانی بکار میروند. برخی از این تستها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• (شمارش کامل خون)، برای ارزیابی سلولهای خونی CBC
• (پانل جامع متابولیک)، برای ارزیابی عملکرد عضو Metabolic panel
(گازهای خونی)، نمونه خونی از سرخرگ برای اندازهگیری pH خون، اکسیژن و دی اکسید کربن گرفته میشود تا میزان عملکرد ریهها ارزیابی گردد. Blood gases
• کشت خلط، برای جداسازی و تشخیص عفونتهای باکتریایی ریه انجام میشود.SPUTUM
سرطان پروستات:
انجمن سرطان آمریکا به مردان توصیه می کند که در مورد آزمایش سرطان پروستات با یک مرکز خدمات بهداشتی مشورت و تصمیم آگاهانه بگیرید.این غربالگری از 50 سالگی شروع می شود ، مردان باید با یک مرکز خدمات بهداشتی در مورد جوانب مثبت و منفی آزمایش صحبت کنند تا بتوانند تصمیم بگیرند که آیا آزمایش گزینه مناسبی برای آنها است یا نه. نژاد آفریقایی آمریکایی یا افرادی که پدر یا برادری دارند که قبلا از 65 سالگی به سرطان پروستات مبتلا شده اند ، باید با مرکز خدمات بهداشتی از 45 سالگی صحبت کنند . اگر تصمیم به آزمایش دارید ، باید آزمایش خون PSA را همراه با معاینه مقعدی یا بدون آن انجام دهید. اینکه هر چند بار آزمایش می شوید به سطح PSAشما بستگی دارد. برنامه غربالگری ملی برای سرطان پروستات وجود ندارد زیرا تست کافی قابل اعتماد برای استفاده نداریم. تحقیقات نشان داده است که آزمایش های اخیر تعداد مردانی را که از سرطان پروستات می میرند کاهش نمی دهد. تحقیقات برای یافتن نوع آزمایش جدید ادامه دارد.
چرا بعضی از سرطان ها با اینکه شیوع دارند ولی در طرح غربالگری قرار ندارند؟
ازجمله سرطان هایی که شیوع دارند ولی غربالگری نمیشوند سرطان معده –مری-پروستات میباشد .غربالگری بدان معناست که تستی برای عموم افراد جامعه گرفته شود (بیشتر افراد که به ظاهر سالم هستند)و از نظر عارضه خاصی غربالگری شوند در مورد سرطان پروستات باید گفت که با اینکه شیوع بالایی در بین مردان دارد تنها دو تست در دسترس وجود دارد PSA –Free PSA که با اکتفا کردن به این دو تست نمیتوان تشخیص قطعی داد و اینکه این تست شرایط نمونه گیری بسیار حساسی دارد و با یک جواب نمیتوان تصمیم گیری کرد. درمورد سرطان معده و مری نیز تست تشخیصی تخصصی که تنها با انجام آن تست پی به وجود سرطان ببرند وجود ندارد و تست های تخصصی آن ها شامل بیوپسی معده و مری میباشد به روش ایمنوهیستوشیمی قابل انجام است که این تست ها تهاجمی و پرهزینه بوده و قابل انجام برای عموم نمیباشد و غربالگری آن بسیار دشوار میشود .ولی در مورد سرطان پستان با معاینه میتوان تا حدود زیادی به وجود توده در سینه پی برد همچنین در مورد سرطان دهانه رحم با انجام چکاپ پاپ اسمیر میتوان به راحتی خانم ها را مورد غربالگری قرار داد .
در ایران چه غربالگری هایی و با انجام چه تست هایی تا کنون انجام شده و توصیه می شود ؟
سرطان سومین عامل اصلی مرگ و میر در ایران است. این گزارش برای توضیح شایعترین سرطانها در ایران ارائه شده است. شیوع فزاینده سرطان روده بزرگ (CRC) در سه دهه گذشته در ایران آن را به عنوان یک بار عمده در سلامت عمومی قرار داده است. میزان بقای کلی پنج ساله به طور کلی 41٪ بود و نسبت CRC در گروه سنی جوانتر از کشورهای غربی بیشتر بود. بسته به قومیت ، منطقه جغرافیایی ، رژیم غذایی و استعداد ژنتیکی ، ژن های جهش یافته به طور قابل توجهی متنوع و متمایز از نظر CRC در سراسر ایران هستند. وقوع بالای CRC در سوابق بستگان بیماران CRC نشان داد که سابقه خانوادگی CRC در میان CRC های جوان بیشتر است. استراتژی های غربالگری مناسب برای CRC قابلیت تشخیص زود هنگام از طریق غربالگری راایجاد کرده است. به ویژه در بستگان CRC ، باید به عنوان اولین مرحله در برنامه های غربالگری CRC در نظر گرفته شود.سرطان پستان شایع ترین سرطان در زنان ایرانی است. بنابراین ، غربالگری سرطان پستان درایران انجام میشود .
برای کنترل سلامتی و کاهش خطر ابتلا به سرطان توصیه های زیر را بخاطر داشته باشید .
● از انواع توتون و تنباکو دوری کنید.
● وزن سالم داشته باشید و آن را حفظ کنید.
● فعالیت بدنی منظم داشته باشید
● مقدار زیادی میوه و سبزیجات سالم بخورید.
● از پوست خود در برابر اشعه آفتاب و شرایط محیطی و شیمیایی محافظت کنید.
● سابقه خانوادگی و خطرات و آسیب های مربوط به سلامت خود را بشناسید.
● به طور منظم معاینات و آزمایشات غربالگری سرطان را انجام دهید.
https://www.cancer.org/healthy/find-cancer-early/cancer-screening-guidelines/american-cancer-society-guidelines-for-the-early-detection-of-cancer.html
https://www.cancer.org/health-care-professionals/american-cancer-society-prevention-early-detection-guidelines.html
https://www.cancer.org/healthy/find-cancer-early/cancer-screening-guidelines.html
https://www.cdc.gov/cancer/breast/basic_info/screening.htm
https://uspreventiveservicestaskforce.org/uspstf/draft-recommendation/colorectal-cancer-screening3
https://www.cdc.gov/cancer/dcpc/prevention/screening.htm
ساغر ذاکری –واحد تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی نوبل
تاریخ انتشار :
1400/03/29
کد :
10321
تعداد بازدید:
4224