سرطان چیست و علل شایع آن کدام است؟

 از آنجایی که سلول های سرطانی می توانند تقریباً از هر نوع سلول بافتی ایجاد شوند، لذا سرطان در واقع به حدود 100 بیماری مختلف اشاره دارد. با رشد و تقسیم سلول‌های جهش یافته (آنهایی که در طرح ژنتیکی خود اشتباهاتی دارند)، توده‌ای از سلول ‌های غیرطبیعی یا یک تومور تشکیل می‌ شود. در برخی موارد، این سلول ها یک توده مجزا تشکیل می دهند، در موارد دیگر مانند سرطان خون، سلول های خونی غیر طبیعی در بدن وجود دارند. ما همه خطرات و علل سرطان را نمی دانیم. با این حال، تعدادی از عوامل شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی وجود دارد که نشان داده شده است که باعث ایجاد اشتباهات در طرح سلولی می شود که باعث سرطان می شود.
این مواد سرطان زا نامیده می شوند و شامل تنباکو ، اشعه ماوراء بنفش  (UV) و آزبست هستند. تعدادی از سرطان ها عوامل خطر مشترک دارند: از هر 9 سرطان، یک مورد و از هر پنج مرگ ناشی از سرطان، یک مورد به دلیل سیگار کشیدن است . مطالعه ای در سال 2010 نشان داد که حدود 2.8 درصد از سرطان ها مربوط به مصرف الکل است. بسیاری از سرطان ها در نتیجه مستقیم تأثیرات رژیم غذایی ایجاد می شوند. عوامل عفونی یا قرار گرفتن در معرض اشعه می تواند باعث سرطان شود (به ویژه سرطان های پوست ناشی از اشعه ماوراء بنفش). برخی از سرطان ها از ژن های معیوب ارثی ناشی می شوند. سرطان ناشی از آسیب یا استرس نیست. امروزه سرطان یک بیماری شایع است.
شایع ترین سرطان تشخیص داده شده (به استثنای سرطان پوست غیر ملانوما) سرطان پروستات و پس از آن سرطان سینه، کولورکتال یا روده، ملانوم و سرطان ریه بود. بیش از 100 نوع مختلف سرطان وجود دارد، اما این پنج نوع رایج 60 درصد از کل موارد را تشکیل می دهند. شایع ترین سرطان ها برای مردان و زنان به ترتیب زیر فهرست شده است:
- مردان
پروستات
روده (کولورکتال)
ملانوما
ریه
سر و گردن
- زنان
پستان
روده (کولورکتال)
ملانوما
ریه
رحم
خطر ابتلا به سرطان با افزایش سن افزایش می‌یابد. بیش از چهار برابر سرطان ‌ها در افراد بالای 60 سال نسبت به افراد زیر 60 سال تشخیص داده می‌شود. با این حال، افزایش آگاهی در مورد سرطان، برنامه ‌های غربالگری و تشخیص زودهنگام به این معنی است که سرطان به طور فزاینده‌ ای در افراد جوان تشخیص داده می‌شود، به این معنی که اغلب در مراحل اولیه یافت می شود و می توان آن را به طور موثرتری درمان کرد.
با دانش فعلی ما معتقدیم که از هر سه مورد سرطان حداقل یک مورد قابل پیشگیری است. سیگار کشیدن، قرار گرفتن در معرض نور خورشید، رژیم غذایی نامناسب، مصرف الکل و فعالیت بدنی ناکافی از عوامل خطر مهمی هستند که می توانند اصلاح شوند. سیگار نکشیدن یا ترک کردن، تنها موثرترین استراتژی برای پیشگیری از سرطان است. از هر 9 مورد سرطان، یک مورد، و بیش از یک مورد از هر پنج مرگ ناشی از سرطان (بیش از 7700 مورد در سال) ناشی از مصرف سیگار است. محافظت از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید یک استراتژی ساده و بسیار موثر برای پیشگیری از سرطان پوست است.  سالانه حدود 12000 مرد و زن به ملانوم مبتلا می شوند و تخمین زده می شود که 434000 نفر برای یک یا چند سرطان پوست غیر ملانومی تحت درمان قرار می گیرند. در سال 2016، نزدیک به 2000 مورد مرگ ناشی از  سرطان پوست، 1281 مورد از ملانوم و 679 مورد از غیرملانوم بوده است. نرخ بقای نسبی پنج ساله برای ملانوم برای مردان 89 درصد و برای زنان 94 درصد است. تخمین زده می شود که سالانه بیش از 4000 مرگ ناشی از سرطان به دلیل رژیم غذایی نامناسب، مصرف الکل، کم تحرکی و اضافه وزن است. باز هم اینها مرگ و میرهایی هستند که می توان از آنها پیشگیری کرد. سرطان مسری نیست. هیچ دلیلی برای اجتناب از افراد مبتلا به سرطان وجود ندارد. اکنون می دانیم که برخی از ژن های سرطان ارثی هستند و بنابراین ممکن است چندین عضو خانواده سرطان مشابه یا مرتبطی داشته باشند. این به دلیل یک اختلال ژنتیکی ارثی است. ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ، ویروسی که عامل 70 درصد سرطان ‌های دهانه رحم است، مسری است و از طریق فعالیت جنسی منتقل می‌شود. با این حال، سرطان دهانه رحم به خودی خود مسری نیست.
برخی از سرطان ها باعث درد می شوند، برخی دیگر نه. برخی از افراد درد را در نتیجه رشد تومور یا سرطان پیشرفته یا به عنوان یک عارضه جانبی درمان تجربه می کنند. تسکین درد همیشه در دسترس بیماران سرطانی است که از درد رنج می برند. پزشک می تواند به شما در مورد آنچه انتظار داشته باشید و چگونه می توان درد را مدیریت کرد به شما توصیه کند. پیشرفت در مورد پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان به این معنی است که بیش از 66 درصد از افرادی که امروزه به سرطان مبتلا می شوند، می توانند به طور موثر درمان شوند. از هر 10 کودک مبتلا به سرطان، تقریباً 9 کودک به طور مؤثر درمان می شوند و به زندگی عادی ادامه می دهند. همان طور که دانش خود را در مورد این بیماری بیشتر می کنیم، احتمال بقای آن افزایش می یابد.
- غربالگری برخی سرطان ها
غربالگری شامل آزمایش افرادی است که هیچ علامتی برای وجود بیماری زودرس و بالقوه قابل درمان ندارند. در حال حاضر برنامه های غربالگری ملی برای سرطان سینه، سرطان دهانه رحم و سرطان روده وجود دارد. هیچ برنامه ملی غربالگری سرطان پروستات وجود ندارد. شواهد فعلی نشان می دهد که مضرات غربالگری جمعیت با آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات بیشتر از فواید آن است. بنابراین، آزمایش PSA اساس یک برنامه غربالگری مبتنی بر جمعیت را تشکیل نمی دهد. در مجموع نوع درمان سرطان یا ترکیبی از درمان هایی که بیمار انجام می دهد به نوع و مرحله سرطان بستگی دارد. اگر تومور قبل از گسترش سلول های سرطانی شناسایی و با جراحی برداشته شود، برخی از سرطان ها قابل درمان هستند.

ریحانه مقتدری_واحد تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی نوبل