چالش‌های دیابت و بارداری برای مادر و جنین

 دیابت بارداری ممکن است برای مادر و نوزاد عوارضی ایجاد کند، اما با تغذیه مناسب، ورزش و نظارت پزشکی می‌توان از ابتلا به این بیماری و عوارض آن پیشگیری کرد.دیابت یکی از بیماری‌های مزمن و شایع است که به‌دلیل اختلال در تولید یا عملکرد انسولین، منجر به افزایش سطح قند خون و به دو نوع دیابت نوع 1 که به‌طور معمول در سنین پایین‌تر رخ می‌دهد و دیابت نوع 2 که بیشتر در بزرگسالان و به‌دلیل سبک زندگی ناسالم بروز می‌کند، تقسیم می‌شود، از دیگر انواع بیماری دیابت می‌توان به دیابت بارداری اشاره کرد که برای نخستین بار در دوران بارداری تشخیص داده می‌شود و می‌تواند تأثیرات جدی بر سلامت مادر و جنین داشته باشد. دیابت می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر قدرت باروری داشته باشد و دیابت کنترل نشده می‌تواند خطر روند بارداری را با اختلال روبه‌روکند و مشکلات بارداری را افزایش دهد، در دوران بارداری نیز دیابت کنترل نشده می‌تواند خطرات جدی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد که این خطرات شامل زایمان زودرس، ماکروزومی (رشد بیش از حد جنین) و نقص‌های مادرزادی می‌شود. مادران مبتلا به دیابت ممکن است با مشکلاتی همچون فشار خون بالا، پره‌اکلامپسی و عفونت‌های مکرر روبه‌رو شوند، از همین رو کنترل دقیق قند خون در دوران بارداری از اهمیت بالایی برخوردار و یکی از مهم‌ترین اقدامات برای داشتن بارداری سالم، بررسی سلامت مادر پیش از بارداری است. بررسی سلامت مادر پیش از بارداری شامل انجام آزمایش‌های قند خون، ارزیابی وضعیت هورمونی و مشاوره با پزشک متخصص است و شناسایی و کنترل دیابت پیش از بارداری می‌تواند خطرات مرتبط با این بیماری را به حداقل برساند و شرایط بهتری برای رشد جنین فراهم کند.

لزوم تشخیص و مدیریت بیماری دیابت پیش از بارداری

منصور سیاوش، فوق تخصص غدد درون‌ریز و متابولیسم با بیان اینکه غربالگری بیماری دیابت در مادران باردار از اهمیت بالایی برخوردار است، اظهار کرد: زنان در معرض خطر ابتلاء به دیابت، پیش از بارداری باید توسط تیم پزشکی از نظر ابتلاء به بیماری‌های مختلف به‌ویژه دیابت، بررسی شوند و در صورتی که مشخص شود آن‌ها پیش از بارداری درگیر دیابت هستند یا جزو افراد پیش‌دیابت محسوب می‌شوند، بیماری آن‌ها به شیوه مناسبی مدیریت شود. وی با بیان اینکه در نخستین معاینه پس از بارداری نیز مادران باردار باید از نظر بیماری‌های مختلف و به‌ویژه دیابت بررسی شوند. در صورتی که ابتلای مادران باردار به دیابت محرز شود، باید بیماری آن‌ها به شیوه صحیحی مدیریت و به هنگام مصرف داروها آغاز شود. در صورتی که فردی به بیماری دیابت مبتلا باشد و به‌ویژه میزان قند خون بالایی در دو تا سه ماه نخست بارداری داشته باشد، این موضوع می‌تواند برای سلامت مادر، جنین و روند بارداری، عوارض متعددی داشته باشد.

دیابت بارداری به چه معنا است؟

دیابت می‌تواند روند بارداری را دچار اختلال کند و با توجه به تأثیرات این بیماری بر بارداری، تشخیص به هنگام و مدیریت صحیح دیابت از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورتی که پیش از بارداری و در سه ماه نخست بارداری دیابت مادر تشخیص داده نشود، در هفته 24 تا 28 بارداری، مجدد مادر باید از نظر قند خون ارزیابی شود. در صورتی که بررسی مجدد قند خون مادر باردار، نشان از دیابت داشته باشد، این نوع دیابت به دیابت دوران بارداری معروف است. در صورت ابتلای مادر به دیابت دوران بارداری، شرایط باید به‌صورت دقیق بررسی و اقدامات لازم برای حفظ سلامت مادر و جنین انجام شود. دیابت یک بیماری مزمن است که با افزایش قند خون مشخص می‌شود و عوارض متعددی دارد. برای اینکه قند خون در محدوده طبیعی حفظ شود، هورمون‌هایی ایفای نقش می‌کنند که یکی از مهم‌ترین این هورمون‌ها، انسولین است و در صورتی که بدن فردی به عملکرد انسولین مقاومت داشته باشد یا نتواند انسولین کافی تولید کند، فرد به بیماری دیابت مبتلا می‌شود.

چالش‌های دیابت و بارداری برای مادر و جنین

دیابت بارداری که به‌طور معمول در سه‌ماهه دوم یا سوم بارداری تشخیص داده می‌شود، می‌تواند تأثیرات منفی بر سلامت مادر و جنین داشته باشد، این نوع دیابت پس از زایمان برطرف می‌شود، اما مادرانی که به آن مبتلا می‌شوند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلاء به دیابت نوع ۲ در آینده قرار دارند و نوزادان این مادران ممکن است با مشکلاتی همچون افت قند خون، زردی و مشکلات تنفسی روبه‌رو شوند. برای پیشگیری از دیابت بارداری و کاهش خطرات آن، مادران باید رژیم غذایی سالمی داشته باشند، فعالیت بدنی منظم انجام دهند و به‌طور مرتب قند خون خود را کنترل کنند، همچنین مراجعه منظم به پزشک و انجام آزمایش‌های لازم می‌تواند به شناسایی و مدیریت به‌موقع این بیماری کمک کند. در همین راستا، آگاهی و آموزش درباره دیابت و تأثیرات آن بر بارداری می‌تواند به مادران کمک کند تا اقدامات بهتری برای سلامت خود و جنین مد نظر داشته باشند و این آگاهی‌بخشی می‌تواند از طریق مشاوره با پزشکان، شرکت در کلاس‌های آموزشی و مطالعه منابع معتبر صورت گیرد.