تفاوت آنفلوآنزا با سرماخوردگی

 دکتر فرشید رضایی مدیر دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت با بیان اینکه بیماری‌های ویروسی مانند آنفلوآنزا با شروع فصل سرد شیوع بیشتری پیدا می‌کنند، اظهار کرد: آنفلوآنزا شاید برای برخی افراد یک سرماخوردگی ساده به‌ نظر برسد، اما این بیماری می‌تواند عوارض جدی و حتی مرگباری داشته باشد؛ بنابراین مقایسه این بیماری با سرماخوردگی کار درستی نیست. آنفلوآنزا یک بیماری حاد تنفسی است. آنفلوآنزا به طور معمول در فصل‌های سرد سال شیوع بیشتری دارد و می‌تواند سینوس و بینی تا گلو، راه‌های تنفسی و ریه را درگیر کند. این بیماری از طریق سرفه، عطسه و تماس مستقیم با ترشحات بینی و دهان فرد آلوده به فرد دیگر منتقل می‌شود. با توجه به چگونگی انتقال آنفلوآنزا، بهداشت فردی و زدن ماسک برای پیشگیری از آنفلوآنزا اهمیت ویژه دارد.

علائم آنفلوآنزا

ابتدا، تب بالا و ناگهانی در بیمار پدیدار می‌شود؛ گاهی‌ اوقات بیماران، ساعت شروع ناگهانی تب را هم به خاطر می‌آورند. پس از تب، علائمی مانند بدن‌ درد شدید، سردرد شدید، خارش گلو یا گلودرد آغاز می‌شود که می‌تواند با سرفه خشک، آبریزش یا گرفتگی بینی همراه باشد.  بیماران برای رفع کسالت و خستگی مفرط به استراحت نسبی طی سه روز ابتدایی بیماری خود نیاز دارند؛ مصرف مایعات و سوپ  به همراه استراحت‌ کردن می‌تواند روند بهبود بیماری را سرعت بخشد. این احتمال وجود دارد که تهوع و اسهال در برخی بیماران مبتلا به آنفلوآنزا مشاهده شود که به آنتی‌بیوتیک نیاز ندارد.
علائم آنفلوآنزا مانند آبریزش بینی و بدن درد ممکن است با سرماخوردگی اشتباه گرفته شود. شدت علائم آنفلوآنزا معمولاً بیشتر و ناگهانی‌تر است؛ با توجه به این شرایط، بیماران باید دقت‌ کنند که بیماری خود را به دیگران منتقل نکنند؛ چرا که آنفلوآنزا می‌تواند در برخی سالمندان و گروه‌های پرخطر، منجر به مرگ شود.

ضرورت واکسیناسیون

اواخر شهریور و ابتدای پاییز، زمان مناسبی برای تهیه واکسن آنفلوآنزا از داروخانه‌ها است. واکسیناسیون به موقع آنفلوآنزا در ابتدای فصل سرد می‌تواند از مرگ هزاران سالمند و کودک خردسال جلوگیری‌ کند. آنفلوآنزا از دسته بیماری‌های عفونی مهم است که امکان پیشگیری با واکسن را دارد. پس از شستن دست‌ها، واکسیناسیون سالانه، بهترین راه پیشگیری از آنفلوآنزا و عوارض این بیماری به حساب می‌آید. ویروس آنفلوآنزای انسانی به دلیل شرایط خاص ژنتیکی خود امکان جهش‌های سالانه ژنتیکی دارد. این ویروس با توجه به تغییرات ژنتیکی می‌تواند شدت بیماری را شدیدتر یا خفیف‌تر کند.  واکسن آنفلوآنزا ابتدای فصل سرد به بازار دارویی می‌آید و ایمنی بدن را در برابر ویروس‌های آنفلوآنزای رایج در همان سال تقویت می‌کند. واکسیناسیون نه تنها می‌تواند از خود فرد بلکه از اطرافیان و افراد آسیب‌پذیر مانند سالمندان، کودکان و بیماران مزمن نیز محافظت کند. افرادی که از سالمندان مبتلا به بیماری‌های مزمن ناتوان‌کننده در منزل مراقبت می‌کنند، نه تنها باید برای فرد سالمند واکسن تهیه‌ کنند بلکه می‌بایست نسبت به تزریق واکسن برای خود اقدام‌ کنند تا از انتقال بیشتر این بیماری در خانواده و جامعه جلوگیری‌ کنند.

تزریق واکسن برای چه کسانی ضروری است؟

لیست افرادی که می‌بایست به طور حتم نسبت به تزریق واکسن آنفلوآنزا اقدام‌کنند، طولانی است. سالمندان، کودکان زیر پنج سال، زنان باردار، افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن (قلبی، ریوی، کلیوی، دیابت و ...)، کارکنان مراکز درمانی و افرادی که در مراکز نگهداری از سالمندان ساکن هستند و کار می‌کنند به طور حتم می‌بایست نسبت به تزریق واکسن اقدام‌ کنند.

راه‌های پیشگیری از آنفلوآنزا

شستن مرتب دست‌ها با آب و صابون در طول روز» مهم‌ترین رفتار پیشگیری‌کننده از انتشار آنفلوآنزا در جامعه به حساب می‌آید. ویروس آنفلوآنزای انسانی روی نوک انگشتان و کف دست برای مدتی باقی‌می‌ ماند و ویروس به وسیله دست‌ آلوده از طریق مالش چشم و بینی به بدن وارد می‌شود. پوشیدن ماسک در مکان‌های عمومی و شلوغ  به هنگام ابتلا به آنفلوآنزا مانند بسیاری از بیماری‌های تنفسی، یکی از توصیه‌های مهم است. اثربخشی پوشیدن ماسک در دوران کرونا را تجربه کردیم؛ افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف‌تری هستند با ماسک‌ زدن می‌توانند تا حدی در برابر ویروس آنفلوآنزا از خود حفاظت‌ کنند. پرهیز از تماس نزدیک با افراد بیمار همواره مورد تاکید است؛ حفظ فاصله یک تا دو متر از بیمار مبتلا به آنفلوآنزا می‌تواند از سرایت قطرات تنفسی آلوده به دیگران جلوگیری‌ کند؛ اما سرفه و عطسه می‌تواند قطرات آلوده را در مسافت‌های طولانی‌تری پرتاب‌ کند. پوشش دهان و بینی هنگام سرفه و عطسه با دستمال یا قسمت داخل آستین لباس در منطقه آرنج از انتشار قطرات آلوده تنفسی جلوگیری می‌کند و جزو آداب تنفسی است. ضد عفونی کردن سطوح و وسایلی که بیمار دست آلوده خود را  به آنها می‌زند، می‌تواند از آلوده شدن دست دیگران جلوگیری‌ کند. به منظور ضد عفونی‌ کردن سطوح می‌توان از  الکل استفاده کرد؛ ضد عفونی‌ کردن سطوح با اسپری الکل را در دوران کرونا تجربه کردیم و این کار نباید به وسواس و زیاده‌روی منجر شود.  برخلاف باور عمومی، آنفلوآنزا، یک بیماری جدی است که می‌تواند عوارض خطرناکی داشته باشد و با سرماخوردگی ساده متفاوت است. افراد با واکسیناسیون سالانه و رعایت بهداشت فردی می‌توانند از خود و خانواده‌شان در برابر این بیماری محافظت‌ کنند. مراکز بهداشتی سراسر کشور آماده ویزیت بیماران مبتلا به آنفلوآنزا و راهنمایی توصیه‌های بهداشتی لازم به خانواده‌ها هستند.