زنان بیشتر از مردان دچار تبخال تناسلی می‌شوند

 دکتر زهرا نائیجی متخصص زنان و زایمان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره تبخال تناسلی و دلایل ابتلا و درمان آن توضیحاتی داد و اظهار کرد: تبخال تناسلی عفونتی شایع و مقاربتی است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می‌شود. تماس جنسی اولین راه انتقال این ویروس از فرد آلوده به فردی دیگر است. پس از عفونت اولیه، ویروس در بدن شما پنهان می‌ماند و ممکن است چندین بار در سال فعال شود ضمن اینکه این بیماری می‌تواند منجر به درد، خارش و زخم در ناحیه تناسلی شود. گاهی برخی از افراد هیچ علامتی از این بیماری ندارند. در صورت ابتلا به عفونت، حتی اگر زخمی را مشاهده نکردید باز هم قابلیت انتقال به دیگران وجود خواهد داشت. مصرف برخی از داروها می‌تواند منجر به کاهش علامت‎‌ها شود و خطر انتقال به دیگران را کاهش دهد ضمن اینکه استفاده از کاندوم نیز از گسترش عفونت تبخال تناسلی جلوگیری می‌کند.

نشانه‌های ابتلا به تبخال تناسلی را بشناسید

تبخال تناسلی نباید با زگیل تناسلی اشتباه گرفته شود. اکثر افراد مبتلا به HSV به دلیل عدم وجود یا خفیف بودن علامت‌ها، نمی‌دانند که به این بیماری مبتلا هستند، در صورت علامت‌دارشدن، ممکن است بیمار دو تا 12 روز بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس علامت‌ها را مشاهده کند. احساس درد یا خارش به شکلی که ممکن است تا زمانی که عفونت برطرف نشود، در ناحیه تناسلی احساس درد و حساسیت داشته باشید، برجستگی یا تاول‌های کوچک سفید و قرمز( چنین موردی ممکن است از چند روز تا چند هفته پس از عفونت ایجاد شود)، زخمی که هنگام تاول زدن، ترشح یا خونریزی ایجاد می‌شود حتی گاهی بیمار هنگام ادرار کردن احساس درد دارد، گال (در این حالت پوست زخم و پوسته‌پوسته می‌شود، در طی شیوع ابتدایی این بیماری، امکان ایجاد علامت‌هایی مشابه با آنفولانزا مانند تورم غدد لنفاوی در کشاله ران، سردرد، درد عضلانی و تب وجود دارد) از جمله علامت‌های ابتلا به تبخال تناسلی هستند. باسن، ران، مقعد، مجرای ادرار و دهان از جمله محل‌های مشترک ایجاد زخم است ضمن اینکه اختصاصا در زنان امکان ایجاد زخم در واژن، اندام تناسلی خارجی و دهانه رحم و در مردان آلت تناسلی و کیسه بیضه درگیر بیماری می‌شود. نشانه‌های ناشی از این بیماری ممکن است مدتی وجود داشته باشند و در برخی مواقع برطرف شود حتی برخی در طول سال در قسمت‌های مختلفی از بدن دچار علامت‌های این بیماری می‌شوند. گاهی بیماران در طول عود این بیماری یا کمی قبل از ایجاد زخم‌ها علامت‌هایی مانند سوزش، سوزن سوزن شدن و خارش در قسمتی که عفونت برای اولین بار وارد بدن شده است، احساس درد در ناحیه کمر، باسن و پاها را شاهد هستند. با توجه به نشانه‌هایی که به آن اشاره شد اگر مشکوک به تبخال تناسلی یا هرگونه عفونت مقاربتی هستید، حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. به‌طور کلی عود بیماری از شیوع اولیه درد کمتری دارد و زخم‌ها سریع‌تر بهبود پیدا می‌کنند. دو نوع عفونت ویروس هرپس سیمپلکس می‌تواند منجر به ایجاد تبخال تناسلی شود، در نوع اول (HSV) بیمار دچار زخم سرد یا تبخال در اطراف دهان می‌شود که اغلب مواقع از طریق تماس پوست با پوست  ایجاد می‌شود، با این حال در حین رابطه جنسی دهانی، امکان انتقال به ناحیه تناسلی وجود دارد ضمن اینکه عود این بیماری بسیار کمتر از عفونت HSV-2  یا نوع دوم است.  نوع دوم منجر به تبخال تناسلی در بیمار می‌شود و از طریق تماس جنسی و تماس پوست با پوست منتقل خواهد شد، HSV-2 بسیار رایج و مسری است، چه زخم به‌صورت باز و چه به صورت بسته باشد ضمنا از آنجا که ویروس در خارج از بدن به سرعت از بین می‌رود، غیر ممکن است از طریق تماس با توالت، حوله یا سایر اشیا مورد استفاده فرد آلوده انتقال پیدا کند. امکان ایجاد این عارضه در زنان در داخل واژن، رحم یا روی پوست خارج از واژن وجود دارد و گاهی دهانه رحم را نیز درگیر می‌کند، اگر تاول‌ها یا زخم‌ها عفونی شوند، منجر به التهاب دهانه رحم می‌شود و باعث ایجاد علائمی مانند درد در حین رابطه جنسی، ترشحات غیر طبیعی واژن یا خونریزی غیر طبیعی خواهد شد. طبق آمار زنان بیشتر از مردان دچار تبخال تناسلی می‌شوند ضمن اینکه افرادی که شریک جنسی متعدد دارند، در هر رابطه، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند.

مهمترین عوارض تبخال تناسلی را بشناسید

خطر ابتلا به زخم‌های تناسلی، احتمال انتقال یا ابتلا به سایر عفونت‌های مقاربتی از جمله ایدز را افزایش می‌دهد همچنین امکان آلوده شدن نوزادانی که از مادران آلوده به این بیماری متولد می‌شوند، وجود دارد، چنین مشکلی می‌تواند منجر به آسیب مغزی، کوری یا مرگ نوزادان تازه متولد شده شود بنابراین به این مادران زایمان طبیعی پیشنهاد نمی‌شود. در برخی موارد زخم‌های ناشی از تبخال تناسلی می‌تواند منجر به التهاب در اطراف مجرای ادرار شود، در صورت ایجاد تورم در مجرای ادرار ممکن است چند روز بسته شود و برای تخلیه نیاز به قرار دادن کاتتر باشد. در موارد نادر، عفونت HSV منجر به التهاب غشا و مایع مغزی نخاعی و نخاع (مننژیت)  نیز می‌شود. گاهی ممکن است تبخال تناسلی منجر به التهاب پوشش داخلی راست روده نیز شود.

تبخال تناسلی چگونه منتقل می‌شود؟

با داشتن رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی با فردی که مبتلا به عفونت است، تبخال تناسلی منتقل می‌شود،حتی اگر رابطه کاملی نیز نداشته باشید، امکان انتقال از تماس پوست به پوست وجود دارد. برای پیشگیری از تبخال تناسلی، نکاتی همانند جلوگیری از عفونت‌های قابل انتقال از راه جنسی توصیه می‌شود، در حقیقت باید اطمینان حاصل کنید که شریک جنسی شما هیچ عفونتی نداشته باشد، همچنین باید هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید و در صورت شیوع تبخال در ناحیه تناسلی از رابطه جنسی خودداری کنید.

اقدامات احتیاطی در دوران بارداری

اگر باردار هستید و می‌دانید که تبخال تناسلی دارید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید، ممکن است به توصیه پزشک لازم باشد که داروهای ضد ویروس تبخال را در اواخر بارداری شروع کنید تا از شیوع آن هنگام زایمان جلوگیری شود ضمنا در صورتی که مادر شیوع بالایی هنگام زایمان داشته باشد، پزشک برای جلوگیری از خطر انتقال به نوزاد، انجام زایمان سزارین را به مادر پیشنهاد خواهد کرد.

چه‌ راه‌هایی برای کنترل و درمان تبخال تناسلی وجود دارد؟

استفاده روزانه از داروهای ضد ویروسی با تجویز پزشک می‌تواند از شیوع بیماری جلوگیری کند و احتمال سرایت آن را به دیگران کاهش دهد، تنها جهت کنترل این بیماری ممکن است پزشک داروهایی را برای بیمار تجویز کند که به بهبود زخم‌ها در شیوع اولیه، کاهش شدت و مدت علائم هنگام شیوع مکرر، کاهش دفعات عود بیماری و به حداقل رساندن شانس انتقال تبخال تناسلی کمک کند. هنگام حمام کردن با آب گرم از شوینده‌های ملایم استفاده کنید، محل آلوده شده را همیشه تمیز و خشک نگه دارید، از لباس‌های نخی گشاد در منزل استفاده کنید، از قرار گرفتن در معرض گرما یا آفتاب مستقیم خودداری کنید، به‌طور مکرر استحمام کنید و از صابون‌های معطر یا دوش واژینال خودداری کنید. در طول رابطه جنسی مردان راحت‌تر به شریک جنسی خود یعنی زنان ویروس تبخال تناسلی را منتقل می‌کنند. راهکاری برای خارج کردن این عارضه از بدن وجود ندارد، با این حال مصرف روزانه داروهای ضد ویروسی از شیوع بیماری جلوگیری می‌کند یا احتمال آن را کاهش می‌دهد. کودکان بسیار کمتر از بزرگسالان به این ویروس مبتلا می‌شوند. در هر بار داشتن رابطه جنسی از کاندوم لاتکس استفاده کنید، همچنین در صورت داشتن تاول یا زخم در نواحی ذکر شده باید از هر نوع رابطه جنسی دهانی، واژینال و مقعدی خودداری کرده و این نکته را در نظر داشته باشید که استفاده از کاندوم فقط ناحیه مورد استفاده را محافظت می‌کند، مطمئن‌ترین راه، خودداری از رابطه جنسی در صورت ابتلا به تبخال تناسلی است.