پیشگیری و درمان موثر کم‌خونی؛ ارمغانی از تغذیه مناسب

 پیشگیری و درمان این مشکل از طریق مصرف مواد غذایی غنی از آهن مانند گوشت، سبزیجات برگ‌دار و حبوبات و مصرف مکمل‌های آهن تحت نظر پزشک، امکان‌پذیر است. کم‌خونی یکی از شایع‌ترین مشکلات سلامتی است که به دلیل کاهش تعداد گلبول‌های قرمز خون یا کاهش هموگلوبین رخ می‌دهد و این وضعیت می‌تواند ناشی از کمبود آهن، ویتامین B12 یا اسید فولیک باشد؛ علائم کم‌خونی شامل خستگی مفرط، ضعف، رنگ‌پریدگی، تنگی نفس و سردرد می‌شود و در صورتی که این بیماری درمان نشود، ممکن است به مشکلات جدی‌تری مانند اختلال در عملکرد قلب و کاهش ایمنی بدن منجر شود. به منظور پیشگیری از کم‌خونی، تغذیه مناسب نقش کلیدی دارد و مصرف مواد غذایی غنی از آهن مانند گوشت قرمز، جگر، ماهی، سبزیجات برگ‌دار (مانند اسفناج)، حبوبات و غلات غنی‌شده توصیه می‌شود و ویتامین C نیز به جذب بهتر آهن کمک می‌کند، مصرف مرکبات، توت‌فرنگی و فلفل دلمه‌ای همراه با غذاهای آهن‌دار مفید است و افراد باید به اجتناب از مصرف زیاد چایی و قهوه که جذب آهن را کاهش می‌دهند ، توجه ویژه داشته باشند. درمان کم‌خونی بسته به علت آن متفاوت است و در موارد کمبود آهن، مصرف مکمل‌های آهن تحت نظر پزشک ضروری است، این مکمل‌ها می‌تواند به شکل قرص، شربت یا تزریقی باشد، اما با این حال، مصرف بیش از حد آهن ممکن است عوارضی مانند یبوست، ناراحتی معده و حتی مسمومیت ایجاد کند.

مصرف مکمل‌های خوراکی آهن بهترین و کم‌خطرترین راهکار درمانی برای کم‌خونی است

سید مرتضی صفوی، دکترای تخصصی علوم تغذیه با اشاره به اینکه استفاده از مکمل‌های آهن یکی از راهکارهایی است که می‌تواند برای جلوگیری از ابتلاء به بیماری کم‌خونی و فقر آهن مؤثر باشد، اظهار کرد: برای درمان کم‌خونی از راهکارهای متفاوتی بهره گرفته می‌شود که بهترین و کم‌خطرترین این راهکارها، استفاده از مکمل‌های خوراکی است. در صورتی که قرص‌های مکمل آهن با معده خالی مصرف شود، جذب بهتری خواهد داشت، اما در این حالت، تحریک سیستم گوارش و بروز مشکلات گوارشی دور از انتظار نخواهد بود. در صورتی که قرص آهن در ساعات شب و پیش از زمان خوابیدن استفاده شود، افراد عوارض کمتری را تجربه خواهند کرد. ویتامین سی می‌تواند منجر به افزایش جذب آهن شود، از همین رو به طور معمول مصرف این ویتامین از منابع آهن پیشنهاد می‌شود.

کدام مواد غذایی برای کم‌خونی مفید و کدام مواد غذایی برای کم‌خونی مضر است؟

جذب آهن غذا اغلب تحت تأثیر شکل آهن موجود در مواد غذایی است. آهن موجود در پروتئین‌های حیوانی مانند گوشت گاو، ماهی و پرندگان، بیشتر جذب می‌شود و این در حالی است که میزان جذب آهن از پروتئین‌های گیاهی مانند سبزی‌ها و میوه‌ها، کمتر است. ویتامین سی در سبزی‌ها و میوه‌ها وجود دارد و جذب آهن را بالا می‌برد. مصرف چایی همراه یا بعد از غذا می‌تواند جذب آهن را حتی تا 5 درصد یا صفر کاهش دهد و افراد باید به خاطر داشته باشند که قهوه، شیر، لبنیات، نان گندم و حبوبات، به دلیل داشتن اسیدفولیک و فیبرهای غذایی، جذب آهن را کاهش می‌دهد. مصرف مکمل‌های آهن، حداقل تا یک ساعت پس از مصرف مواد غذایی مذکور باید به تعویق بیفتد. مصرف بعضی غذاها از جمله جگر، گوشت قرمز، ماهی، زرده تخم‌مرغ، سبزی‌های دارای برگ سبز تیره، حبوباتی مانند عدس و لوبیا و میوه‌های خشک، برای افراد درگیر با کم‌خونی هستند بسیار مفید است و می‌تواند به منظور پیشگیری از این بیماری نیز مؤثر واقع شود.

پیشگیری و درمان موثر کم‌خونی؛ ارمغانی از تغذیه مناسب

مکمل‌های آهن به طور معمول به دو نوع آهن دو ظرفیتی و سه ظرفیتی تقسیم می‌شود که آهن دو ظرفیتی جذب بهتری دارد و به طور معمول برای درمان کم‌خونی توصیه می‌شود، بعضی از مکمل‌های معروف شامل فروفورت، سیدرال و آیزن پلاس است که علاوه بر آهن، ویتامین‌های B12 و اسید فولیک را نیز تأمین می‌کند و مصرف این مکمل‌ها باید با معده خالی یا همراه با ویتامین C برای جذب بهتر انجام شود. مواد غذایی مفید برای کم‌خونی شامل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، جگر، حبوبات (مانند عدس و نخود)، سبزیجات برگ‌دار (مانند اسفناج و کلم بروکلی)، تخم‌مرغ و آجیل است و مصرف میوه‌هایی مانند پرتقال، کیوی و توت‌فرنگی که غنی از ویتامین C هستند، به جذب بهتر آهن کمک می‌کند و نوشیدنی‌های خون‌ساز مانند آب چغندر نیز می‌تواند مفید باشد. سبک زندگی سالم شامل تغذیه متعادل، ورزش منظم و خواب کافی می‌تواند به پیشگیری و مدیریت کم‌خونی کمک کند و انجام آزمایش‌های دوره‌ای برای بررسی سطح آهن و هموگلوبین نیز توصیه می‌شود تا در صورت نیاز، اقدامات درمانی به موقع انجام گیرد.