هر آنچه باید در مورد بی‌اختیاری ادرار بدانید

 افراد در هر سن و با هر جنسیتی می‌توانند به بی‌اختیاری ادراری دچار شوند، اما این عارضه در افراد سالمند و زنان شایع‌تر است. بی‌اختیاری ادرار لزوماً بخشی از سالخوردگی نیست و بیشتر اوقات می‌توان با مداخلات پزشکی آن را حل کرد.

انواع بی‌اختیاری ادرار چیست؟

. بی‌اختیاری فشاری: ناشی از فشار وارد بر مثانه در اثر خندیدن، سرفه‌کردن، عطسه‌کردن، ورزش‌کردن و بلندکردن چیزهای سنگین.
. بی‌اختیاری همراه با فوریت دفع: نیاز شدید و ناگهانی برای ادرارکردن که منجر به دفع غیرارادی ادرار می‌شود؛ شاید نیاز مکرر به دفع ادرار نیز وجود داشته باشد، خصوصاً طی شب.
. بی‌اختیاری سرریز شونده: به دلیل کاملاً خالی‌نشدن مثانه، مکرراً نیاز به دفع ادرار دارید یا شاید نشت ادرار داشته باشید.
. بی‌اختیاری عملکردی: اختلالات فیزیکی یا ذهنی مانع این می‌شوند که به‌موقع خود را به دستشویی برسانید، مثلاً اگر آرتریت شدید داشته باشید ممکن است نتوانید با سرعت لازم دکمه لباستان را باز کنید و آماده دفع ادرار شوید.
. بی‌اختیاری ترکیبی: ابتلا به بیش از یک نوع بی‌اختیاری ادرار، بی‌اختیاری ترکیبی است.

ریسک فاکتورهای بی‌اختیاری ادرار چیست؟

سلامت مثانه به دلایل گوناگونی می‌تواند تحت‌تأثیر قرار بگیرد. بی‌اختیاری ادرار می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
. عفونت‌هایی مانند عفونت مجاری ادراری یا عفونت واژینال
فشارآوردن هنگام دفع می‌تواند به عضلات کف لگن آسیب بزند. متأسفانه برخی از داروهایی که برای کنترل مثانه به کار می‌روند می‌توانند یبوست را بدتر کنند. برای رفع یبوست، ورزش کنید، به‌اندازه کافی آب بنوشید و غذاهای فیبردار بخورید
. سیگارکشیدن
. یبوست
. مصرف مایعات
. عوارض جانبی دارو
. زوال عقل یا دیگر اختلالات ادراکی
. مصرف کافئین و الکل
. اختلالات حرکتی
. ضعف عضلات کف لگن
. فاکتورهای محیطی مانند عدم دسترسی به سرویس بهداشتی
. بیش‌فعالی عضلات مثانه

چرا باید به دنبال درمان‌های پزشکی باشید؟

اگر بی‌اختیاری ادرار مکرر باشد یا تأثیر منفی بر کیفیت زندگی‌تان بگذارد لازم است تحت درمان پزشکی قرار بگیرید، زیرا بی‌اختیاری ادرار ممکن است این شرایط را به شما تحمیل کند:
. محدودیت در فعالیت‌ها و تعاملات اجتماعی
. افزایش احتمال افتادن و زمین‌خوردن به‌خاطر عجله در رسیدن به سرویس بهداشتی
. وابستگی به دیگران و مستقل نبودن
. علامتی از وجود مشکلی دیگر در سلامتی

چه زمانی درمان لازم است؟

بی‌اختیاری ادرار نباید عادی تلقی شود. اگر هر کدام از شرایط زیر را دارید لازم است به پزشک مراجعه کرده و تحت درمان قرار بگیرید:
. آیا اغلب نمی‌توانید به‌موقع خود را به دستشویی برسانید؟
. آیا احساس می‌کنید هیچ‌وقت مثانه‌تان کاملاً خالی نمی‌شود؟
. آیا در طول شب مدام از خواب بیدار می‌شوید تا به دستشویی بروید؟
. آیا به دلیل ترس از بی‌اختیاری ادرار فعالیت‌های اجتماعی خود را تغییر داده‌اید؟
. آیا وقتی سرفه و عطسه می‌کنید یا می‌خندید یا حتی فقط از جایتان بلند می‌شوید نشت ادرار دارید؟

انواع درمان‌ها برای بی‌اختیاری ادرار

انواع درمان‌ها بسته به علت برای کمک به مدیریت بی‌اختیاری ادرار وجود دارند. پزشک ممکن است آزمایش‌هایی انجام بدهد و شما را به متخصص ارجاع بدهد یا درمان‌هایی مانند تمرینات مثانه، تمرینات عضلات کف لگن، دارو یا ابزارهایی را توصیه نماید.

چگونه باید اقدام کنید؟

با پزشکتان صحبت کنید، خجالت را کنار بگذارید و شرایط بی‌اختیاری ادرارتان را برای او توضیح بدهید.
. می‌توانید این‌طور شروع کنید: «زمان‌هایی وجود دارد که من نمی‌توانم مثانه‌ام را کنترل کنم». تا چند روز تمام علائم را یادداشت کنید و آن را با خود پیش پزشک ببرید، مثلاً این اطلاعات را بنویسید:
. عادت‌های دستشویی خود را بنویسید
. لیستی از هر چیزی که می‌خورید و می‌نوشید تهیه کنید
. تعداد دفعات دستشویی رفتن طی شب تا صبح را بنویسید
. میزان قدرت و شدت ادرار کردنتان را بنویسید
. جزئیات مربوط به هر اتفاقی که در مورد بی‌اختیاری ادرار برایتان افتاده و علت‌ها را بنویسید

به غذاها و نوشیدنی‌های مصرفی‌تان بیشتر دقت کنید

مایعات زیاد می‌تواند مشکلات مثانه را بدتر کند. مصرف کم مایعات نیز باعث تجمع ضایعات در ادرار می‌شود که می‌تواند مثانه را تحریک کرده و نیاز به دستشویی مکرر را بیشتر نماید. از غذاها و نوشیدنی‌هایی که می‌توانند علائم مثانه بیش‌فعال را بدتر کنند پرهیز کنید:
. الکل
. نوشیدنی‌های کافئین‌دار
. نوشابه‌های گازدار
. مرکبات و غذاهای آبدار
. شیرین‌کننده‌های مصنوعی
. غذاهای تند

از یبوست پیشگیری کنید

فشارآوردن هنگام دفع می‌تواند به عضلات کف لگن آسیب بزند. متأسفانه برخی از داروهایی که برای کنترل مثانه به کار می‌روند می‌توانند یبوست را بدتر کنند. برای رفع یبوست، ورزش کنید، به‌اندازه کافی آب بنوشید و غذاهای فیبردار بخورید.

وزن سالمی را حفظ کنید

وزن زیاد بدن می‌تواند به شکم و مثانه فشار وارد کند و باعث نشت ادرار شود.

سیگار را ترک کنید

سیگارکشیدن می‌تواند مشکلات مثانه را بدتر کند. افرادی که زیاد سیگار می‌کشند معمولاً سرفه می‌کنند و سرفه‌کردن هم به مثانه فشار وارد کرده و کنترل آن را سخت می‌کند.

تمرینات مثانه انجام دهید

افرادی که مثانه بیش‌فعال دارند عادت می‌کنند که به‌محض احساس کمترین نیاز به ادرارکردن به دستشویی بروند. بعضی از افراد نیز ممکن است برای پیشگیری از اتفاق به دستشویی بروند درحالی‌که نیازی به دفع ادرار وجود ندارد. بعد از مدتی مثانه به مغز سیگنال پُری مثانه می‌دهد درحالی‌که این‌طور نیست. تمرین مثانه شامل تغییراتی در عادات دستشویی رفتن می‌شود که به معنی به دستشویی رفتن در ساعات مقرر است، حتی زمانی که احساس نیاز نمی‌کنید. اگر فواصل زمانی ادرارکردن را کم‌کم بیشتر کنید، مثانه‌تان عادت می‌کند وقتی پُر شد سیگنال بدهد و این به کنترل نیاز به ادرارکردن کمک خواهد کرد.
عضلات کف لگن خود را قوی کنید
تمرینات کگل می‌توانند عضلات کف لگن را قوی کنند.
داروهای مصرفی‌تان را بررسی کنید
داروهای فشارخون، داروهای قلب، ادرارآورها، شل‌کننده‌های عضلات، آنتی‌هیستامین‌ها، آرام‌بخش‌ها و ضدافسردگی‌ها همگی می‌توانند در مشکلات مربوط به کنترل مثانه نقش داشته باشند. اگر نمی‌توانید با مصرف این داروها ادرارتان را نگه دارید با پزشکتان مشورت کنید.