آثار کرونا بر بروز بیماری‌های تیروئیدی

علیرضا استقامتی، رئیس بخش غدد بیمارستان امام خمینی (ره) با اشاره به اینکه شیوع بیماری‌های مرتبط با تیروئید پس از بیماری دیابت شایع‌ترین بیماری غددی در کشور است، اظهار کرد بیماری‌های تیروئیدی با انواع مختلف کم‌کاری، پرکاری، گره‌های معمولی تیروئید و سرطان‌های تیروئید شیوع بالایی دارند. البته این میزان شیوع بالا تقریبا در تمام نقاط دیگر جهان هم به این صورت است.

علل بروز کم‌کاری و پرکاری تیروئید

گاهی کم کاری تیروئید یک بیماری خود ایمنی است. در بسیاری از جوامع دنیا از جمله در ایران مسئله خود ایمنی مانند بیماری "تیروئیدیت هاشیموتو" یکی از علل کم کاری‌های تیروئیدی است؛ گرچه این بیماری ممکن است به شکل گواتر هم بروز پیدا کند. در کنار آن به دنبال جراحی تیروئید، مصرف ید رادیواکتیو یا التهاب‌های تیروئید که ممکن است رد پای آن‌ها باقی بماند، اختلالات آنزیمی در تولید هورمون و یا در گذشته کمبود شدید یُد از عوامل بروز کم‌کاری تیروئید هستند. بیماری "گریوز" به عنوان یک بیماری خود ایمنی، گواتر‌های چند گره‌ای سمی، گواتر‌های تک گره‌ای سمی و التهاب‌های تیروئید و یا برخی از دارو‌ها می‌توانند سبب بروز پرکاری تیروئید شوند.

سهم تشعشعات در بروز سرطان تیروئید

شاید بتوان گفت در برخی افراد تشعشعاتی که قبلا به آن‌ها تابیده شده است، سبب جهش‌های سلولی شده و علت بروز سرطان است؛ به عنوان مثال در گذشته‌های دور که در ایران بیماری قارچ کچلی یا آکنه وجود داشت به سر فرد اشعه می‌تاباندند که این موضوع می‌توانست سبب سرطان گواتر شود که البته مدت زیادی است که این فرایند در کشور اتفاق نمی‌افتد؛ اما اشعه‌های یونیزان هم ممکن است در برخی سبب بروز سرطان تیروئید شود. البته به طور کلی علت خاص و مهمی برای بروز سرطان تیروئید وجود ندارد. در گذشته کمبود یُد یکی از عوامل بروز بیماری‌های تیروئیدی بود، اما اکنون دیگر مصرف نمک یُد دار این مشکل را برطرف کرده است.

درمان مادام‌العمر تیروئید کم کار

ادامه درمان برحسب نیاز فرد، متفاوت است. پرکاری تیروئید ممکن است از شش ماه تا یکسال نیاز به درمان داشته باشد، اما، همین زمان ممکن است در فرد دیگری طولانی‌تر شود؛ طول دوره بیماری به علت بیماری وابسته است. در مورد کم‌کاری تیروئید نیز اگر تشخیص درست باشد درمان با قرص "لووتیروکسین" مادام‌العمر است و نباید درمان قطع شود. در مورد گواتر‌های ساده هم بیمار باید تحت نظر باشد تا بر حسب نیاز درمان لازم تجویز شود. خیلی از افرادی که فکر می‌کنند کم‌کاری تیروئید دارند به واقع با این مشکل مواجه نیستند و احتمالا تشخیص اشتباه بوده است؛ چون ممکن است برخی گواتر ساده (تیروئیدی که اندازه‌اش بزرگ است، اما کم کار یا پرکار نیست) را به حساب کم‌کاری تیروئید بگذارند. اگر کم‌کاری تیروئید واقعی باشد نمی‌توان درمان را قطع کرد.

قرص "لووتیروکسین" را برای لاغری مصرف نکنید

افرادی که مشکل تیروئید دارند باید درمان خود را به درستی انجام دهند. یک باور غلط وجود دارد که برخی فکر می‌کنند کم‌کاری تیروئید چاق کننده است و بعد هر فردی که چاق است اقدام به مصرف قرص "لووتیروکسین" می‌کند که لاغر شود و یا حتی برخی مبتلایان به کم کاری تیروئید به شکل خودسرانه دُز مصرفی را افزایش می‌دهند که برایشان عوارض به دنبال دارد. اگر هم این قرص بخواهد وزن را کم کند از بافت چربی نمی‌کاهد بلکه از بافت عضلانی کم می‌کند که این برای فرد مضر است. اگر فردی بدون کنترل پزشک دارو را مصرف کند، ممکن است در سن بالا دچار پوکی استخوان شود و حتما باید به طور منظم آزمایش داده و تحت نظر پزشک باشد. قطع یا افزایش بی‌دلیل میزان قرص به هیچ عنوان درست نیست.

آثار کرونا بر بروز بیماری‌های تیروئیدی

ابتلا به کرونا عوارض متعددی بر تیروئید ایجاد می‌کند از جمله می‌تواند سبب التهاب تیروئید شود. کرونا به شیوه‌های مختلف خود را در بروز مشکلات تیروئیدی نظیر پرکاری و کم‌کاری تیروئید نشان می‌دهد، اما به طور کلی ممکن است فردی که چند ماه قبل به کرونا مبتلا شده است پس از چند ماه دچار درد در جلوی گردن شود که به گوش و گلو انتشار پیدا می‌کند و تشخیص ما تیروئیدیت ناشی از ابتلا به کرونا است؛ البته تیروئیدیت یک بیماری خود محدود شونده است و ظرف چند هفته یا چند ماه بهبود می‌یابد.