خطر آنفلوآنزا و اهمیت واکسیناسیون در دوران بارداری

دکتر مریم کاشانیان مدیر گروه زنان دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه آنفلوآنزا در دوران بارداری یک بیماری جدی و در عین حال قابل درمان است، اظهار کرد: احتمال بستری شدن در بیمارستان برای بیماری در مادران باردار نسبت به افراد غیر باردار بیشتر است. تشخیص به موقع و انجام درمان‌های بی خطر برای زنان باردار می‌تواند به کاهش علائم و کوتاه کردن دوره بیماری کمک کند. بهترین روش برای پیشگیری از آنفلوآنزا، تزریق واکسن سالانه است که این واکسن در دوران بارداری بی خطر است.
آنفلوآنزا یک بیماری شایع تنفسی است که در پاییز و زمستان شیوع می‌یابد. این بیماری در زنان باردار با شدت بیشتری بروز می کند و این به علت تغییرات فیزیولوژیک است که در طول بارداری در بدن مادر اتفاق می افتد. این تغییرات شامل افزایش ضربان قلب مادر، نیاز به اکسیژن بیشتر، کاهش حجم تنفسی و تضعیف سیستم ایمنی بدن است که به همین دلیل این بیماری می تواند با شدت بیشتری در زن باردار بروز کند. علائم آنفلوآنزا در زنان باردار مشابه جمعیت عمومی و سایر افراد غیر باردار است که شامل تب (معمولاً 37.8 تا 40 درجه)، سردرد، دردهای عضلانی، تنگی نفس، سرفه خشک، آبریزش از بینی، گلو درد و ضعف عمومی بدن می‌شود.
زنان باردار و نیز پس از زایمان اگر مشکوک یا مبتلا به آنفلوآنزای تایید شده بودند باید فورا درمان دریافت کنند. تست‌های آزمایشگاهی تشخیصی آنفلوآنزا نیز در این افراد مانند سایر بیماران پرخطر است. زنان باردار در طول دوره بارداری و تا دو هفته بعد از زایمان در صورت ابتلا به ویروس آنفلوآنزا در خطر ابتلای شدیدتر به این بیماری قرار دارند.  تغییرات فیزیولوژیک در یک زن باردار او را مستعد بیماری شدیدتر می کند.
از واکسیناسیون به عنوان بهترین روش برای پیشگیری از ابتلا به آنفلوآنزا یاد میشود. به تمام زنان باردار توصیه جدی شود که واکسیناسیون آنفلوآنزا را در هر سنی بارداری که هستند، حتما انجام دهند. به دلیل اینکه این بیماری با شدتی بیشتر در زنان باردار رخ می‌دهد، در سال 2012سازمان بهداشت جهانی، این گروه را از نظر واکسیناسیون آنفلوآنزا در بالاترین اولویت پیشنهاد کرد تا بتوان از ابتلا و یا شدت بیماری در آنها پیشگیری کرد.
ویروس آنفلوآنزا از جفت عبور نمی کند یا اینکه به ندرت عبور می کند اما دیده شده که ابتلا به این ویروس با وجود عدم عبور از جفت می تواند برخی عوارض را به دنبال داشته باشد. تب ناشی از آنفلوآنزا، به خصوص در سه ماه اول بارداری، می تواند منجر به ایجاد برخی ناهنجاری‌های مادرزادی مثل شکاف کام، نقایص لوله عصبی، هیدروسفالی و نقایص قلبی شود. خطرات دیگری که ابتلا به این بیماری می تواند ایجاد کند، افزایش ریسک سقط جنین، زایمان زودرس، کمبود وزن جنین و تاخیر رشد داخل رحمی جنین و حتی مرگ جنین است البته این عوارض شایع نیستند اما احتمال ایجاد آنها وجود دارد.
تزریق واکسن آنفلوآنزا می تواند حدود 50 تا 80 درصد در زن باردار ایمنی ایجاد کند و در صورت ابتلا به بیماری هم می تواند شدت آن را کاهش دهد. واکسیناسیون تا 40 درصد ریسک بستری شدن، میزان مرگ جنین داخل رحم، میزان سقط و ریسک زایمان زودرس و رشد کم جنین داخل رحم را کاهش می دهد. غیر از آنتی بادی که از طریق جفت به جنین می رسد، حتی آنتی بادی که در شیر مادر ترشح می‌شود هم می‌تواند در دوران شیردهی در نوزاد محافظت ایجاد کند و میزان بستری شدن و مرگ و میر در اثر ابتلا به آنفلوآنزا در نوزادان تا شش ماهگی را هم به شدت کاهش دهد.