چرخه تولید اسپرم چیست؟

دکتر علی اکبر کرمی اورولوژیست، جراح متخصص کلیه و مجاری ادراری اظهار کرد بیضه های شما دائماً در حال تولید اسپرم هستند، اما چرخه بازسازی کامل می تواند بیش از دو ماه طول بکشد. شما هر روز اسپرم تولید می کنید، اما یک چرخه کامل بازسازی اسپرم (اسپرماتوژنز) حدود 64 روز طول می کشد.

میزان تولید اسپرم چقدر است؟

بیضه های شما دائماً در حال تولید اسپرم جدید در اسپرماتوژنز هستند. پروسه کامل حدود 64 روز طول می کشد. در طی اسپرم زایی، بیضه های شما روزانه چندین میلیون اسپرم تولید می کنند – حدود 1500 در هر ثانیه. در پایان یک چرخه کامل تولید اسپرم، می توانید تا 8 میلیارد اسپرم را بازسازی کنید. این ممکن است بیش از حد به نظر برسد، اما شما بین 20 تا 300 میلیون سلول اسپرم را در یک میلی لیتر مایع منی آزاد می کنید. بدن شما مازادی را برای اطمینان از وجود منبع تازه برای بارداری حفظ می کند.

چرخه بازسازی اسپرم عبارتست از:

* تقسیم سلول های اسپرم دیپلوئید به اسپرماتیدهای هاپلوئید که می توانند داده های ژنتیکی را حمل کنند.
* بلوغ اسپرم در بیضه ها به ویژه در لوله های اسپرم ساز. هورمون ها به اسپرماتیدها در این فرآیند کمک می کنند تا زمانی که به اسپرم تبدیل شوند. سپس اسپرم تا زمانی که تقریباً بالغ شود در بیضه ها باقی می ماند. یک اسپرم بالغ دارای یک سر حاوی مواد ژنتیکی و یک دم است که به اسپرم کمک می کند تا برای لقاح در بدن زن حرکت کند.
* حرکت اسپرم به داخل اپیدیدیم، لوله ای که به بیضه ها متصل است و اسپرم را ذخیره می کند. اپیدیدیم اسپرم را تا زمان انزال حفظ می کند. همچنین در اینجاست که اسپرم تحرک یا توانایی حرکت پیدا می کند. این مرحله آنها را قادر می سازد تا در هنگام انزال در مایع منی آزاد شوند.

این برای من چه معنی میتونه داشته باشه؟

لقاح به احتمال زیاد زمانی اتفاق می افتد که مدتی است انزال نداشته باشید. بازسازی مداوم اسپرم، اپیدیدیم را با اسپرم تازه پر می کند. هر چه مدت طولانی تری ایجاد شوند، تعداد اسپرم شما در یک انزال بیشتر می شود. اگر شما و همسرتان در تلاش برای باردار شدن هستید، چند روز صبر بین انزال می تواند شانس باروری شما را افزایش دهد. شما می توانید شانس خود را با پرهیز از انزال یک هفته قبل از تخمک گذاری همسرتان افزایش دهید. این تعداد اسپرم شما را در دوران بارورترین پنجره همسرتان به حداکثر می رساند. از سوی دیگر، انزال های مکرر می تواند تعداد اسپرم شما را در یک انزال کاهش دهد. این می تواند به شما کمک کند از باردار شدن شریک زندگی خود جلوگیری کنید، به خصوص اگر تا پایان تخمک گذاری از رابطه جنسی خودداری کنید.

چگونه سلامت اسپرم را بهبود ببخشیم؟

هرچه اسپرم شما سالم تر باشد، احتمال باروری و باردار شدن شما بیشتر می شود. به غیر از مقدار یا تعداد آنها که تولید می کنید، سلامت اسپرم با موارد زیر اندازه گیری می شود:
* تحرک اسپرم. اسپرم قبل از رسیدن به تخمک برای لقاح باید از طریق دهانه رحم، رحم و لوله های فالوپ زن عبور کند. تحرک با تعداد اسپرم هایی که در حال حرکت هستند اندازه گیری می شود – اگر بارور هستید، حداقل 40 درصد از اسپرم های شما متحرک هستند.
* شکل اسپرم (مورفولوژی). اسپرم باید دم بلند و سر بیضی شکل داشته باشد. تعداد بیشتر اسپرم های طبیعی به معنای شانس بیشتری برای باردار شدن با همسرتان است.
موارد زیر را امتحان کنید تا مطمئن شوید که اسپرم شما در مقادیر کافی و با تحرک بالا و شکل منظم تولید می شود:
* به طور منظم ورزش کن. محققان در یک مطالعه در سال 2014، 433 نمونه مایع منی از 231 شرکت‌کننده را تجزیه و تحلیل کردند. آن‌ها دریافتند مردانی که حدود 2 الی 3 ساعت در هفته فعالیت‌های خارج از منزل انجام می‌دهند یا ورزش می‌کنند، 42 درصد بیشتر از مردانی که اصلاً ورزش نمی‌کنند، تعداد اسپرم‌های معتبری دارند.
* ویتامین C و D کافی را در رژیم غذایی خود دریافت کنید. یک مطالعه در سال 2016 روی 200 مرد نشان داد که مردانی که وزن خود را کاهش داده و یک روز در میان 1000 میلی گرم مکمل ویتامین C مصرف می کردند، شاهد افزایش تعداد و تحرک اسپرم بودند. این تأثیر با کاهش وزن مردان بیشتر قابل توجه بود. یک مطالعه در سال 2015 بر روی 102 زوج نشان داد که همسران زن مردانی که سطوح طبیعی ویتامین D در نمونه‌های خونشان داشتند، نرخ بارداری بالاتری را نسبت به شرکای مردانی که کمبود ویتامین D داشتند، تجربه کردند، علی‌رغم اینکه هیچ تفاوت اساسی در تعداد یا تحرک اسپرم آنها وجود نداشت.
* لیکوپن کافی دریافت کنید. مطالعه‌ای در سال 2014 نشان می‌دهد که مصرف روزانه 4 تا 8 میلی‌گرم لیکوپن می‌تواند به افزایش تعداد و زنده ماندن اسپرم یا میزان اسپرمی که در یک نمونه معین از منی زندگی می‌کند کمک کند. لیکوپن یک آنتی اکسیدان است که در بسیاری از میوه ها و سبزیجات یافت می شود.
* میزان سیگار را محدود کنید. یک بررسی در سال 2015 از 33 مطالعه که به سال 1982 بازمی گردد، نشان داد که سیگار تأثیر قابل توجهی بر کیفیت مایع منی و عملکرد اسپرم، به ویژه در مردان بارور معمولی دارد.
* مصرف الکل خود را محدود کنید. مطالعه‌ای در سال 2014 بر روی 1221 مرد نشان داد که هر چه مردان بیشتر بنوشند، اسپرم‌های نامنظم بیشتری تولید می‌کنند. محققان همچنین به ارتباط بین نوشیدن الکل و تستوسترون پایین در مردان اشاره کردند که می تواند بر باروری نیز تأثیر بگذارد.
* لباس زیر گشاد بپوشید. بیضه های شما از بدن شما آویزان می باشند به طوری که دمای آنها 35 تا 37 درجه سانتی گراد است که از دمای بدن شما خنک تر است. این محیط بهینه برای تولید اسپرم است. پوشیدن لباس‌های زیر تنگ یا شلوار جین بیضه‌های شما را به بدن فشار می‌آورد و دمای آن‌ها را افزایش می‌دهد، که می‌تواند باعث از دست دادن تحرک و زنده ماندن اسپرم شود.

جمع بندی

بدن شما هر روز اسپرم تازه تولید می کند و ذخایر اسپرم شما حداقل هر 64 روز یکبار دوباره پر می شود. این تضمین می کند که در هر زمان ذخیره کافی از اسپرم در دسترس باشد. کیفیت و کمیت اسپرم تحت تأثیر رژیم غذایی و سبک زندگی شما قرار دارد. خوب غذا بخورید، فعال بمانید و از رفتارهای ناسالم خودداری کنید تا اسپرم خود را تا حد امکان سالم نگه دارید.